درهم شرعی

شکل و اندازه درهم در سال ۱۳۰۹ق و نصف درهم شرعی در سال ۱۲۹۹ق

دِرهَم شَرعی، واحد اندازه‌گیری شرعی وزن، به ارزش حدود نیم مثقال (۲.۵ گرم) نقره که در موارد مختلفی از جمله پرداخت زکات و کفاره کاربرد دارد.

مفهوم‌شناسی

درهم شرعی، مقدار نقره معادل وزن ۱۲.۶ نخود و هر نخود معادل یک پنجم گرم دانسته شده و بر این اساس، ارزش هر درهم شرعی، تقریبا معادل ۲.۵ گرم نقره است. بر اساس واحدهای اندازه‌گیری، هر درهم شرعی، هم‌وزن شش دانق، و هر دانق، به وزن هشت دانه جو متوسط است. بر این اساس، هر درهم شرعی، مقدار درهمی است که وزن آن به اندازه وزن ۴۸ دانه جو باشد. درهم شرعی همچنین معادل نیم مثقال نقره دانسته شده است.

درهم شرعی در اسلام‌ غیر از درهم به معنای سکه نقره است؛ چرا که سکه نقره می‌تواند هر وزنی داشته باشد، اما درهم شرعی، وزن معینی دارد. چنانکه دینار شرعی هم وزن مشخصی دارد که از دوران جاهلیت تا قرن چهارده قمری، یکسان بوده و محققان، آن را سکه‌ای طلا به وزن ۴.۲۶۵ گرم دانسته‌اند.

کاربردها

درهم شرعی در موارد مختلفی کاربرد دارد؛ از جمله در تعیین مقدار کافور در غسل میت، مقدار مَهر السُنّة، کفاره احرام، دیات و زکات.

جستارهای وابسته

پانویس

  1. بهجت، استفتائات، ۱۳۸۶ش، ج۴، ص۳۶.
  2. ابن طاووس، ادب حضور، ۱۳۸۰ش، ص۱۴۳.
  3. عاملی بیاضی، الأوزان والمقادیر، ۱۳۸۱ق، ص۲۲.
  4. عاملی بیاضی، الأوزان والمقادیر، ۱۳۸۱ق، ص۲۲.
  5. تهانوی، موسوعة کشاف اصطلاحات الفنون و العلوم، [۱۴۱۶ق]، ج۱، ص۷۸۴.
  6. تهانوی، موسوعة کشاف اصطلاحات الفنون و العلوم، [۱۴۱۶ق]، ج۱، ص۷۸۴.
  7. نگاه کنید به: تهانوی، موسوعة کشاف اصطلاحات الفنون و العلوم، [۱۴۱۶ق]، ج۱، ص۷۸۴.
  8. نگاه کنید به: عاملی بیاضی، الأوزان والمقادیر، ۱۳۸۱ق، ص۵۱.
  9. هاشمی شاهرودی، فرهنگ فقه، ۱۳۸۷ش، ج۳، ص۶۸۶.
  10. ابن طاووس، ادب حضور، ۱۳۸۰ش، ص۱۴۳.
  11. بهجت، استفتائات، ۱۳۸۶ش، ج۴، ص۳۶.
  12. نگاه کنید به: کاشانی، توضیح البیان، ۱۳۶۲ش، ص۴۲۴.
  13. نگاه کنید به: کاشانی، توضیح البیان، ۱۳۶۲ش، ص۴۷۲.
  14. نگاه کنید به: کاشانی، توضیح البیان، ۱۳۶۲ش، ص۳۰۹.

منابع

  • ابن طاووس، علی بن موسی، ادب حضور، ترجمه محمد روحی، قم، انصاری، ۱۳۸۰ش.
  • بهجت، محمدتقی، استقتائات از محضر آیت الله العظمی بهجت، قم، دفتر حضرت آیت الله بهجت، ۱۳۸۶ش.
  • تهانوی، محمدعلی بن علی، موسوعة کشاف اصطلاحات الفنون و العلوم، مقدمه رفیق عجم، ترجمه عبدالله خالدی و دیگران، بیروت، مکتبة لبنان ناشرون، ۱۴۱۶ق.
  • عاملی بیاضی، ابراهیم، الأوزان والمقادیر، بیروت،[بی‌نا، ۱۳۸۱ق.
  • کاشانی، حبیب الله بن علی‌مدد، توضیح البیان فی تسهیل الأوزان، ترجمه محمد شریف، قم، بی‌نا، ۱۳۶۲ش.