مجمع ذخائر اسلامی
|
آرم مؤسسه | |
| اطلاعات کلی | |
|---|---|
| نام‌های دیگر | مجمع الذخائر الاسلامیة |
| تأسیس | ۱۳۵۵ش |
| بنیانگذار | سید احمد حسینی اشکوری |
| نوع فعالیت | آموزشی • پژوهشی |
| گستره فعالیت | داخلی و خارجی |
| فعالیت‌ها | تحقیق متون عربی و فارسی • نشر متون کهن • فهرست‌نگاری نسخه‌های خطی و سنگی • عکس‌برداری و جمع‌آوری سنگ‌نوشته‌ها • مرمت و بازیابی کتاب‌ها و اسناد |
| مکان | قم |
| رئیس | سید صادق حسینی اشکوری (آصف‌آگاه) |
| سایر | |
| وضعیت | فعال |
| وبگاه | |
مجمع ذخائر اسلامی (به عربی: مجمع الذخائر الاسلامیة) مؤسسه‌ای تحقیقاتی و پژوهشی در قم که در سال ۱۳۵۵ش با هدف تصحیح، تحقیق و نشر کتاب به‌همت سید احمد حسینی اشکوری تأسیس شد و پس از سال‌ها به آموزش و دیجیتال‌سازی متون اسلامی روی آورد. این مؤسسه به جمع‌آوری و تهیه فهرست‌های نسخ خطی و سنگی کتابخانه‌های ایران و خارج از ایران به زبان‌های فارسی و عربی پرداخته و از سنگ‌نوشته‌های ایران و دیگر ممالک اسلامی، اسنادی را گردآوری کرده است. کتابی با عنوان «فهرست نسخه‌های خطی و اسناد» در ۲۴۰ جلد از سوی این مرکز انتشار یافته است.
تأسیس
مجمع ذخائر اسلامی در سال ۱۳۵۵ش در قم تأسیس شد. سید احمد حسینی اشکوری پس از بازگشت از عراق به ایران در سال ۱۳۵۰ش با این برداشت که متون حوزوی و شیعی در حوزه علمیه قم مورد بی‌توجهی قرار گرفته، مرکز مذکور را با همراهی جمعی از طلاب تأسیس کرد و مقابله‌خوانی و نمونه‌خوانی نسخه‌ها را آغاز کرد.
مهمترین هدف مجمع ذخائر اسلامی، رفع خلأ موجود در دستیابی به منابع اصلی شیعه و تصحیح و انتشار کتاب‌های مهم تشیع در موضوعات مختلف بود و کتاب‌هایی مانند تبصرة المتعلمین نوشته علامه حلی، نهج المسترشدین اثر فاضل مقداد، الفخری فی انساب الطالبیین نوشته مروزی، منتخب الانوار المضیئة اثر نیلی و منیة المرید تألیف شهید ثانی و ترجمه البیان اثر آیت‌الله خویی به زبان فارسی به‌عنوان اولین فعالیت‌های آن انتشار یافت.
تعطیلی موقت
مجمع ذخائر اسلامی در سال ۱۳۶۶ش به‌دلیل ناتوانی مالی در تأمین هزینه‌ها رو به تعطیلی رفت و سپس سید صادق حسینی اشکوری فرزند بنیانگذار مجمع، در سال ۱۳۷۶ش مدیریت آن را بر عهده گرفت و با اخذ مجوزهای لازم، دور جدید فعالیت‌های آن آغاز شد.
زمینه فعالیت‌ها
مجمع ذخائر اسلامی با ماهیت آموزشی، پژوهشی و انتشاراتی، اقداماتی را دنبال کرده است:
- تحقیق متون عربی و فارسی در حوزه منابع اسلامی
- نشر متون کهن و آثار دانشمندان اسلامی
- فهرست‌نگاری نسخه‌های خطی و سنگی کتابخانه‌ها
- سندخوانی و چاپ اسناد
- تهیه تصاویر دیجیتالی از نسخه‌های خطی و سنگی و کتاب‌های کمیاب
- عکس‌برداری و جمع‌آوری سنگ‌نوشته‌ها
- مرمت و بازیابی کتاب‌ها و اسناد.
مخاطبان و فعالیت‌کنندگان
به گفته مدیر مجمع ذخائر اسلامی، مخاطبان این مجموعه، محققان و پژوهشگرانی هستند که در حوزه‌های زیر فعالیت می‌کنند:
- طلاب حوزه‌های علمیه و دانشجویان در سطوح عالیه در باب متون اسلامی و نسخه‌های خطی
- اسلام‌شناسان غربی و مورخان اسلامی و مردم‌شناسان
- گرافیست‌ها و خطاطان؛ در خصوص نسخه‌های خطی و متون کهن با توجه به جنبه‌های هنری
- باستان‌شناسان و محققان بر روی سنگ‌نوشته‌ها
- سندپژوهان؛ خصوصاً کسانی که درباره اسناد شرعی و اجتماعی اسلامی فعالیت می‌کنند.
چاپ فهرست نسخ خطی
از مهمترین آثار مجمع ذخائر اسلامی، چاپ کتاب «فهرست نسخه‌های خطی و اسناد» بوده که در بیش از ۲۴۰ جلد به چاپ رسیده است.
پانویس
- ↑ «معرفی پایگاه مجمع ذخائر اسلامی»، مجله ره‌آورد نور، ص۵۰.
- ↑ ، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.
- ↑ ، سایت مجمع ذخائر اسلامی.
- ↑ ، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه؛ ، سایت مجمع ذخائر اسلامی.
- ↑ ، سایت مجمع ذخائر اسلامی.
- ↑ ، معاونت پژوهش حوزه‌های علمیه.
- ↑ ، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی.
- ↑ «معرفی پایگاه مجمع ذخائر اسلامی»، مجله ره‌آورد نور، ص۵۱.
- ↑ ، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه.
منابع
- «فهرست نسخ خطی کتابخانه‌های اصفهان منتشر می‌شوند»، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، تاریخ انتشار: ۱۳ آبان ۱۳۸۵ش.
- «مجمع ذخائر اسلامی از تأسیس تاکنون»، سایت مجمع ذخائر اسلامی، تاریخ بازدید: ۳ آذر ۱۴۰۰ش.
- «مجمع ذخائر اسلامی»، معاونت پژوهش حوزه‌های علمیه، تاریخ بازدید: ۳ آذر ۱۴۰۰ش.
- «مروری بر فعالیت‌های چهل‌ساله علمی و پژوهشی مجمع ذخائر اسلامی»، پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه، تاریخ انتشار: ۲۴ مرداد ۱۳۹۷ش.
- «معرفی پایگاه مجمع ذخایر اسلامی معرفی و نقد»، ره‌آورد نور، پاییز ۱۳۸۹، شماره ۳۲ .