محمدزمان بن کلبعلی اصفهانی تبریزی
| فقیه و عالم شیعی | |
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| تاریخ وفات | ۱۱۳۷ق |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | محمدباقر مجلسی • میر محمدصالح خاتون‌آبادی • آقا حسین خوانساری و ... |
| تألیفات | فرائد الفوائد در احوال مدارس و مساجد • شرح زبدة الاصول • رساله فارسی المِسْعار فی الاَسعار • تعلیقات اصول کافی و ... |
| سایر | تولیت و نظارت مدرسه شیخ لطف الله |
محمدزمان بن کلبعلی اصفهانی تبریزی، (درگذشته ۱۱۳۱ یا ۱۱۳۷ق) فقیه و عالم شیعی قرن دوازدهم هجری قمری است. او در مدرسه شیخ لطف الله اصفهان نزد علمای بزرگی شاگردی کرد. از جانب سلطان حسین صفوی تولیت و نظارت مدرسه شیخ لطف الله را به عهده داشت. فرائد الفوائد اثر مهم تبریزی در احوال مدارس و مساجد است. وی در ۱۱۳۱ یا ۱۱۳۷ق درگذشت.
ولادت و وفات
سال تولد تبریزی مشخص نیست. بنابه گزارش محمدزمان، جدّ او اهل تبریز و از علمایی بوده که شاه عباس دوم او را برای مصاحبت به اردوی خویش فرا می‌خوانده است. وفات وی را در ۱۱۳۱ق یا ۱۱۳۷ق دانسته‌اند.
اساتید
تبریزی در مدرسه شیخ لطف الله اصفهان (مدرسه خواجه مَلِک) که از آن اثری نمانده است و نزد علمای بزرگی چون محمدباقر مجلسی، شیخ جعفر قاضی حُوَیزی، محمدصالح خاتون آبادی و آقاحسین خوانساری علم آموخت. تبریزی از جانب سلطان حسین صفوی (حکومت: ۱۱۰۵-۱۱۳۷) تولیت و نظارت مدرسه شیخ لطف الله را به عهده داشت.
فرائد الفوائد اثر مهم تبریزی
این کتاب اثر مهم تبریزی است که احتمالاً نگارش آن را در ۱۱۲۲ق به انجام رسانده است.
فرائدالفوائد به لحاظ اشتمال بر اطلاعاتی درباره مساجد و مدارس صفویه و همچنین روش‌های تعلیم و تربیت با توجه به معدود بودن منابع در این زمینه اهمیتی ویژه دارد.
محمدباقر خوانساری در روضات الجنات، و آقا بزرگ تهرانی نیز از فرائدالفوائد به نقل از خوانساری بهره برده‌اند.
آثار دیگر
آثار دیگر تبریزی که وی در فرائدالفوائد نیز به برخی از آنها اشاره کرده عبارت است از:
- شرح زبدة الاصول؛ کتاب الچنته، به سبک کشکول. نام این اثر جبّه و جنته نیز ضبط شده است؛
- رساله فارسی المِسْعار فی الاَسعار که آن را در ۱۱۲۷ق، سال قحطی معروف اصفهان، برای تعیین نرخ اجناس نوشته است؛
- تعلیقات اصول کافی؛ ترجمه خلاصة الاذکار؛ حواشی بر تهذیب الاحکام.
پانویس
- ↑ محمد زمان،ص ۲۹۰
- ↑ آقابزرگ طهرانی، ج ۱۶، ص۱۴۲؛ بغدادی، هدیة العارفین، ج ۲، ستون ۳۱۶
- ↑ تبریزی، مقدمه جعفریان، ص۱۴-۱۶؛ آقابزرگ طهرانی، الذریعه، ج ۱۶، ص۱۴۲؛ همائی، ج ۱، ص۱۰۸
- ↑ تبریزی، ص۲۴، ۲۹۱؛ خوانساری، ج ۳، ص۳۵۰
- ↑ رجوع کنید به:تبریزی، ص۲۴، ۲۹۱؛ خوانساری، ج ۳، ص۳۵۰
- ↑ روضات الجنات،ج ۳، ص۳۵۲
- ↑ رجوع کنید به: الذریعه، ج ۱۶، ص۱۴۲؛ آقا بزرگ تهرانی، طبقات اعلام الشیعة، ص۲۹۲، پانویس
- ↑ رجوع کنید به:تبریزی، ص۷۷؛ خوانساری، ج ۳، ص۳۵۰؛ بغدادی، هدیة العارفین، ج ۲، ستون ۳۱۶
- ↑ بغدادی، ایضاح المکنون، ج ۱، ستون ۳۶۰؛ آقابزرگ طهرانی، الذریعه، ج ۱۳، ص۳۰۰، ج ۱۶، ص۱۴۲، ج ۲۱، ص۱۹؛ تبریزی، مقدمه جعفریان، ص۱۷-۱۸
منابع
- محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
- محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعة: الکواکب المنتشرة فی القرن الثانی بعد العشرة، چاپ علی نقی منزوی، تهران ۱۳۷۲ش.
- محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، مصفی المقال فی مُصنفی علم الرجال، چاپ احمد منزوی، تهران ۱۳۳۷ش.
- ایرج افشار، «دربارة فرائدالفوائد در احوال مدارس و مساجد»، در عامری نامه: مشتمل بر هجده مقاله تحقیقی و تاریخی، تهران: یغما، ۱۳۵۳ش.
- اسماعیل بغدادی، ایضاح المکنون، ج ۱، در حاجی خلیفه، ج ۳.
- اسماعیل بغدادی، هدیة العارفین، ج ۲، در حاجی خلیفه، ج ۶.
- محمدزمان بن کلبعلی تبریزی، فرائدالفوائد در احوال مدارس و مساجد، چاپ رسول جعفریان، تهران، ۱۳۷۴ ش.
- خوانساری؛ جلال الدین همائی، مقالات ادبی: «رابطه ابن سینا با اصفهان»، ج ۱، تهران ۱۳۶۹ش.
پیوند به بیرون
- منبع مقاله :