مدرسه علمیه میرزا جعفر
|
| |
| اطلاعات اوليه | |
|---|---|
| بنيانگذار |
میرزا محمدطاهر مشهور به وزیرخان و میرزا محمدجعفر مشهور به سروقد |
| تأسیس | ۱۰۵۹ق (صفویه) |
| کاربری | مدرسه |
| مکان | مشهد • حرم رضوی |
| مشخصات | |
| مساحت | حدود ۳،۰۰۰ مترمربع |
| امکانات | کتابخانه |
| معماری | |
| بازسازی | ۱۲۵۸ق به دستور مظفرالدین شاه |
مدرسه میرزاجعفر (تأسیس:۱۰۵۹ق) از مدارس قدیمی و از بناهای تاریخی صفویه در مشهد است. این مدرسه که دارای معماری ویژه‌ای است به نام واقف آن مشهور بوده و وقف طلاب علوم دینی شده است. مدرسه میرزا جعفر، امروزه در محدوده حرم امام رضا(ع) واقع شده و از جنوب به صحن انقلاب اسلامی، از غرب به بست شیخ طبرسی و از شمال و شرق به دانشگاه علوم اسلامی رضوی محدود شده است.
تاریخچه
مدرسه میرزا جعفر در سال ۱۰۵۹ق در زمان شاه عباس دوم در عهد صفویه ساخته شد. این مدرسه به همت دو برادر به نام‌های میرزا محمدطاهر مشهور به وزیرخان و میرزا محمدجعفر مشهور به سروقد، از فرزندان «میرزا تقی مشهدی» و اعقاب خواجه شمس‌الدین جوینی در ضلع شرقی صحن کهنه (انقلاب) ساخته شد.
وضعیت فعلی
این مدرسه پس از ادغام با مدرسه خیرات‌خان، توسعه حرم و افزایش ساختمان‌های جدید به آن، محل تأسیس دانشگاه علوم اسلامی رضوی شد.
معماری
مساحت مدرسه حدود ۳۰۰۰ متر مربع است و اطراف آن حجراتی در دو طبقه فوقانی و تحتانی ساخته شده و هر حجره دارای ایوان است. نمای داخلی مدرسه با کاشی‌های معرق تزیین شده و در کتیبه ایوان‌هایش روایاتی در باب علم و عالم نوشته شده است. این مدرسه در سال ۱۲۵۸ق با دستور مظفرالدین شاه به والی خراسان مرمت گردید و کتیبه‌هایی در سر در ورودی و ایوان جنوبی آن اشاره به این مرمت دارد.
کتابخانه
مدرسه میرزا جعفر دارای کتابخانه‌ای در ضلع غربی مدرسه و در طبقه دوم آن است که دارای گچبری‌های نفیس و نقاشی‌هایی با آب طلاست. کتابخانه مزبور به مرور زمان و در اثر بی‌توجهی به حوزه‌های علمیه در زمان رضا خان رو به ویرانی رفت و بخشی از کتب آن به مدرسه نواب منتقل شد و پس از بازسازی و افتتاح مجدد به کتابخانه مسترد شد. منابع این کتابخانه بیش از سه هزار نسخه بوده و نسخ خطی آن، توسط کاظم مدیر شانه‌چی فهرست شده است.
مدفونان در مدرسه
در بخش زیرین مَدرَس بزرگ جنوب مدرسه، در سردابی، مقبره شیخ حر عاملی، میرزا جعفر و فرزندش وجود دارد که در گذشته درِ ورودی آن از داخل مدرسه باز می‌شد اما در حال حاضر برای مقبره مذکور در ورودی مخصوصی از داخل صحن انقلاب تعبیه شده است.
اساتید مدرسه
به علت کثرت اتاق‌ها و حضور طلاب، چندین حوزه درس خارج فقه و دروس معارف در این مدرسه برگزار می‌شد. اساتید مشهوری در این مدرسه به تدریس علوم دینی پرداختند.
- شیخ محمد نهاوندی
- محمدتقی ادیب نیشابور
- میرزا جواد آقا تهرانی
- شیخ عباس قمی
- شیخ حسنعلی مروارید
- شیخ علی فلسفی
- سیدعلی خامنه‌ای
- علی مشکینی.
پانویس
منابع
- امجدی، جلیل، حوزه علمیه مشهد در گذر زمان، مطالعات تاریخی، بهار ۱۳۹۵ش، شماره ۵۲.
- پسندیده، محمود، مدارس علوم دینی مشهد در دوره تیموری و صفوی، میراث جاویدان، پاییز و زمستان ۱۳۸۰ش، شماره ۳۵ و ۳۶.
- فاضل، محمود، مدارس قدیم مشهد مدرسه میرزا جعفر، وحید، اسفند ۱۳۵۰ش، شماره ۹۹.
- گذری بر مدرسه میرزا جعفر؛ همسایه همیشگی امام رضا(ع)، سایت ایکنا، تاریخ انتشار: ۱۱ فروردين ۱۳۹۵ش.
پیوند به بیرون