پرسش:چرا ساره و هاجر، همسران ابراهیم(ع) با یکدیگر اختلاف داشتند؟

روایتی از امام صادق(ع) به اختلاف ساره همسر ابراهیم(ع) با هاجر (کنیزی که ساره به ابراهیم بخشیده بود) پرداخته است. این اختلاف پس از تولد اسماعیل، فرزند ابراهیم و هاجر، اتفاق افتاد. براساس این روایت، ساره که فرزندی نداشت، از تولد اسماعیل، بسیار ناراحت شد و ابراهیم را به‌خاطر هاجر اذیت می‌کرد. ابراهیم ناراحتی خود را به خداوند گفت و خداوند نیز دستور داد، اسماعیل و هاجر را از ساره دور کند. در برخی روایات، موارد جزئی از اختلاف این دو را ذکر کرده‌اند.برخی محققان این نوع روایات را نقد کرده‌اند.

مکارم شیرازی از مفسران معاصر شیعه معتقد است؛ حسادت ساره، علت اصلی اختلاف بود که در نهایت با مهاجرت آن مادر و فرزند، پایان یافت.

تورات به تفصیل بیشتری به اختلاف ساره و هاجر اشاره کرده است. براساس تورات کنونی، هاجر پس از حامله شدن، به ساره بی‌اعتنایی کرد. ساره نیز به اذیت هاجر پرداخت و هاجر فرار کرد. فرشته خداوند به نزد هاجر رفته و به او توصیه کرد نزد ابراهیم بازگردد و رنج ببرد.

پس از مدتی، ساره نیز از ابراهیم(ع) فرزندی را به دنیا آورد. او از ابراهیم خواست، هاجر و پسرش را به جای دیگری ببرد. ابراهیم ابتدا ناراحت شد اما با دستور خداوند و نوید اینکه از پسر هاجر، نسلی خواهد ساخت، پذیرفت. ابراهیم، سحرگاه، خوراک و آب به هاجر داد و او را به همراه پسربچه‌اش، بیرون فرستاد.

پانویس

منابع

• برقی، احمد بن محمد، المحاسن، محقق: جلال‌الدین محدث، قم، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۷۱ق.
• تهامی، فاطمه سادات، فرجامی، اعظم، «ساره همسر ابراهیم(ع) در قرآن و روایات»، مطالعات تاریخی قرآن و حدیث، شماره ۴۳، پاییز ۱۳۸۷ش.
• طبری، محمد بن جریر، تاریخ طبری (تاریخ الامم و الملوک)، تحقیق، ابراهیم، محمد أبوالفضل، بیروت، دارالتراث، چاپ دوم، ۱۳۸۷ق.
• قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، محقق و مصحح: سیدطیب، موسوی جزائری،‏ قم، دارالکتاب، چاپ سوم، ۱۴۰۴ق.
• مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، تهران، دارالکتب الإسلامیة، چاپ اول، ۱۳۷۴ش.