پیشوای صادق (کتاب)
|
| |
| اطلاعات کتاب | |
|---|---|
| نویسنده | سید علی حسینی خامنه‌ای |
| تاریخ نگارش | ۱۳۵۸ش |
| موضوع | سیره فرهنگی سیاسی امام صادق(ع) |
| زبان | فارسی |
| قطع | رقعی |
| اطلاعات نشر | |
| ناشر | دفتر نشر فرهنگ اسلامی |
| محل نشر | تهران |
| تاریخ نشر | ۱۳۸۳ش |
| نوبت چاپ | اول |
| شمارگان | ۳۰۰۰ |
پیشوای صادق کتابی در سیره فرهنگی و سیاسی امام صادق(ع) که سید علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران آن را نوشته شده است. این کتاب، ابتدا در خرداد ۱۳۵۸ش در قالب مجموعه یادداشت‌هایی از نویسنده، در روزنامه جمهوری اسلامی منتشر و سپس به‌صورت کتاب چاپ شد. عامل اصلی نگارش این کتاب، اصلاح برداشت‌های اشتباه درباره امام صادق(ع) است که گمان می‌کردند امام از اقدامات سیاسی پرهیز و با حاکمان وقت سازش کرده است. در این کتاب، با تبیین مفهوم امامت، اهداف آن و توضیح مبنای انسان ۲۵۰ ساله، به جایگاه و اقدامات امام صادق(ع) اشاره شده است.
موضوع کتاب
پیشوای صادق عنوان کتابی است درباره سیره فرهنگی سیاسی امام صادق(ع) که سید علی خامنه‌ای رهبر جمهوری اسلامی ایران نوشته است. گفته‌اند اصلاح برداشت‌های اشتباه برخی از مردم از سیره امام ششم(ع) در سال‌های ابتدایی انقلاب اسلامی از عوامل نگارش این یادداشت‌ها بوده است. مطابق این برداشت، امام صادق(ع) از اقدام‌های سیاسی پرهیز داشته و با حاکمان وقت سازش کرده است.
در این کتاب، تلاش شده است با استدلال‌های تاریخی اثبات شود که امام صادق(ع) از سیاست دوری نداشته و هرگز با حاکمان وقت سازش نکرده است.
ایده اصلی نویسنده
نویسنده سیره امامان معصوم(ع) را به انسانی ۲۵۰ ساله تشبیه کرده است که بر اساس شرایط زمانی، بهترین شیوه را برای رسیدن به اهداف اسلام، انتخاب کرده‌اند. سکوت، همکاری، آتش‌بس، جهاد، مبارزات سرّی، کار فرهنگی و تبیینی از جمله این فعالیت‌هاست.
در این میان، امام صادق(ع) سهم تأثیرگذاری در تاریخ سیاسی اهل‌بیت (ع) داشته و برای تأسیس حکومت مطلوب ائمه(ع) تلاش کرده است. در این کتاب، با تشریح اهداف امامت و توضیح مبنای انسان ۲۵۰ ساله، جایگاه امام صادق(ع) و اقدامات وی تشریح شده است.
گزارشی از محتوای کتاب
در نیمه اول کتابِ پیشوای صادق، فلسفه امامت بر مبنای انسان ۲۵۰ ساله تا زمان امام باقر(ع) تبیین شده است. نویسنده در این بخش از کتاب، سه «قضاوت» درباره امام صادق(ع) مطرح می‌کند؛ دو قضاوت را که به‌گفته نویسنده، میان مردم رواج دارد، نقد کرده و قضاوت سوم را که نظر خود اوست، تبیین می‌کند:
- «قضاوت جانبدارانه»: بر اساس این دیدگاه،امام صادق(ع) فرصتی طلایی برای تعلیم و تربیت به دست آورد و چنان غرق در نشر علم و دین شد که نتوانست به فریضه امر به معروف و نهی از منکر عمل کند. از این رو ناچار شد در مقابل حاکمان ظلم و جور، به مدحشان بپردازد. این دیدگاه از طرف کسانی ابراز می‌شود که خود را دوست‌دار امام می‌نامند.
- «قضاوت معترضانه»: طبق این نظر، امام صادق(ع) در زمانی که ظلم همه جا را فرا گرفته بود، راه عافیت در پیش گرفت و از رسالت انسانی یک رهبر غفلت ورزید و مشغول درس و بحث شد؛ در حالی که شیعیانش گرفتار تعقیب، زندان، شکنجه، تبعید، قتل و غارت بودند.
اشکالات این دو دیدگاه
به نظر نویسنده، قضاوت اول براساس چند روایت مجعول شکل گرفته است که دقت در محتوای آن‌ها، ساختگی بودنشان را آشکار می‌کند؛ زیرا ساحت امامت پاک‌تر و والاتر از آن است که به تملق و ستایش بی‌جا آلوده شود؛ آن هم نسبت به طاغوت‌ها و ستمگران. قضاوت دوم هم سست و غیرعلمی و شبیه داوری‌های مستشرقان است که در بیشتر موارد آلوده به غرض یا برخاسته از جهل و بی‌خبری است.
قضاوت سوم، دیدگاه نویسنده
از نظر نویسنده داوری صحیح درباره امام صادق(ع) و سایر امامان(ع)، این است که امامان شیعه، همانند خود پیامبر(ص) هدفی جز این نداشتند که نظام عادلانه اسلامی را با همان ویژگی‌ها و اهدافی که قرآن روشن کرده ایجاد کنند یا استمرار بخشند؛ زیرا امامت تداوم نبوت است.
نویسنده در ادامه به تحلیل زندگانی امام صادق(ع) پرداخته و تنها راه آشنایی با زندگی امام را در تشریح نموداری زندگی امام صادق(ع) در سه محور یافته است:
- تبیین و تبلیغ مسأله امامت
- تبلیغ و بیان احکام به شیوه فقه شیعی و نیز تفسیر قرآن به روال بینش شیعی
- وجود تشکیلات پنهانی ایدئولوژیک-سیاسی
انتشار
متن کتاب پیشوای صادق، حاصل سخنرانی‌های سید علی خامنه‌ای در سال‌های ۱۳۴۵ش تا ۱۳۵۰ش درباره سیره امام صادق(ع) بوده است. این سخنرانی‌ها ابتدا، در مجموعه‌یادداشت‌هایی از نویسنده، در خرداد ۱۳۵۸ش در هفده شماره روزنامه جمهوری اسلامی منتشر شد. سپس بین سال‌های ۱۳۵۸ تا ۱۳۶۰ش به صورت کتابی با عنوان پیشوای صادق چاپ شد.
پس از مدتی، به‌علت وجود غلط‌های تایپی بسیار، نشر کتاب متوقف شد. بعدها مؤسسه انقلاب اسلامی با رجوع به اصل یادداشت‌ها، آن را اصلاح کرد و در سال ۱۳۸۳ش دفتر نشر فرهنگ اسلامی آن را در ۱۱۳ صفحه منتشر کرد.
جستارهای وابسته
پانویس
- ↑ خبرگزاری رسمی حوزه
- ↑ خبرگزاری رسمی حوزه.
- ↑ خامنه‌ای، پیشوای صادق، ۱۳۸۳ش، ص۶۹-۱۱۳.
- ↑ خامنه‌ای، پیشوای صادق، ۱۳۸۳ش، ص۱۱.
- ↑ خامنه‌ای، پیشوای صادق، ۱۳۸۳ش، ص۱۶.
- ↑ خامنه‌ای، پیشوای صادق، ۱۳۸۳ش، ص۱۹.
- ↑ خامنه‌ای، پیشوای صادق، ۱۳۸۳ش، ص۱۹-۱۱۳.
- ↑ نگاه کنید به خامنه‌ای، پیشوای صادق، ۱۳۸۳ش، ص۷۲-۸۷.
- ↑ خامنه‌ای، پیشوای صادق، ۱۳۸۳ش، ص۶۷-۱۱۳.
- ↑ خامنه‌ای، پیشوای صادق، ۱۳۸۳ش، ص۱۱-۶۷.
- ↑ خامنه‌ای، پیشوای صادق، ۱۳۸۳ش، ص۱.
- ↑ خامنه‌ای، پیشوای صادق، ۱۳۸۳ش، ص۲.
- ↑ خامنه‌ای، پیشوای صادق، ۱۳۸۳ش، ص۵.
- ↑ خامنه‌ای، پیشوای صادق، ۱۳۸۳ش، ص۸.
- ↑ خامنه‌ای، پیشوای صادق، ۱۳۸۳ش، ص۱۰.
- ↑ خامنه‌ای، پیشوای صادق، ۱۳۸۳ش، ص۱۱-۱۳.
- ↑ خامنه‌ای، پیشوای صادق، ۱۳۸۳ش، ص۶۷.
- ↑ خامنه‌ای، پیشوای صادق، ۱۳۸۳ش، ص۶۹.
- ↑ خامنه‌ای، پیشوای صادق، ۱۳۸۳ش، ص۸۸.
- ↑ خامنه‌ای، پیشوای صادق، ۱۳۸۳ش، ص۹۶.
- ↑ خبرگزاری آنا.
- ↑ پایگاه اطلاع‌رسانی هیئت رزمندگان.
- ↑ خبرگزاری مهر.
- ↑ خبرگزاری مهر.
منابع
- خامنه‌ای، سید علی، پیشوای صادق، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، چاپ اول، ۱۳۸۳ش.
- ، خبرگزاری آنا، تاریخ درج مطلب: ۸ تیر ۱۳۹۸ش، تاریخ بازدید: ۲۳ خرداد ۱۴۰۰ش.
- ، خبرگزاری رسمی حوزه، تاریخ درج مطلب: ۶ تیر ۱۳۹۸ش، تاریخ بازدید: ۲۳ خرداد ۱۴۰۰ش.
- ، خبرگزاری مهر، تاریخ درج مطلب: ۶ تیر ۱۳۹۸ش، تاریخ بازدید: ۲۳ خرداد ۱۴۰۰ش.
- ، پایگاه اطلاع‌رسانی هیئت رزمندگان، تاریخ بازدید: ۲۳ خرداد ۱۴۰۰ش.