لواط


لِواط آمیزش جنسی دو مرد است، که از گناهان کبیره شمرده شده و بزرگیِ گناه آن را بیش از زنا دانسته‌اند. فقیهان بر اساس آیات و روایات معصومان، ضمن اعلام حرمت لواط، برای آن احکام ویژه‌ای همچون محدودیت در ازدواج را بیان نموده‌اند. چنانچه این عمل در دادگاه ثابت شده و همراه با شرایط خاصی باشد، مجازات آن اعدام و اگر آمیزش بدون دخول باشد، صد ضربه شلاق تعیین شده است. احادیث معصومان عمل لواط را موجب جلوگیری از فرزندآوری و مفسده در تدبیر و نظم عالم معرفی کرده‌اند. در سایر ادیان ابراهیمی و مذاهب اسلامی نیز لواط، عملی نکوهیده و ممنوع اعلام شده است.

جایگاه

لواط از بزرگترین گناهان کبیره شمرده شده و در حدیثی به نقل از امام صادق(ع)، بزرگی گناه آن بیش از گناه زنا بیان شده است. همچنین بر اساس روایتی از رسول خدا(ص) مرتکب آن مورد خشم و نفرین خداوند خواهد بود. در قرآن کریم از این عمل با عنوان منکَر (زشت و ناپسند) و فاحشه (گناه آشکار) یاد شده و قوم لوط بارها به جهت ارتکاب این رفتار جنسی مورد سرزنش قرار گرفتند و نهایتا خبر از عذاب و هلاکت آنها به علت ابتلا به این گناه داده شده است.

مفهوم‌شناسی

لواط در اصطلاح فقهی، چنین تعریف شده است که مردی آلت جنسی‌اش را داخل مقعد مردی دیگر کند. به گفته علی مشکینی از عالمان شیعه برخی فقیهان دخول کمتر از ختنه‌گاه را هم لواط نامیدند و برخی نیز مطلق آمیزش مرد با مرد، گرچه آلت داخل مقعد نشود و فقط تفخیذ صورت گیرد را لواط گفته‌اند. البته شهید ثانی و صاحب جواهر استعمال واژه لواط در جایی که دخولی صورت نگیرد را استعمال مجازی دانسته‌اند.
ابن فارس از دانشمندان لغت‌شناس واژه «لواط» را از ماده «لوط» به معنی اتصال و چسبیدن می‌داند. بر اساس حدیثی به نقل از امام رضا(ع)، از این جهت که قوم لوط اولین کسانی بودند که به گناه بزرگ هم‌جنس‌بازی روی آوردند، نام این گناه کبیره از نام این قوم گرفته و به آن، لفظ «لواط» اطلاق شد.

حکم شرعی

لواط عملی حرام و گناهی بزرگ شمرده شده و دارای احکام خاصی همچون محدودیت در ازدواج است. در توضیح المسائل مُحشّای امام خمینی -که نظر سیزده تن از مراجع تقلید در آن گردآوری شده- آمده است: ازدواج لواط کننده با مادر، دختر و خواهرِ کسی که با او لواط شده حرام ابدی است. این حکم در ماده ۱۰۵۶ قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران نیز گنجانده شده است. البته گروهی از فقیهان معتقدند این حکم در صورتی است که لواط کننده، بالغ باشد. همچنین اگر عمل لواط پس از ازدواج با مادر، خواهر یا دختر لواط شده باشد، آنها بر یکدیگر حرام نشده و ازدواجشان باطل نیست.
درباره حکمت محدودیت در ازدواج برای لواط‌گر، برخی محققین گفته‌اند، زنی که آگاه گردد شوهرش با پسر یا برادر یا پدر او این عمل زشت را انجام داده است، همیشه در خود سرشکستگی را حس می‌کند که ممکن است رشتۀ زوجیت را از هم بپاشد.

مجازات

فقیهان شیعه از جمله علامه حلی، محقق حلی، شهید ثانی درباره مجازات لواط معتقدند، چنانچه این عمل با چهار بار اقرار یا گواهی چهار شاهد در دادگاه ثابت شود و لواط کننده و لواط دهنده بالغ باشند، مجازات آنها اعدام است و هر کدام از آنها که غیر بالغ باشد، تأدیب می‌شود. البته برخی فقیهان همچون ابوالقاسم خویی نظری غیر مشهور داشته و حکم اعدام لواط‌گر را در صورتی دانسته‌اند که وی مُحصِن (دارای همسر) باشد و الا مجازاتش را صد ضربه شلاق می‌دانند. همانطور که ماده ۲۳۴ قانون مجازات اسلامی ایران نیز، به این مجازات اشاره دارد.
همچنین به گفته فقیهان اگر در جریان این عمل دخولی صورت نگیرد، حدّ آن صد ضربه شلاق است. و در هر صورت، اگر مرتکب لواط، قبل از اثبات جُرمش، توبه کند حدّ از او ساقط می‌شود.

روش مجازات اعدام

در روایات و منابع فقهی برای اعدام لواط‌گر روش‌هایی بیان شده، که عبارتند از: گردن زدن، آتش زدن، پرت کردن از کوه، سنگسار و خراب کردن دیوار روی مُجرم. حاکم اسلامی بر اساس مصلحت جامعهٔ اسلامی، دستور به اجرای یکی از روش‌های مذکور می‌دهد. البته اگر در مواردی اجرای برخی حدود باعث وهن یا ضربه به اصل دین شود، حاکم اسلامی اختیار دارد برای حفظ منافع مهم‌تر اسلام، اجرای حدود را موقتاً تعطیل کند یا دستور به اجرای بعضی از روش‌ها و اَشکال دیگر مانند اعدام با دار زدن یا گلوله دهد.

فلسفه تحریم

درباره حکمت حرمت لواط، در حدیثی به نقل از امام رضا(ع) آمده است: خداوند در آفرینش زنان و مردان آنها را با یکدیگر مرکب قرار داده و زنان را برای مردان و مطابق با طبع آنها آفریده است. جهت دیگر، آنکه این کار سبب انقطاع نسل و مفسده در تدبیر و نظم عالم می‌شود.
علامه طباطبایی مفسر بزرگ شیعی در المیزان در تفسیر آیه «أَئِنَّكُمْ لَتَأْتُونَ الرِّجَالَ وَتَقْطَعُونَ السَّبِيلَ» ترجمه :آيا شما با مردها درمى‌آميزيد و راه [توالد و تناسل‌] را قطع مى‌كنيد. سوره عنکبوت آیه ۲۹ منظور از قطع سبیل را مُهمل و بی اثر ساختن راه تولید نسل و کنایه از رویگردانی از زنان و روی آوردن به مردان دانسته است. این در حالی است که قرآن از زنا و رابطه نامشروع مرد با زن تعبیر به راه بد و زشت کرده است «وَلَا تَقْرَبُوا الزِّنَا ۖ إِنَّهُ كَانَ فَاحِشَةً وَسَاءَ سَبِيلًا »و به زنا نزديك مشويد، چرا كه آن همواره زشت و بد راهى است. سوره اسراء آیه ۳۲. در نتیجه لواط از نظر منطق قرآن آثار وضعی اش شدیدتر است زیرا بریدن راه تناسل و فرزندآوری است هر چند هر دو (لواط و زنا) از نظر قرآن فاحشه‌ و معصیتی زشت و شنیع هستند. در تفسیر نمونه این مسأله چنین تبیین شده است: با توجه به این که احساسات جنسی مرد و زن، هم در اُرگانیسم بدن آنها مؤثر است و هم در روحیات و اخلاق ویژه آنان، روشن می‌شود از دست دادن احساسات طبیعی تا چه حد ضربه بر جسم و روح انسان وارد می‌سازد. حتی ممکن است افرادی که گرفتار چنین انحرافی هستند، چنان گرفتار ضعف جنسی و سردمزاجی شوند که دیگر قدرت بر تولید فرزند پیدا نکنند.

دیدگاه غیر شیعه

لواط نزد مذاهب اهل سنت عملی حرام بوده و برای مرتکب آن مجازات تعیین شده است. البته فتوای برخی مذاهب همچون حنفیه این است که انجام دهنده این‌کار بجای حدّ، تعزیر می‌شود.
در سایر ادیان الهی نیز لواط عملی نکوهیده و ممنوع اعلام شده است؛ در دین زردشت لواط بدترین کارها شمرده شده و مرتکب آن را مستحق اعدام می‌دانند. در تورات از لواط با عنوان فجور یاد شده است. عهد جدید (کتاب مقدس مسیحیان) هم، لواط‌گران را در ردیف فاسقان، ستمگران و بت‌پرستان شمرده و می‌گوید: چنین افرادی وارث ملکوت خداوند نخواهند شد. با این وجود برخی معتقدند، بعضی کشیشان مسیحی برای جذب طیف‌های مختلف مردم به کلیسا، به تأویل همجنس‌گرایی در کتاب مقدس پرداخته و می‌گویند آنچه در کتاب مقدس منع شده، صرفا همجنس‌بازی است.

جستارهای وابسته

پانویس

  1. علامه حلّی، تحریر الأحکام الشرعیة، مؤسسه آل البیت(ع)، ج۲، ص۲۲۴.
  2. کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۵ ؛ ص۵۴۳.
  3. کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۵ ؛ ص۵۴۴.
  4. سوره عنکبوت، آیه۲۸ و ۲۹؛ سوره اعراف، آیه ۸۰.
  5. فقیهی، تربیت جنسی، ۱۳۸۷ش، ص۳۱۱.
  6. فیض الاسلام، ترجمه و تفسیر قرآن کریم، ۱۳۷۸ش، ج۲، ص۴۴۳.
  7. مشکینی، مصطلحات الفقه، نشر الهادی، ص۴۵۷.
  8. مشکینی، مصطلحات الفقه، نشر الهادی، ص۴۵۷.
  9. مشکینی، مصطلحات الفقه، نشر الهادی، ص۴۵۷.
  10. شهید ثانی، مسالک الأفهام، ۱۴۱۳ق، ج۱۴، ص۴۰۱.
  11. نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۴۱، ص۳۷۶.
  12. ابن فارس، معجم مقائیس اللغة، ۱۴۰۴ق، ج۵، ص۲۲۱.
  13. علی بن موسی، الفقه المنسوب للإمام الرضا(ع)، ۱۴۰۶ق، ص۲۷۶.
  14. علامه حلّی، تحریر الأحکام الشرعیة، مؤسسه آل البیت(ع)، ج۲، ص۲۲۴؛ سبزواری، مهذّب الأحکام، ۱۴۱۳ق، ج۲۷، ص۳۰۳.
  15. علامه حلّی، تحریر الأحکام الشرعیة، مؤسسه آل البیت(ع)، ج۲، ص۱۳؛ خويى، منهاج الصالحين، ۱۴۱۰ق، ج‌۲، ص۲۶۵.
  16. شبیری زنجانی، کتاب نکاح، ۱۴۱۹ق، ج۷، ص۲۱۰۹؛ فرهنگ فقه، ۱۴۲۶ق، ج۲، ص۳۶۵.
  17. امام خمینی، توضیح المسائل (محشّی)، ۱۴۲۴ق، ج۲، ص۴۷۳.
  18. امامی، سید حسن، حقوق مدنی، انتشارات اسلامیه، ج۴، ص۳۲۸.
  19. امام خمینی، توضیح المسائل (محشّی)، ۱۴۲۴ق، ج۲، ص۴۷۳.
  20. امام خمینی، توضیح المسائل (محشّی)، ۱۴۲۴ق، ج۲، ص۴۷۳.
  21. امامی، حقوق مدنی، انتشارات اسلامیه، ج۴، ص۳۲۸.
  22. برای نمونه رجوع کنید: محقق حلّی، شرائع الإسلام، ۱۴۰۸ق، ج۴، ص۱۴۷؛ علامه حلّی، تحریر الأحکام الشرعیة، مؤسسه آل البیت(ع)، ج۲، ص۲۲۴؛ شهید ثانی، مسالک الأفهام، ۱۴۱۳ق، ج۱۴، ص۴۰۲؛ نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۴۱، ص۳۷۹-۳۸۰؛ امام خمینی، تحریر الوسیله، مؤسسه دار العلم، ج۲، ص۴۶۹، م۴.
  23. برای نمونه رجوع کنید: علامه حلّی، تحریر الأحکام الشرعیة، مؤسسه آل البیت(ع)، ج۲، ص۲۲۴؛ شهید ثانی، مسالک الأفهام، ۱۴۱۳ق، ج۱۴، ص۴۰۳؛ امام خمینی، تحریر الوسیله، مؤسسه دار العلم، ج۲، ص۴۶۹، م۴.
  24. برای نمونه رجوع کنید: محقق حلّی، شرائع الإسلام، ۱۴۰۸ق، ج۴، ص۱۴۷؛ شهید ثانی، مسالک الأفهام، ۱۴۱۳ق، ج۱۴، ص۴۰۵؛ نجفی، جواهر الکلام، ۱۴۰۴ق، ج۴۱، ص۳۸۰؛ خویی، سید ابو القاسم، تکملة المنهاج، نشر مدینة العلم، قم، چاپ بیست وهشتم، ۱۴۱۰ق.
  25. ، ماده ۲۳۴، پایگاه ملی اطلاع‌رسانی قوانین و مقررات کشور.
  26. برای نمونه ر.ک: محقق حلّی، شرائع الإسلام، ۱۴۰۸ق، ج۴، ص۱۴۷؛ علامه حلّی، تحریر الأحکام الشرعیة، مؤسسه آل البیت(ع)، ج۲، ص۲۲۴.
  27. امام خمینی، تحریر الوسیله، مؤسسه دار العلم، ج۲، ص۴۷۰، م۸.
  28. کلینی، الکافی، ۱۴۰۷ق، ج۷، ص۲۰۰.
  29. محقق حلّی، شرائع الإسلام، ۱۴۰۸ق، ج۴، ص۱۴۷؛ علامه حلّی، تحریر الأحکام الشرعیة، مؤسسه آل البیت(ع)، ج۲، ص۲۲۴.
  30. امام خمینی، تحریر الوسیله، مؤسسه دار العلم، ج۲، ص۴۷۰، م۵.
  31. امام خمینی، صحیفه امام، ۱۳۸۹ش، ج۲۰، ص۴۵۲.
  32. مکارم شیرازی، ناصر، استفتاءات جدید، ۱۴۲۷ق، ج۳، ص۳۶۹، س۹۴۸.
  33. ابن بابویه، عیون أخبار الرضا(ع)، ۱۳۷۸ق، ج۲، ص۹۷.
  34. طباطبایی، المیزان، ج۱۶، ص۱۲۳.
  35. طباطبایی، المیزان، ج۱۸، ص۶۳، ج۱۳، ص۸۸.
  36. مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ۱۳۸۷ش، ج۹، ص۲۳۷.
  37. موسوی اردبیلی، فقه الحدود و التعزیرات، ۱۴۲۷ق، ج۲، ص۴۹.
  38. موسوی اردبیلی، فقه الحدود و التعزیرات، ۱۴۲۷ق، ج۲، ص۵۲.
  39. تاریخ ادیان جهان، ۱۳۸۰ش، ج۱، ص۱۹۷.
  40. کتاب مقدس، کتاب لاویان، فصل۱۸، آیه۲۲.
  41. کتاب مقدس، کتاب قرنتیان، فصل۶، آیه۹-۱۰.
  42. ، پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب.
  1. استمتاع جنسی از ران دیگری، مانند مالیدن آلت به آن را تفخیذ گویند.(جمعی از پژوهشگران، فرهنگ فقه، ۱۴۲۶ق، ج۲، ص۵۵۷)
  2. استعمال لفظ در غیر محل خودش.(مظفر، اصول الفقه، ۱۳۷۰ش، ج۱، ص۱۷.)
  3. تنبیه و کیفری که حاکم شرع نسبت به مجرم غیر بالغ اجرا نموده و مقدار آن از حد شرعی کمتر است.(ترحینی عاملی، الزبدة الفقهیة، ۱۴۲۷ق، ج۹، ص۳۰۵.).
  4. سوره اسراء آیه ۳۲ وسوره نمل آیه ۵۴

منابع

  • قرآن کریم، ترجمه سید علی‌نقی فیض الاسلام، تهران، انتشارات فقیه، چاپ اول، ۱۳۷۸ش.
  • کتاب مقدس.
  • ابن فارس، احمد بن زکریا، معجم مقائیس اللغة، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ اول، ۱۴۰۴ق.
  • امام خمینی، روح الله، توضیح المسائل (محشّی)، قم، دفتر انتشارات اسلامی، چاپ هشتم، ۱۴۲۴ق.
  • امام خمینی، سید روح الله، تحریر الوسیله، قم، مؤسسه مطبوعات دار العلم، چاپ اول، بی‌تا.
  • امام خمینی، روح‌الله، صحیفه امام، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، چاپ پنجم، ۱۳۸۹ش.
  • امامی، سید حسن، حقوق مدنی، تهران، انتشارات اسلامیه، بی‌تا.
  • ترحینی عاملی، سید محمد حسین، الزبدة الفقهیة فی شرح الروضة البهیة، دار الفقه للطباعة و النشر، قم، چاپ چهارم، ۱۴۲۷ق.
  • جمعی از پژوهشگران، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت(ع)، قم، مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی، چاپ اول، ۱۴۲۶ق.
  • جمعی از پژوهشگران زیر نظر شاهرودی، سید محمود هاشمی، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل‌بیت(ع)، قم، مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل‌بیت(ع)، ۱۴۲۶ق.
  • خویی، سید ابوالقاسم، تکملة المنهاج، نشر مدینة العلم، قم، چاپ بیست وهشتم، ۱۴۱۰ق.
  • خويى، سيد ابوالقاسم، منهاج الصالحين، قم، نشر مدينة العلم، چاپ بیست و هشتم، ۱۴۱۰ق.
  • سبزواری، سید عبد الأعلی، مهذّب الأحکام، قم، مؤسسه المنار، چاپ چهارم، ۱۴۱۳ق.
  • شهید ثانی، زین الدین بن علی، مسالک الأفهام إلی تنقیح شرائع الإسلام، مؤسسة المعارف الإسلامیة، قم، چاپ اول، ۱۴۱۳ق.
  • شیخ صدوق، محمد بن علی، عیون أخبار الرضا(ع)، تهران، نشر جهان، چاپ اول، ۱۳۷۸ق.
  • رضایی، عبدالرحیم، تاریخ ادیان جهان، تهران، انتشارات علمی، چاپ دوم، ۱۳۸۰ش.
  • ، پایگاه ملی اطلاع‌رسانی قوانین و مقررات کشور، تاریخ بازدید: ۱۰ اردیبهشت ۱۴۰۱ش.
  • طبرسی، احمد بن علی، الإحتجاج علی أهل اللجاج، مشهد، نشر مرتضی، چاپ اول، ۱۴۰۳ق.
  • علامه حلّی، حسن بن یوسف، تحریر الأحکام الشرعیة علی مذهب الإمامیة، مؤسسه آل البیت(ع)، مشهد، چاپ اول، بی‌تا.
  • شبیری زنجانی، سید موسی، کتاب نکاح، قم، مؤسسه پژوهشی رای‌پرداز، چاپ اول، ۱۴۱۹ق.
  • علی بن موسی (امام هشتم)، الفقه المنسوب للإمام الرضا(ع)، مشهد، مؤسسة آل البیت(ع)، چاپ اول، ۱۴۰۶ق.
  • کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم، ۱۴۰۷ق.
  • فقیهی، علی‌نقی، تربیت جنسی، قم، موسسه علمی فرهنگی دار الحدیث، چاپ اول، ۱۳۸۷ش.
  • نجفی، محمد حسن، جواهر الکلام فی شرح شرائع الإسلام، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، ۱۴۰۴ق.
  • مجلسی، محمد باقر، بحار الأنوار، بیروت، دار إحیاء التراث العربی، چاپ دوم، ۱۴۰۳ق.
  • محقق حلّی، نجم الدین، شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام، قم، مؤسسه اسماعیلیان، چاپ دوم، ۱۴۰۸ق.
  • مشکینی، میرزا علی، مصطلحات الفقه، قم، نشر الهادی، بی‌تا.
  • مظفر، محمدرضا، اصول فقه، قم، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ چهارم، ۱۳۷۰ش.
  • مکارم شیرازی، ناصر، استفتاءات جدید، انتشارات مدرسه امام علی بن ابی طالب(ع)، قم، چاپ دوم، ۱۴۲۷ق.
  • موسوی اردبیلی، سید عبد الکریم، فقه الحدود و التعزیرات، قم، مؤسسة النشر لجامعة المفید، چاپ دوم، ۱۴۲۷ق.
  • ، پایگاه جامع فرق، ادیان و مذاهب، تاریخ بازدید: ۱۳ اردیبهشت ۱۴۰۱ش.