عبدمناف
«عبدمناف» جدّ سوم پیامبر اسلام است. نام او «مغیره» و لقبش «قمر البطحاء» بود.
فرزندان عبدمناف
عبدمناف پسرانى به نامهاى هاشم، عبدشمس، مطلب، نوفل، ابوعمرو و ابوعبید داشت. اینان و تبارشان به بنی عبدمناف شهرت دارند و تا قرن‌ها حکومت جهان عرب را در اختیار داشتند. خلفای اموی، خلفای عباسی و امامان شیعه جملگی از نوادگان عبدمناف به شمار می‌روند. بنى هاشم و بنى امیه از شاخه هاى مشهور بنی عبدمناف و قریش هستند. عبدمناف از برادر خود «عبدالدار» کوچکتر بود ولى در قلبهاى مردم موقعیت خاصى داشت.
ویژگی‌های عبدمناف
شعار عبدمناف پرهیزگارى، دعوت مردم به تقوا و خوشرفتارى با مردم و صله ارحام بود و با این موقعیت بزرگ، ابدا در صدد رقابت با برادر خود «عبدالدار» و قبضه کردن مناصب عالى کعبه نبود.
تقسیم مناصب کعبه
حکومت و ریاست طبق وصیت پدر (قُصى)، با برادر او «عبدالدار» بود، ولى پس از فوت دو برادر، فرزندان آنان در تصدى مناصب با هم نزاع کردند و سرانجام پس از کشمکش هاى زیاد، کار به مصالحه و تقسیم مقامات پایان پذیرفت و تصمیم گرفتند که تولیت کعبه و ریاست «دارالندوه» با فرزندان «عبدالدار» و سقایت و مهماندارى حجاج با پسران «عبدمناف» باشد و این تقسیم تا ظهور اسلام به حال خود باقى بود.
مناصب کعبه، به طور مسلم روز ساختن کعبه وجود نداشت؛ بلکه تدریجاً بر اثر مقتضیات و مناسباتى پیدا شد و مناصب کعبه تا ظهور اسلام چهار قسمت بود:
- تولیت و کلیددارى کعبه
- سقایت، یعنى تهیه آب براى زائران خانه خدا در ایام حج
- رفادت، یعنى غذادادن به حاجیان
- ریاست مکیان و پرچمدارى و فرماندهى سپاه (منصب اخیر جنبه دینى نداشت).
منابع
- جعفر سبحانی تبریزی، فروغ ابدیت.
- بنی عبدمناف، دایرة المعارف طهور، بازیابی: ۲۷ اردیبهشت ۱۳۹۳.