ادب عبادالرحمان (قرآن)از فضایل عبادالرحمان که در آیات قرآن به آن اشاره شده، «ادب» است. ۱ - ادب در گفتاربرخورد مؤدّبانه عبادالرّحمان، هنگام رو به رو شدن با گفتار جاهلان: «وَ عِبادُ الرَّحْمنِ الَّذِينَ ... وَ إِذا خاطَبَهُمُ الْجاهِلُونَ قالُوا سَلاماً • وَ الَّذِينَ لا يَشْهَدُونَ الزُّورَ وَ إِذا مَرُّوا بِاللَّغْوِ مَرُّوا كِراماً؛بندگان خاصّ خداوند رحمان کسانی هستند که، ... و هنگامى كه جاهلان آنها را مخاطب سازند (و سخنان نابخردانه گويند)، به آنها سلام مى‌گويند (و با بزرگوارى مى‌گذرند) و كسانى كه شهادت به باطل نمى‌دهند (و در مجالس باطل شركت نمى‌كنند)؛ و هنگامى كه با لغو و بيهودگى برخورد كنند، بزرگوارانه از آن مى‌گذرند.»» ۲ - کنایه گفتن الفاظ قبیحادب عبادالرّحمان، با عدم تصريح و كنايه آوردن الفاظ قبیح: «وَ عِبادُ الرَّحْمنِ ... • وَ الَّذِينَ لا يَشْهَدُونَ الزُّورَ وَ إِذا مَرُّوا بِاللَّغْوِ مَرُّوا كِراماً؛بندگان خاصّ خداوند رحمان، ... و كسانى كه شهادت به باطل نمى‌دهند (و در مجالس باطل شركت نمى‌كنند)؛ و هنگامى كه با لغو و بيهودگى برخورد كنند، بزرگوارانه از آن مى‌گذرند.» امام باقر علیه‌السلام درباره سخن خداوند: «إذا مرّوا باللّغو مرّوا كراماً» فرمود: آنان كسانى‌اند كه هنگام نام بردن از عورت كنايه به كار مى‌برند. ۳ - پانویس۴ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۲۰، ص۴۵، برگرفته از مقاله «فضایل عبادالرحمان (ادب)». |