تفاسیر کلامیتفاسیر کلامی، کتاب‌های تفسیر با رویکرد به مباحث اعتقادی است. ۱ - منظور از تفاسیر کلامیمنظور از تفاسیر کلامی، آثاری است که مفسر با استناد به آیات قرآن کریم به اثبات عقاید کلامی خود یا دفاع از آن بپردازد. ۲ - چند نمونه از تفاسیر کلامیبرخی از این نمونه‌ها عبارتند از: ۱. اضواء البیان فی ایضاح القرآن بالقرآن اثر محمد امین بن محمد مختار الشنقیطی، از مفسران اهل سنت. این تفسیر همواره از آیات قرآن در تبیین آیات دیگر استفاده و مباحث کلامی را با گستردگی بیان می‌کند. این تفسیر را انتشارات عالم الکتب در ده جلد به زبان عربی چاپ کرده است. ۲. انوار التنزیل و اسرارالتاویل (تفسیر بیضاوی)، تالیف عبدالله بن عمر بن احمد (یا: محمد) بن علی فارسی شیرازی بیضاوی (م حدود ۶۸۳ تا ۶۹۶ ق)، از مفسران اهل سنت که به ظواهر الفاظ، جمودی خاص دارد و مطالبش را بیشتر از تفسیر کشاف زمخشری نقل می‌کند. این تفسیر را دارالکتب العلمیه در دو جلد چاپ کرده است. ۳. روح المعانی فی تفسیر القرآن العظیم و السبع المثانی (تفسیر آلوسی)، تالیف سید محمودبن عبدالله بغدادی حسنی حسینی (م ۱۲۷۰ ق)، تفسیری است جامع که آرا و اقوال بسیاری را نقد کرده و در پانزده جلد به چاپ رسیده است. ۴. مفاتیح الغیب ( التفسیر الکبیر، تفسیر فخر رازی)، تالیف محمد بن عمربن حسین رازی (م ۶۰۶ق)؛ که از تفسیرهای مفصل و جامع قرآن است و بسیاری از مطالب فقهی، کلامی، تاریخی و… را در بر دارد. این تفسیر را باید دایرة المعارفی بزرگ دانست. این تفسیر در شانزده مجلد چاپ شده است. ۵. المیزان فی تفسیر القرآن علامه سید محمد حسین طباطبایی (م ۱۴۰۲ق)، از جمله مفسران نامی جهان اسلام و شیعه. این تفسیر از جمله بهترین تفاسیر شیعه است که در ابعاد گوناگون به مسائل مختلف اجتماعی و کلامی پرداخته است. [۱]
ایازی، محمد علی، ۱۳۳۳ -، المفسرون حیاتهم ومنهجهم، ص۶۵۰و (۱۵۸-۱۵۷) و۱۳۸.
[۲]
ایازی، محمد علی، ۱۳۳۳ -، آشنایی باتفاسیرقرآن، ص(۱۰۹-۱۱۰) و (۸۱-۸۲) و۱۸.
[۳]
آذرنوش، آذرتاش، ۱۳۱۶ -، تاریخ ترجمه ازعربی به فارسی (از آغاز تا عصر صفوی)، ص۵۲.
۳ - عناوین مرتبطمفسران کلامی. ۴ - پانویس
۵ - منبعفرهنگنامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «تفاسیر کلامی». |