زمان تقریبی مطالعه: 16 دقیقه
 

جماعة انصار المسلمین





گروه تروریستی «جماعة انصار المسلمین فی بلاد السودان» یکی‌ از‌ زیر شاخه‌های گروه‌ سلفیه-جهادی بوکوحرام است که فعالیت خود را از سال ۲۰۱۲م و در پی حمله بوکوحرام به شهر کانو در نیجریه آغاز کرد‌. در‌ چند دهه اخیر، جنبش‌های سلفی جهادی در مناطق مختلف جهان به وجود آمدند‌ و اقدامات نظامی فراوانی علیه‌ دولت‌ها‌ و مردم مسلمان و غیرمسلمان انجام دادند. یکی از مناطق مهم فعالیت سلفی جهادی، کشورهای شمال و شمال غرب آفریقا، به خصوص کشورهای نیجریه و تونس است که در این بین کشور نیجریه به‌ عنوان بزرگ‌ترین کشور مسلمان‌نشین قاره آفریقا، اهمیت بسزایی دارد.
[۱] بیگدلی‌، علی، اسلام در آفریقا، ص۲۲۷.

نیجریه یکی از مهم‌ترین کشورهای شمال غرب آفریقا است و یکی از گروه‌های سلفی‌ـجهادی در آن، جماعة انصار المسلمین فی بلاد السودان می‌باشد که عهده‌دار حرکت‌های تروریستی در این کشور بوده و بیشترین تمرکز آن بر مقابله با دشمن غربی و دولت فاسد و نیز غیرمسلمانان این کشور است.
درباره شکل‌گیری این گروه‌ها مانند دیگر گروه‌های‌ سلفیه‌ جهادی تکفیری، دلایل مختلفی بیان می‌شود؛ از جمله عوامل شتاب‌زا در گسترش و تقویت سلفیه جهادی و ایجاد پایگاه نظامی در این مناطق، ظهور نهضت‌های موسوم‌ به‌ بیداری اسلامی در شمال آفریقا و جنوب غرب آسیا بود که حضور و دخالت برخی کشورهای غربی، زمینه را برای رشد و توسعه و قدرت یافتن جنبش‌های جهادی تکفیری در کنار نهضت‌های اصیل اسلامی‌ به‌ وجود آورد. رواج افراط‌گرایی در میان مسلمانان در اواخر قرن بیستم، نگرانی مسلمانان از‌ تبلیغات‌ گسترده‌ مسیحیت و نیز رشد مذاهب و فرق مختلف، گسترش تبلیغات و اقتدار آمریکا‌ و دیگر قدرت‌های جهانی در‌این منطقه
[۲] اسلامی‌، حامد، جایگاه بوکوحرام درتاکتیک‌ واستراتژی‌ غرب، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ۱۳۹۳.
و تاثیرپذیری از تبلیغات فرقه‌های انحرافی مانند وهابیت و حمایت دولت‌های ثروتمند‌ عرب‌ را‌ می‌توان از مهم‌ترین دلایل این شکل‌گیری دانست.
[۳] بطحائی، سیدعلی، «بوکوحرام طعم تلخ اسلام تکفیری باچاشنی عقل‌گریزی وخشونت»، ص۹۱-۹۲.



۱ - پیشینه و نحوه شکل‌گیری



«جماعة انصار المسلمین فی بلاد السودان»، گروهی شبه نظامی‌ است‌ که فعالیت خود را از سال ۲۰۱۲م و در پی حمله بوکوحرام به شهر کانو
[۴] Taft، Patricia، Nate Haken، Violence in Nigeria: Patterns and Trends، Springer. ۲۰۱۵، p۵۳.
که منجر به کشته شدن ۱۸۰ نفر از مسلمانان شد، آغاز کرد‌.
[۵] Curbing Violence in Nigeria (II.): The Boko Haram Insurgency’، International Crisis Group، Africa Report، N. ۲۱۶، ۲۰۱۴.

این گروه از دوم ژوئن همان سال و با اعلام رسمی رهبر خود به نام «ابوعصمت الانصاری»، به طور‌ رسمی‌ از بوکوحرام جدا شد
[۶] Ansaru member،Crisis Group analyst interview in another capacity، ۸ November ۲۰۱۳.
و در کانون توجه رسانه‌ها قرار گرفت.
[۷] Sahara Reporters ‘Rift in Boko Haram ‘Ansaru’ Splinter Group Emerges، Calls BH Inhuman to Muslims’، ۳۱ January ۲۰۱۲.

کارشناسان بر این عقیده‌اند که نام رهبر این گروه جعلی است و نام‌ واقعی‌ وی خالد البرناوی (محمد‌ عثمان‌) است.
[۸] Staff، LWJ ‘New Islamist Group Emerges in Nigeria، Vows to Defend All Muslims in Africa’، Long War Journal، ۴ June ۲۰۱۲.

خالد البرناوی از اواسط سال ۲۰۰۰ م با شاخة القاعده در سرزمین مغرب و الجزایر همکاری کرد و به یادگیری مهارت‌های نظامی پرداخت.
[۹] Smith، Mike، Boko Haram: Inside Nigeria's Unholy War، I. B. Tauris & Co. Ltd. ۲۰۱۵، p۱۳۸

از سال ۲۰۱۳ م که‌ امریکا‌ این گروه را در لیست گروهای تروریستی قرار داد، سایت «پاداش برای عدالت»، برای دستگیری وی ۵ میلیون دلار جایزه تعیین کرد. همچنین وی یکی از سه رهبر باسابقه و شناخته شده‌ بوکوحرام‌ است که‌ وزارت خارجه آمریکا در ۲۱ ژوئن سال ۲۰۱۲ آنها را به عنوان «تروریست‌های جهانی» معرفی کرد.
[۱۰] Lobe، J، ;Nigeria: Three Boko Haram leaders put on US terrorism list،؛ Inter Press Service، ۲۱ June ۲۰۱۲.


۲ - ایدئولوژی



ایدئولوژی گروه جماعة انصار المسلمین فی بلاد السودان در‌ تقابل‌ با‌ جماعة اهل السنة للدعوة و الجهاد (بوکوحرام) قرار دارد. در ویدئویی به زبان محلی هوسا که در ژوئن ‌سال‌ ۲۰۱۲ منتشر شد و به عربی و انگلیسی زیرنویس شد، رهبر گروه انصار المسلمین اظهار‌ داشت‌ که‌ هر کسی که شهادتین را قبول داشته باشند، مسلمان است و نباید کشته شود، مگر کسانی‌ که مرتکب گناهی شوند که مجازات آن طبق قرآن مرگ باشد. وی افزود‌ اسلام این اجازه را‌ به‌ ما نمی‌دهد تا مردم بیگناه یا حتی غیر مسلمان‌ها را بکشیم و تا پای جان بر عقیده خود استواریم.
[۱۱] Mamu، T. ;Another Islamic Sect emerges to counter Boko Haram،؛ Desert Herald. June ۲، ۲۰۱۲.
وی کشتن برخی نیروهای‌امنیتی را فقط در زمان دفاع از‌ خود مجاز دانست.
براین اساس می‌توان گفت گروه جماعة انصار المسلمین فی بلاد السودان، برخلاف بوکوحرام که کشتن را در راه خدا مجاز می‌داند، فهم دیگری از جهاد دارد و جهاد را‌ طبق‌ شعاری که برای خودانتخاب کرده‌اند «فی سبیل الله» می‌دانند.
[۱۲] Uwerunonye، N ;Boko Haram: Can they be trusted?؛ Tell.، ۱۱ Februa.، ۲۰۱۳.
بنابراین هدف اصلی بوکوحرام و جماعة انصار المسلمین با هم متفاوت است؛ بوکوحرام قصد دارد برای تغییر شریعت اسلامی در‌ نیجریه‌ با دولت این کشور از راه خشونت و کشتار مردم بیگناه به مبارزه بپردازد، اما جماعة انصار المسلمین فی بلاد السودان، ادعا دارد که فقط برای حفظ منافع اسلام و مسلمین‌ در‌ آفریقا قدم به میدان می‌گذارد و از جهاد به عنوان ابزاری برای کمک به ستم‌دیدگان استفاده می‌کند.
[۱۳] Joscelyn، Thomas، ‘Boko Haram leader pledges allegiance to the Islamic State’، Long War Journal، March ۸، ۲۰۱۵.

ازمهمترین شواهد این ادعا می‌توان به نامه محرمانه به‌دست آمده از‌ رهبر‌ شاخه‌ القاعده در سرزمین مغرب، یعنی‌ ابومصعب‌ عبدالودود‌ که در بمباران‌های مالی کشته شد، اشاره کرد. وی در‌این نامه خطاب به نیروهایش در مالی گفته است: «از تکفیر‌ دوری‌ و از‌ هرگونه مسئله فرقه‌گرایی که ذهن جوانان قادر به‌ فهم‌ آنها نباشد، اجتناب کنید. در این برهه همه می‌بایست مسلمانان را از قربانی شدن نجات دهیم».
[۱۴] Mali-Al-Qaida’s Sahara Playbook،؛ Associated Press. (undated.).
محتوای‌ این‌ نامه را می‌توان سرلوحه کار گروه تروریستی جماعه انصار المسلمین‌ فی بلاد السودان دانست، زیرا شواهد حاکی از آن است که رهبر این گروه از نیروهای تعلیم دیده‌ تحت‌ نظرالقاعده‌ بوده و از‌این رو به دلیل گرایش به باور های اعتقادی‌ القاعده‌ از فرمان‌های رهبران القاعده پیروی می‌کند.
[۱۵] Smith، Mike، Boko Haram: Inside Nigeria's Unholy War، I. B. Tauris & Co. Ltd. ۲۰۱۵، p۱۳۸


۳ - اقدامات و حملات مسلحانه



‌این گروه از ۲۶‌ نوامبر‌ ۲۰۱۲‌ الی ۱۷ فوریه ۲۰۱۳ میلادی، حملات متعددی را در داخل کشور نیجریه‌ انجام‌ داده‌ است که برخی از آنها عبارت است از:
- ۲۶ نوامبرسال ۲۰۱۲ میلادی؛ حمله به‌ مرکز‌ فرماندهی‌ نیروهای نظامی در ابوجا پایتخت نیجریه که به آزادی برخی زندانیان و کشته شدن تعدادی‌ از‌ نیروهای نظامی در آن ساختمان انجامید. هدف اصلی از این حمله که به‌ گفته‌ خودشان‌ بر اساس آیات قرآن بوده، یاری رساندن به مسلمانانِ ضعیف و تحت ستم بوده است‌.
[۱۶] Foundation، Jamestown، ، Ansaru: A Profile of Nigeria’s Newest Jihadist Movement;. (January ۱۰، ۲۰۱۳.)

- ۱۹ دسامبرسال ۲۰۱۲؛ حمله به یکی از شرکت‌های فرانسوی در شهر‌ کاتسینا‌، نیجریه‌. هدف از این حمله، به گفته خودشان، ربودن یک شهروند فرانسوی‌تبار بوده که برای‌این‌ شرکت‌ کار می‌کرده است. این گروه در ویدئویی، موضع مردم و دولت فرانسه در‌ قبال‌ اسلام‌ به خصوص نقش این کشور در تجاوز به مالی را مهم‌ترین عامل این حمله بیان‌ کرده‌ است‌.
[۱۷] TF۱ video;. Lci. tf۱. fr. Retrieved ۲۰۱۴-۰۶-۰۴.

- ۱۹ ژانویه سال ۲۰۱۳؛ حمله به‌ دسته‌ای‌ از سربازان نیجریه‌ای در کوگی که برای اعزام به مالی آماده می‌شدند. هدف اصلی، به گفته‌ سرکرده‌ این گروه، کمک نظامی نیجریه، به معنای تجاوز به کشور مالی بوده‌ است‌.
[۱۸] Reuters;Islamists Ansaru claim attack on Mali-bound Nigeria troops: paper;، (January ۲۰، ۲۰۱۳.).

- ۱۷ فوریه سال ۲۰۱۳؛ حمله‌ به‌ ۷ غیر‌ بومی که برای شرکتی لبنانی در ایالت‌ بوچی‌ کار می‌کردند که یکی از بزرگ‌ترین عملیات‌های جماعة انصار المسلمین فی بلاد‌ السودان‌ از زمان آغاز خشونت‌ها در‌ شمال‌ نیجریه به‌ شمار‌ می‌ رود. این گروه تروریستی مدعی بود‌ که‌ این افراد تجاوزاتی را در سرزمین‌های «خداوند» مرتکب شده‌اند.
[۱۹] AFP، ;Ansaru: new threat in restive northern Nigeria;، February ۱۸، ۲۰۱۳.

۴ - شاخه‌ای از بوکوحرام



برخی به جهت ارتباط‌ فراوان جماعه انصار المسلمین‌ با‌ جماعة اهل السنة للدعوة و الجهاد‌ (بوکوحرام‌)، معتقدند که این گروه شاخه‌ای از بوکوحرام است و به نقشه‌های این گروه تروریستی‌ در‌ سرتاسر آفریقا جامه عمل می‌پوشاند‌.
[۲۰] (Onuoha، Freedom C، Aljazeera Center For Studies، ‘Jama'atu Ansarul Musilimina Fi Biladis Sudan: Nigeria’s Evolving Militant Group. (March ۱۴، ۲۰۱۳.

با بررسی تحلیل‌های‌ امنیتی‌ در می‌یابیم که از‌ زمان‌ جدایی جماعة انصار المسلمین فی بلاد السودان از جماعة اهل السنة للدعوة و الجهاد، رهبران‌ این دو گروه در مواردی مانند‌ ربودن‌ ۲۵ نفر‌ از‌ غیر‌ بومی‌های نیجریه
[۲۱] Ansaru member،Crisis Group analyst interview in another capacity، ۸ November ۲۰۱۲.
و ربودن یک کشیش فرانسوی و در عملیاتی مانند حمله به زندان برای آزادی زندانیان، یکدیگر‌ را‌ تمجید و تشویق کرده‌اند،
[۲۲] Herald، Desert، ‘Security Officials and Christians Are Enemies of Islam and Muslims، We Will Target and Kill Them – Says Spokesman of Jama’atu Ansarul Muslimina fi Biladi Sudan، Abu Ja’afar’. ۲۰۱۲.
اما‌ در‌ هیچ‌ یک‌ از این حملات‌ نمی‌توان‌ به طور قطع به همکاری بارزی میان آنها اذعان داشت که نشان‌دهنده اجرای نقشه‌های بوکوحرام توسط‌ جماعة‌ انصار‌ المسلمین و یا بالعکس باشد.
در بازخوانی‌ بسیاری‌ از‌ عملیات‌های‌ انجام‌ شده‌ نیز باور رایج تحلیل‌گران این است که به‌دلیل تغییر یافتن اهداف جماعة انصار المسلمین و نگاه برون مرزی این گروه تروریستی، بوکوحرام ناچار به «همکاری‌» و جلب توجه در اذهان عمومی شده و بدلیل نبودن یک «هویت» مشخص در این گروه که نشان‌دهنده خط‌مشی این گروه باشد.
[۲۳] cBey، LWJ and S. Tack، ;The Rise of a New Nigerian Militant Group;، Stratfor، ۲۱ February، ۲۰۱۳.
بوکوحرام در بعضی از حملات سعی داشته‌ تا‌ اثری از خود به جای نهد. شاید شیکائو در نظر داشت با انجام عملیات‌هایی از این دست، اعتبار کم‌رنگ شده این گروه را پس از کشته شدن رهبر سابق‌ آنها‌ یعنی محمد یوسف، بازگرداند. این نگاه شیکائو، نشان‌دهنده عجز و سردرگمی وی در رهبری این گروه تروریستی است.

۵ - ارتباط‌ با‌ القاعده



از زمان جدایی جماعة انصار المسلمین از بوکوحرام، بیشتر تحلیل‌ها درباره این گروه آن‌ است که شاخه‌ای جدید از القاعده است.
[۲۴] Onuoha، Freedom C، Aljazeera Center For Studies، ‘Jama'atu Ansarul Musilimina Fi Biladis Sudan: Nigeria’s Evolving Militant Group. (March ۱۴، ۲۰۱۳.)
پس از مرگ محمد‌ یوسف در جولای سال‌ ۲۰۰۹‌
[۲۵] Guitta، Oliver and Robin Simcox، The Hentry Jackson Society ‘Terrorism in Nigeria؛ the threat from Boko Haram and Ansaru، ۲۰۱۴.
ارتش نیجریه حدود هزار نفر از اعضای این گروه را در حملاتی که چهار روز به طول انجامید، از بین برد و صدها نفر از آنها را دستگیر کرد و به‌ گفته خود، بوکوحرام را «شکست داد».
[۲۶] Zenn، Jacob، ‘Nigerian al-Qaedaism’؛ Abeeb Olufemi Salaam، ‘The Psychological Make-up of Mohammed Yusuf’، e-ir. info، ۴ November ، ۲۰۱۳.

اما این پایان کار نبود و ابوبکر شیکائو، رهبر فعلی بوکوحرام و شخصی به نام مامن نور و تعدادی از هم‌کیشان نزدیک یوسف، تصمیم گرفتند تا‌ فعالیت‌های‌ خود را مخفیانه ادامه دهند. از این رو، تعدادی از افراد سرشناس بوکوحرام تصمیم گرفتند تا به سومالی و مالی بروند و در کنار القاعده در مغرب و الشباب آموزش‌های نظامی ببینند.
[۲۷] Olomojobi، Yinka، Frontiers of Jihad: Radical Islam in Africa، Safari Books ltd. ۲۰۱۵، p ۲۱۰.

ابوعصمت الانصاری، ابوبکر آدم کمبار و دو تن دیگر از مایدوگوری، شهری در نیجریه و مرکز ایالت بورنو، که از دوستان نزدیک یوسف بودند، به کمپ‌های القاعده پیوستند و پس از‌ اعلام‌ اتحاد با القاعده نام «یان ساهارا» یا «مرد صحرا» برای خود انتخاب کردند. این تجربه نه فقط مهارت آنها را بالابرد، بلکه کمک کرد تا آنها هدف خود را‌ از‌ جهاد‌، «بین‌المللی‌تر» ببینند.
[۲۸] Curbing Violence in Nigeria (II.): The Boko Haram Insurgency’، International Crisis Group، Africa Report، N. ۲۱۶، ۲۰۱۴.

پس از آن، آنها با کشتار مسلمانان که پیشتر توسط بوکوحرام انجام می‌شد، مخالفت کردند و تصمیم گرفتند تا حملات سنگینی‌ را‌ علیه‌ مواضع دولت‌های غربی عملی کنند. همچنین ابوعصمت الانصاری‌ که‌ پس از جدایی از بوکوحرام در سال ۲۰۱۲ م، گروه جماعة انصار المسلمین فی بلاد السودان را تشکیل داد، از‌ رهبر‌ القاعده‌ به عنوان «امیر» یاد کرد.
[۲۹] Zenn، Jacob، Combating Terrorism Center، ‘Leadership Analysis of Boko Haram and Ansaru in Nigeria’. February ۲۴، ۲۰۱۴.

احتمال می‌رود‌ القاعده مغرب، بر اساس شواهد و بیعت‌های صورت گرفته، قصد دارد تا از طریق‌این گروه نوپا فعالیت‌های خود‌ را‌ مدیریت‌ کند؛ زیرا جماعة انصار المسلمین به القاعده قدرت دسترسی بیشتری را‌ در‌ شمال نیجریه می‌بخشد، کاری که در گذشته به دنبال آن بوده است. در صورت درست بودن‌این‌ نظریه‌، القاعده تلاش خواهد کرد تا از نزدیک با جماعة انصار المسلمین همکاری‌ کند‌ و فعالیت‌های خود را در بستری وسیع‌تری به انجام برساند.
[۳۰] Moutot، Michel، French Agency Ponders Threat of Al-Qa’idah Overtures to Nigerian Islamists، BBC Monitoring in French. excerpt from report by French news agency AFP. ۱۴ June ۲۰۱۰.


به نظر می‌رسد‌ گروه‌ جماعة‌ انصار المسلمین توسط فرماندهان سابق بوکوحرام و کسانی که از شیوه رهبری معنوی شیکائو، رهبر‌ فعلی‌ بوکوحرام، ناامید و روی‌گردان شده‌اند، به‌وجود آمده است.
[۳۱] Onuoha، Freedom C، Aljazeera Center For Studies، ‘Jama'atu Ansarul Musilimina Fi Biladis Sudan: Nigeria’s Evolving Militant Group. (March ۱۴، ۲۰۱۳.)
دلیل این گفته را‌ شاید‌ بتوان‌ به نطق شیخ عبدالعزیز که گفته می‌شد نفر دوم بوکوحرام است، در تاریخ ۲۸‌ ژانویه‌ سال ۲۰۱۳ و در تاثیر اعلان آتش‌بس میان دولت بورنو و بوکوحرام، مشاهده کرد. در‌ جریان‌ این‌ آتش‌بس که قرار بود پایان درگیری‌ها باشد، شیخ عبدالعزیز به طور رسمی از شکاف در‌ گروه‌ خود پرده برداشت و از همه گروهای کوچک و زیرشاخه بوکوحرام درخواست نمود تا‌ به‌ آتش‌بس‌ با دولت پایبند باشند. همچنین در کنفرانس خبری کم‌سابقه‌ای که در تاریخ ۲۴ فوریه سال‌ ۲۰۱۳‌ م برگزار‌ شد و چهار نفر از اعضای ارشد بوکوحرام در آن شرکت داشتند، بر‌ این‌ امر پافشاری نمود و اعلان کرد که اهداف آنها با خشونت و درگیری به نتیجه نخواهد رسید.
[۳۲] Uwerunonye، N ;Boko Haram: Can they be trusted?؛ Tell. ۱۱ February ۲۰۱۳.،
با این حال در ۳ مارس سال ۲۰۱۳ اوضاع کمی پیچیده‌تر شد و رهبر‌ معنوی‌ بوکوحرام، ابوبکر شیکائو، آتش‌بس را انکار و در‌ ویدئویی‌ اعلام‌ کرد که‌این گروه با دولت وارد‌ «گفتگوی‌ صلح» نشده است و هر کس با دولت گفتگو کند، به مرگ تهدید می‌ شود‌.
[۳۳] ، M، ;Boko Haram Leader Disowns Ceasefire؛ Thisday، ۳ March ۲۰۱۳.

بنابراین اگر چه‌ عده‌ کمی از‌ کارشناسان‌ عقیده‌ دارند که این گروه اهداف بوکوحرام‌ را‌ تحت رهبری شیکائو دنبال می‌کند، اما بسیاری بر این عقیده‌اند که به‌ وجود‌ آمدن جماعة انصار المسلمین، خود نشان‌دهنده‌ شکاف معنوی در رهبری‌ بوکوحرام‌ بوده است.

۶ - پانویس


 
۱. بیگدلی‌، علی، اسلام در آفریقا، ص۲۲۷.
۲. اسلامی‌، حامد، جایگاه بوکوحرام درتاکتیک‌ واستراتژی‌ غرب، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ۱۳۹۳.
۳. بطحائی، سیدعلی، «بوکوحرام طعم تلخ اسلام تکفیری باچاشنی عقل‌گریزی وخشونت»، ص۹۱-۹۲.
۴. Taft، Patricia، Nate Haken، Violence in Nigeria: Patterns and Trends، Springer. ۲۰۱۵، p۵۳.
۵. Curbing Violence in Nigeria (II.): The Boko Haram Insurgency’، International Crisis Group، Africa Report، N. ۲۱۶، ۲۰۱۴.
۶. Ansaru member،Crisis Group analyst interview in another capacity، ۸ November ۲۰۱۳.
۷. Sahara Reporters ‘Rift in Boko Haram ‘Ansaru’ Splinter Group Emerges، Calls BH Inhuman to Muslims’، ۳۱ January ۲۰۱۲.
۸. Staff، LWJ ‘New Islamist Group Emerges in Nigeria، Vows to Defend All Muslims in Africa’، Long War Journal، ۴ June ۲۰۱۲.
۹. Smith، Mike، Boko Haram: Inside Nigeria's Unholy War، I. B. Tauris & Co. Ltd. ۲۰۱۵، p۱۳۸
۱۰. Lobe، J، ;Nigeria: Three Boko Haram leaders put on US terrorism list،؛ Inter Press Service، ۲۱ June ۲۰۱۲.
۱۱. Mamu، T. ;Another Islamic Sect emerges to counter Boko Haram،؛ Desert Herald. June ۲، ۲۰۱۲.
۱۲. Uwerunonye، N ;Boko Haram: Can they be trusted?؛ Tell.، ۱۱ Februa.، ۲۰۱۳.
۱۳. Joscelyn، Thomas، ‘Boko Haram leader pledges allegiance to the Islamic State’، Long War Journal، March ۸، ۲۰۱۵.
۱۴. Mali-Al-Qaida’s Sahara Playbook،؛ Associated Press. (undated.).
۱۵. Smith، Mike، Boko Haram: Inside Nigeria's Unholy War، I. B. Tauris & Co. Ltd. ۲۰۱۵، p۱۳۸
۱۶. Foundation، Jamestown، ، Ansaru: A Profile of Nigeria’s Newest Jihadist Movement;. (January ۱۰، ۲۰۱۳.)
۱۷. TF۱ video;. Lci. tf۱. fr. Retrieved ۲۰۱۴-۰۶-۰۴.
۱۸. Reuters;Islamists Ansaru claim attack on Mali-bound Nigeria troops: paper;، (January ۲۰، ۲۰۱۳.).
۱۹. AFP، ;Ansaru: new threat in restive northern Nigeria;، February ۱۸، ۲۰۱۳.
۲۰. (Onuoha، Freedom C، Aljazeera Center For Studies، ‘Jama'atu Ansarul Musilimina Fi Biladis Sudan: Nigeria’s Evolving Militant Group. (March ۱۴، ۲۰۱۳.
۲۱. Ansaru member،Crisis Group analyst interview in another capacity، ۸ November ۲۰۱۲.
۲۲. Herald، Desert، ‘Security Officials and Christians Are Enemies of Islam and Muslims، We Will Target and Kill Them – Says Spokesman of Jama’atu Ansarul Muslimina fi Biladi Sudan، Abu Ja’afar’. ۲۰۱۲.
۲۳. cBey، LWJ and S. Tack، ;The Rise of a New Nigerian Militant Group;، Stratfor، ۲۱ February، ۲۰۱۳.
۲۴. Onuoha، Freedom C، Aljazeera Center For Studies، ‘Jama'atu Ansarul Musilimina Fi Biladis Sudan: Nigeria’s Evolving Militant Group. (March ۱۴، ۲۰۱۳.)
۲۵. Guitta، Oliver and Robin Simcox، The Hentry Jackson Society ‘Terrorism in Nigeria؛ the threat from Boko Haram and Ansaru، ۲۰۱۴.
۲۶. Zenn، Jacob، ‘Nigerian al-Qaedaism’؛ Abeeb Olufemi Salaam، ‘The Psychological Make-up of Mohammed Yusuf’، e-ir. info، ۴ November ، ۲۰۱۳.
۲۷. Olomojobi، Yinka، Frontiers of Jihad: Radical Islam in Africa، Safari Books ltd. ۲۰۱۵، p ۲۱۰.
۲۸. Curbing Violence in Nigeria (II.): The Boko Haram Insurgency’، International Crisis Group، Africa Report، N. ۲۱۶، ۲۰۱۴.
۲۹. Zenn، Jacob، Combating Terrorism Center، ‘Leadership Analysis of Boko Haram and Ansaru in Nigeria’. February ۲۴، ۲۰۱۴.
۳۰. Moutot، Michel، French Agency Ponders Threat of Al-Qa’idah Overtures to Nigerian Islamists، BBC Monitoring in French. excerpt from report by French news agency AFP. ۱۴ June ۲۰۱۰.
۳۱. Onuoha، Freedom C، Aljazeera Center For Studies، ‘Jama'atu Ansarul Musilimina Fi Biladis Sudan: Nigeria’s Evolving Militant Group. (March ۱۴، ۲۰۱۳.)
۳۲. Uwerunonye، N ;Boko Haram: Can they be trusted?؛ Tell. ۱۱ February ۲۰۱۳.،
۳۳. ، M، ;Boko Haram Leader Disowns Ceasefire؛ Thisday، ۳ March ۲۰۱۳.


۷ - منبع



حسنی نسب، مرتضی، فصلنامه علمی تخصصی معارف اسلامی، مقاله «جریان‌شناسی سلفیه تندرو در نیجریه»، تاریخ بازیابی:۱۳۹۹/۲/۳۰.    





آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.