زمان تقریبی مطالعه: 5 دقیقه
 

رضایت محمد (قرآن)





پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله دارای مقام رضایت مطلق الهی هستند. در این مقاله آیات مرتبط با رضایت محمد صلی‌الله‌علیه‌وآله و مقام رضای ایشان معرفی می‌شوند.


۱ - کسب خشنودی پیامبر



••• لزوم تلاش براى كسب خشنودی پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، به جاى كسب خشنودی مؤمنان:
يَحْلِفُونَ بِاللَّهِ لَكُمْ لِيُرْضُوكُمْ وَ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ أَحَقُّ أَنْ يُرْضُوهُ إِنْ كانُوا مُؤْمِنِينَ.

••• ایمان واقعی، مستلزم تلاش براى دستيابى به خشنودى پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله:
يَحْلِفُونَ بِاللَّهِ لَكُمْ لِيُرْضُوكُمْ وَ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ أَحَقُّ أَنْ يُرْضُوهُ إِنْ كانُوا مُؤْمِنِينَ.

۲ - جلوه خشنودی خداوند



خشنودى محمّد صلی‌الله‌علیه‌وآله، جلوه خشنودی خداوند:
يَحْلِفُونَ بِاللَّهِ لَكُمْ لِيُرْضُوكُمْ وَ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ أَحَقُّ أَنْ يُرْضُوهُ إِنْ كانُوا مُؤْمِنِينَ‌ . مفرد آمدن ضمير «يرضوه»، با اينكه ظاهر عطف به «واو»، اقتضاى تثنيه آن را دارد، براى اين است كه خشنود كردن پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله از خشنود ساختن خداوند جدا نيست.

۳ - محرومان از رضایت پیامبر



منافقان، محروم از رضايت و خشنودى پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله:
يَحْلِفُونَ بِاللَّهِ لَكُمْ لِيُرْضُوكُمْ وَ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ أَحَقُّ أَنْ يُرْضُوهُ إِنْ كانُوا مُؤْمِنِينَ‌ أَ لَمْ يَعْلَمُوا أَنَّهُ مَنْ يُحادِدِ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ فَأَنَّ لَهُ نارَ جَهَنَّمَ خالِداً فِيها ذلِكَ الْخِزْيُ الْعَظِيمُ. به قرينه سياق آيات پيشين، ضمير «يحلفون» به منافقان بر مى‌گردد.

۴ - وعده خداوند به پیامبر



رضايت به عطاى پروردگار، وعده خداوند به پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله:
وَ لَسَوْفَ يُعْطِيكَ رَبُّكَ فَتَرْضى‌.

۵ - دلداری خداوند به پیامبر



دلداری خداوند به پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله، با وعده عطاى پياپى بر وى، تا رسيدن آن حضرت به رضايت كامل:
ما وَدَّعَكَ رَبُّكَ وَ ما قَلى‌ وَ لَسَوْفَ يُعْطِيكَ رَبُّكَ فَتَرْضى‌.

۶ - حصول رضایت مطلق



حصول رضایت مطلق براى پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله در آخرت:
وَ لَلْآخِرَةُ خَيْرٌ لَكَ مِنَ الْأُولى‌ وَ لَسَوْفَ يُعْطِيكَ‌ رَبُّكَ فَتَرْضى‌ . وعده الهى به پيامبراكرم صلی‌الله‌علیه‌وآله مشتمل بر عطاى مطلقى است كه رضايت مطلق را در پى دارد.

۷ - عطایای رضایت‌بخش الهی در قیامت



عطاياى رضايت‌بخش خداوند در آخرت، دليل برترى زندگی آخرتی پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله بر دنياى آن حضرت:
وَ لَلْآخِرَةُ خَيْرٌ لَكَ مِنَ الْأُولى‌ وَ لَسَوْفَ يُعْطِيكَ رَبُّكَ فَتَرْضى‌.

••• اعطاى مقام شفاعت به محمّد صلی‌الله‌علیه‌وآله در قيامت، از جانب خداوند، موجب رضايت آن حضرت:
وَ لَسَوْفَ يُعْطِيكَ رَبُّكَ فَتَرْضى‌ .از «حرب بن شريح بصرى» روايت شده است كه گفت: به امام باقر علیه‌السلام گفتم: كدامين آيه در کتاب خداوند، اميدواركننده‌تر است؟ فرمود: ما مى‌گوييم «و لسوف يعطيك ربّك فترضى‌» كه مراد شفاعت است، به خدا سوگند! شفاعت است.

۸ - رضایت پیامبر در آخرت



رضايت محمّد صلی‌الله‌علیه‌وآله درآخرت، مرهون عطاى بى‌شمار پروردگار:
وَ لَسَوْفَ يُعْطِيكَ رَبُّكَ فَتَرْضى‌.

۹ - رضایت پیامبر از تعیین قبله



تعيين مسجدالحرام، در جايگاه قبله مسلمانان، موجب حصول رضايت محمّد صلی‌الله‌علیه‌وآله:
قَدْ نَرى‌ تَقَلُّبَ وَجْهِكَ فِي السَّماءِ فَلَنُوَلِّيَنَّكَ قِبْلَةً تَرْضاها فَوَلِّ وَجْهَكَ شَطْرَ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ وَ حَيْثُ ما كُنْتُمْ فَوَلُّوا وُجُوهَكُمْ شَطْرَهُ وَ إِنَّ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتابَ لَيَعْلَمُونَ أَنَّهُ الْحَقُّ مِنْ رَبِّهِمْ وَ مَا اللَّهُ بِغافِلٍ عَمَّا يَعْمَلُونَ.

۱۰ - عوامل زمینه‌ساز رسیدن پیامبر به مقام رضایت




۱۰.۱ - تسبیح و حمد الهی


تسبیح خداوند همراه با حمد وى، زمينه‌ساز رسيدن پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله به مقام رضایت:
... وَ سَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ قَبْلَ طُلُوعِ الشَّمْسِ وَ قَبْلَ غُرُوبِها وَ مِنْ آناءِ اللَّيْلِ فَسَبِّحْ وَ أَطْرافَ النَّهارِ لَعَلَّكَ تَرْضى‌.

۱۰.۲ - تهجد و راز و نیاز


راز، نیایش و تهجّد شبانه، زمينه‌ساز دستيابى پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله به مقام رضا:
فَاصْبِرْ عَلى‌ ما يَقُولُونَ وَ سَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ قَبْلَ طُلُوعِ الشَّمْسِ وَ قَبْلَ غُرُوبِها وَ مِنْ آناءِ اللَّيْلِ فَسَبِّحْ وَ أَطْرافَ النَّهارِ لَعَلَّكَ تَرْضى‌. بنا بر قولى، مراد از «ءاناىِ الّيل» نمازهايى است كه در شب خوانده مى‌شود. -از جمله آن تهجّد و نوافل شب است‌-.

۱۰.۳ - صبر


صبر پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله بر سخنان نارواى مخالفان، زمينه‌ساز دستيابى آن حضرت به مقام رضايت:
فَاصْبِرْ عَلى‌ ما يَقُولُونَ‌ ... لَعَلَّكَ تَرْضى‌.

۱۰.۴ - اقامه نمازهای یومیه


اقامه نمازهای پنج‌گانه، زمينه‌ساز دستيابى پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله به مقام رضا:
فَاصْبِرْ عَلى‌ ما يَقُولُونَ وَ سَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ قَبْلَ‌ طُلُوعِ الشَّمْسِ وَ قَبْلَ غُرُوبِها وَ مِنْ آناءِ اللَّيْلِ فَسَبِّحْ وَ أَطْرافَ النَّهارِ لَعَلَّكَ تَرْضى‌. تسبيح در آيه ياد شده، در معناى نماز به كار رفته واوقات ذكر شده همان اوقات نماز -پنج‌گانه‌- است.

۱۱ - محرومیت پیامبر از مقام رضایت



محروميّت از مقام رضا، در صورت غبطه خوردن پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله به رفاه مرفّهان و خيره شدن به آنها:
فَاصْبِرْ عَلى‌ ما يَقُولُونَ وَ سَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ قَبْلَ طُلُوعِ الشَّمْسِ وَ قَبْلَ غُرُوبِها وَ مِنْ آناءِ اللَّيْلِ فَسَبِّحْ وَ أَطْرافَ النَّهارِ لَعَلَّكَ تَرْضى‌ وَ لا تَمُدَّنَّ عَيْنَيْكَ إِلى‌ ما مَتَّعْنا بِهِ أَزْواجاً مِنْهُمْ زَهْرَةَ الْحَياةِ الدُّنْيا لِنَفْتِنَهُمْ فِيهِ وَ رِزْقُ رَبِّكَ خَيْرٌ وَ أَبْقى‌.

۱۲ - پانویس


 
۱. توبه/سوره۹، آیه۶۲.    
۲. توبه/سوره۹، آیه۶۲.    
۳. توبه/سوره۹، آیه۶۲.    
۴. آلوسی، شهاب الدین، روح المعانی، ج۵، ص ۳۱۷.    
۵. توبه/سوره۹، آیه۶۲.    
۶. توبه/سوره۹، آیه۶۳.    
۷. ضحی/سوره۹۳، آیه۵.    
۸. ضحی/سوره۹۳، آیه۳.    
۹. ضحی/سوره۹۳، آیه۵.    
۱۰. ضحی/سوره۹۳، آیه۴.    
۱۱. ضحی/سوره۹۳، آیه۵.    
۱۲. طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ج ۲۰، ص ۳۱۰.    
۱۳. ضحی/سوره۹۳، آیه۴.    
۱۴. ضحی/سوره۹۳، آیه۵.    
۱۵. ضحی/سوره۹۳، آیه۵.    
۱۶. کوفی، فرات بن ابراهیم، تفسیر فرات الکوفی، ص ۵۷۱.    
۱۷. ضحی/سوره۹۳، آیه۵.    
۱۸. بقره/سوره۲، آیه۱۴۴.    
۱۹. طه/سوره۲۰، آیه۱۳۰.    
۲۰. طه/سوره۲۰، آیه۱۳۰.    
۲۱. طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۷، ص ۵۸.    
۲۲. طه/سوره۲۰، آیه۱۳۰.    
۲۳. طه/سوره۲۰، آیه۱۳۰.    
۲۴. ابن عاشور، طاهر بن محمد، تفسیر التحریر و التنویر، ج ۱۶، ص ۳۳۷-۳۳۸.    
۲۵. طه/سوره۲۰، آیه۱۳۰.    
۲۶. طه/سوره۲۰، آیه۱۳۱.    


۱۳ - منبع



مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۲۷، ص۴۶، برگرفته از مقاله «رضایت محمد صلی‌الله‌علیه‌وآله».    






آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.