غبطهغبطه در معانی حسن حال و سرور، مصلحت و منفعت، آرزوی نعمتی همانند آنچه دیگری دارد، برای خود، به کار رفته است. ۱ - معنای لغوی و اصطلاحیغبطه در لغت به معنای حسن حال و سرور و نعمت آمده و در اصطلاح عبارت است از آرزوی داشتن نعمتی همانند آنچه به دیگری داده شده است، بدون آنکه در اندیشه زوال آن از دیگری باشد. ۲ - تفاوت غبطه با حسداین ویژگی آخر، غبطه را از حسد متمایز می‌سازد؛ زیرا حسد عبارت است از آرزوی نعمتی که به دیگری داده شده، برای خود، با آرزوی زوال آن از وی. [۲]
مجمع البحرین، واژه «غبط».
غبطه به معنای اصطلاحی (آرزوی نعمتی برای خود...) بر خلاف حسد از صفات و اخلاق ناپسند به شمار نمی‌رود؛ از این رو، امام صادق علیه السّلام در حدیثی می‌فرماید: « مؤمن غبطه می‌خورد، لیکن حسادت نمی‌ورزد». ۳ - کاربرد فقهیغبطه در کلمات فقها ، در بحث تصرفات ولیّ در اموال مولّی علیه به معنای بهتر، شایسته‌تر و سودمندتر به کار رفته است؛ آنجا که می‌گویند: تصرف ولیّ در مال مولّی علیه منوط به غبطه (مصلحت و منفعت داشتن) برای مولّی علیه است (ولایت). چنانکه در فقه بر عقد نکاح دائم «نکاح غبطه» نیز اطلاق شده است که مراد همان معنای لغوی غبطه است ( ازدواج ). ۴ - پانویس
۵ - منبعفرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السلام، ج۵، ص۵۳۴، برگرفته از مقاله «غبطه». |