زمان تقریبی مطالعه: 3 دقیقه
 

زبدة الاصول (شیخ بهایی)





«زبده الاصول» اثر شیخ بهایی ، شامل کتاب زبده الاصول و حاشیه بر آن است. این اثر به نظر مؤلف متنی است بدون حشو و زواید و اطاله کلام و متضمن خلاصه‌ای از علم اصول است و لذا آن را «زبده» نامیده است.


۱ - ساختار کتاب



کتاب از پنج بخش کلی با عنوان منهج تشکیل شده است که هر منهج نیز مشتمل بر فصولی است.

۲ - گزارش محتوا




۲.۱ - منهج اول


مقدمات در ابتدای کتاب، شامل سه مطلب است، مطلب اول احوال و مبادی منطقی و در نه فصل از جمله فصولی در تعریف علم اصول ، در جزیی و کلی و نیز در ذاتی و عرضی و در احکام قضایا و قیاس استثنائی می‌باشد.
[۱] زبده الاصول، شیخ بهایی، ص۳۹.

مطلب دوم در مبادی لغوی در شش فصل تنظیم شده است که احوال معنا، اشتراک و ترادف ، حقیقت و مجاز و مشتق از آن جمله است.
مطلب سوم در مبادی احکام بوده و شامل فصول و مسایل متعدد از قبیل حد حکم، حسن و قبح ، حد واجب ، واجب کفایی و مخیر، صحیح، باطل و مباح می‌باشد.

۲.۲ - منهج دوم


با عنوان ادله شرعیه شامل چهار مطلب است: کتاب ، سنت ، اجماع و استصحاب . برخی از عناوین فصول این بخش عبارتند از:
فصلی در تواتر قرآن ، تعبد به آن، خبر واحد ، در تزکیه راوی ، و سرانجام تذنیب در قیاس.
[۲] زبده الاصول، شیخ بهایی، ص۸۳.


۲.۳ - منهج سوم


این بخش از کتاب با عنوان مشترکات کتاب و سنت در هفت مطلب آمده است: مطلب اول در امر و نهی و شامل فصل مره و تکرار ، فور و تراخی
مطلب دوم در عام و خاص و شامل چهارده فصل از جمله تخصیص و اقسام آن، تخصیص کتاب و سنت ، تنافی عام و خاص و استثناء
چهار مطلب بعدی، مطلق و مقید ، مجمل و مبین ، ظاهر و ماول، منطوق و مفهوم است و مطلب آخر در سنخ می‌باشد.
[۳] زبده الاصول، شیخ بهایی، ص۱۱۳.


۲.۴ - منهج چهارم


در اجتهاد و تقلید و در چهار فصل اجتهاد نبی ، تصویب و تخطئه و تقلید در اصول دین تدوین است.
[۴] زبده الاصول، شیخ بهایی، ص۱۵۹.


۲.۵ - منهج پنجم


آخرین منهج کتاب در ترجیحات است و ترجیح به متن و مدلول را مورد واکاوی قرار داده است .
[۵] زبده الاصول، شیخ بهایی، ص۱۶۹.


۳ - وضعیت کتاب



فهارس آیات، احادیث، آثار و اقوال، اعلام، فرق و طوائف و مذاهب، امکنه، بقاع و بلدان، مصادر تحقیق و موضوعات در انتهای اثر آمده است.

۴ - پانویس


 
۱. زبده الاصول، شیخ بهایی، ص۳۹.
۲. زبده الاصول، شیخ بهایی، ص۸۳.
۳. زبده الاصول، شیخ بهایی، ص۱۱۳.
۴. زبده الاصول، شیخ بهایی، ص۱۵۹.
۵. زبده الاصول، شیخ بهایی، ص۱۶۹.


۵ - منبع


نرم افزار جامع اصول الفقه،مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی.


رده‌های این صفحه : کتاب شناسی | کتب اصولی شیعه




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.