شرط متأخرشرط متاخر، امر متاخر از یک شیء و مؤثر در صحت آن است. ۱ - تعریفشرط متاخر، شرطی است که از وجود مشروط تاخر زمانی دارد، مانند: غسل شب آینده برای زن مستحاضه ، که بنابر فتوای بعضی از فقها در صحت روزه روز قبل معتبر است. در کتاب « الدروس فی علم الاصول » آمده است: «و قد افترض فی الفقه احیانا کون القید متاخر زمانا عن المقید، و مثاله فی قیود الحکم، قیدیة الاجازة لنفوذ عقد الفضولی، بناء علی القول بالکشف و مثاله فی قیود الواجب، غسل المستحاضة فی اللیل الدخیل فی صحة صیام النهار المتقدم، علی قول بعض الفقها». ۲ - نکتهدرباره امکان یا استحاله شرط متاخر، اختلاف وجود دارد؛ گروهی از اصولی‌ها مانند مرحوم « میرزای نائینی » و « شیخ انصاری »، به استحاله، و گروهی دیگر مانند مرحوم « صاحب جواهر » و « آخوند خراسانی » به امکان آن اعتقاد دارند. [۳]
شرح اصول فقه، محمدی، علی، ج۲، ص۱۷۱.
[۵]
فرهنگ معارف اسلامی، سجادی، جعفر، ج۳، ص۷۷.
[۶]
منهاج الاصول، عراقی، ضیاء الدین، ج۱، ص۲۸۶.
[۱۲]
کفایة الاصول، فاضل لنکرانی، محمد، ج۲، ص۱۸۷.
[۱۳]
ابو الحسین بصری، محمد بن علی، المعتمد فی اصول الفقه، ج۲، ص۱۸۹.
[۱۵]
تحریر الفصول، ذهنی تهرانی، محمد جواد، ج۲، ص۷۴۶.
۳ - پانویس
۴ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۶۱۸، برگرفته از مقاله «شرط متاخر». |