ضحاک بن قیس شیبانیضحاک بن قیس شیبانی، از رهبران خوارج حروریه بود که سرانجام به سال ۱۲۸ ق در نبرد با مروانیان کشته شد. ۱ - معرفی اجمالیضحاک بن قیس شیبانی، رهبر خوارج حروریه و از شجاعان زیرک بود. در سال ۱۲۶ ق همراه سعید بن بهدل و گروهی از حروریان ناحیه جزیره، شورش آغاز کرد. چون سعید در سال ۱۲۷ ق درگذشت، ضحاک جانشین او شد و شراة (خوارج) با او بیعت کردند. آن‌گاه ضحاک به موصل و سپس به «شهر زور» رفت. در آن‌جا خوارج صفریه گرد او جمع شدند و شمارشان به چهارهزار رسید. اندکی بعد به سوی عراق رفت و بر کوفه مستولی شد. عبدالله بن عمر بن عبدالعزیز، امیر عراق سپاهی برای نبرد با او فرستاده، او را شکست داد و میان او و عبدالله صلح برقرار شد. پس از آن به سوی موصل رفت و مروان بن محمد سپاهی را به فرماندهی فرزندش، عبدالله برای نبرد با او گسیل داشت. دو سپاه در نبردی سخت در منطقه نصیبین درگیر شدند. در این نبرد، ضحاک به قتل رسید و شمار بسیاری از سپاهیان وی ـ که نزدیک به صدهزار نفر بودند ـ کشته شدند. در میان آنان حدود هشتصد زن از خوارج نیز وجود داشتند که همگی در حال نبرد جان باختند. [۶]
مسعودی، علی بن حسین، مروج الذهب، ج۳، ص۸۷.
۲ - پانویس
۳ - منبععبدالسلام ترمانینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ترجمه پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ج۱، ص۳۲۹. |