ضلالت اهل کتاب (قرآن)یکی از مصادیق ضلالت‌پیشگان که در آیات قرآن بیان شده، اهل کتاب هستند. ۱ - دین‌فروشان از اهلکتابدینفروشان از اهل‌كتاب، اشخاصى گمراه: «إِنَّ الَّذِينَ يَكْتُمُونَ ما أَنْزَلَ اللَّهُ مِنَ الْكِتابِ وَ يَشْتَرُونَ بِهِ ثَمَناً قَلِيلًا أُولئِكَ ما يَأْكُلُونَ فِي بُطُونِهِمْ إِلَّا النَّارَ وَ لا يُكَلِّمُهُمُ اللَّهُ يَوْمَ الْقِيامَةِ وَ لا يُزَكِّيهِمْ وَ لَهُمْ عَذابٌ أَلِيمٌ • أُولئِكَ الَّذِينَ اشْتَرَوُا الضَّلالَةَ بِالْهُدى وَ الْعَذابَ بِالْمَغْفِرَةِ فَما أَصْبَرَهُمْ عَلَى النَّارِ؛ كسانى كه آيات کتاب آسمانی را كه خدا نازل كرده كتمان مى‌كنند؛ و آن را به بهاى كمى مى‌فروشند، آنها در درونشان جز آتش چيزى نمى‌خورند؛ و اموالى كه از اين رهگذر به دست مى‌آورند، درحقيقت آتش سوزانى است. و خداوند، روز قیامت، با آنها سخن نمى‌گويد؛ و آنان را پاكيزه نمى‌سازد؛ و براى آنها عذاب دردناكى است. آنها كسانى هستند كه گمراهى را با از دست دادن هدایت، و عذاب را با آمرزش، خريده‌اند؛ راستى چه قدر در برابر آتش دوزخ، شكيبا هستند؟!» ۲ - گمراهی گروهی از اهلکتابگروهى از اهل‌كتاب، گمراه و منحرف از راه راست: ۱. «يَسْئَلُكَ أَهْلُ الْكِتابِ ... • إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا وَ صَدُّوا عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ قَدْ ضَلُّوا ضَلالًا بَعِيداً؛كسانى كه كافر شدند، و مردم را از راه خدا باز داشتند، در گمراهى دورى افتاده‌اند.» مقصود از «الّذين كفروا» یهود -اهل‌كتاب- است. ۲. «قُلْ يا أَهْلَ الْكِتابِ ... • قُلْ هَلْ أُنَبِّئُكُمْ بِشَرٍّ مِنْ ذلِكَ مَثُوبَةً عِنْدَ اللَّهِ مَنْ لَعَنَهُ اللَّهُ وَ غَضِبَ عَلَيْهِ وَ جَعَلَ مِنْهُمُ الْقِرَدَةَ وَ الْخَنازِيرَ وَ عَبَدَ الطَّاغُوتَ أُولئِكَ شَرٌّ مَكاناً وَ أَضَلُّ عَنْ سَواءِ السَّبِيلِ؛ بگو: اى اهل كتاب! ... بگو: آيا شما را از جايگاه و كيفرى كه نزد خدا بدتر از اين است، با خبر كنم؟ كسانى كه خداوند آنها را از رحمت خود دور ساخته، و مورد خشم قرار داده، و بعضى از آنها را به صورت میمون‌ها و خوک‌ها قرار داده؛ و دربندگى طاغوت در آمده‌اند؛ موقعيّت و جايگاه آنها، بدتر است؛ و از راه راست، گمراهترند».» ۳ - انحراف از دین خداگمراهی اهل‌كتاب و انحراف آنان از دین خدا: ۱. «أَ فَغَيْرَ دِينِ اللَّهِ يَبْغُونَ وَ لَهُ أَسْلَمَ مَنْ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ طَوْعاً وَ كَرْهاً وَ إِلَيْهِ يُرْجَعُونَ؛آيا آنها آيينى غير از آيين خدا مى‌طلبند؟! آيين او همين اسلام است؛ و تمام كسانى كه در آسمانها و زمين هستند، از روى اختيار يا از روى اجبار، در برابرِ فرمانِ او تسليمند؛ و به سوى او بازگردانده مى‌شوند.» در شأن نزول آمده است: اهل‌كتاب درباره اينكه كدام فرقه به دین ابراهیم علیه‌السلام اولى است نزد پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله براى رفع مخاصمه رفتند. پيامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله فرمود: هر دو فرقه از دين ابراهيم عليه‌السلام بيگانه و جدا هستيد. ۲. «يَسْئَلُكَ أَهْلُ الْكِتابِ ... • إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا وَ صَدُّوا عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ قَدْ ضَلُّوا ضَلالًا بَعِيداً؛اهل كتاب از تو مى‌خواهند ... كسانى كه كافر شدند، و مردم را از راه خدا باز داشتند، در گمراهى دورى افتاده‌اند.» بنا بر اينكه مقصود از «الّذين كفروا» اهل‌كتاب -يهود- باشد. ۴ - پیروی از پیشینیانپیروی اهل‌كتاب، از پيشينيان گمراه و هواپرست خويش: «قُلْ يا أَهْلَ الْكِتابِ لا تَغْلُوا فِي دِينِكُمْ غَيْرَ الْحَقِّ وَ لا تَتَّبِعُوا أَهْواءَ قَوْمٍ قَدْ ضَلُّوا مِنْ قَبْلُ وَ أَضَلُّوا كَثِيراً وَ ضَلُّوا عَنْ سَواءِ السَّبِيلِ؛بگو: اى اهل كتاب! در دين خود، غلّو و زياده‌روى نكنيد؛ و غير از حق نگوييد؛ و از هوسهاى گروهى كه پيشتر گمراه شدندو بسيارى را گمراه كردند و از راه راست منحرف گشتند، پيروى ننماييد.» ۵ - گمراه‌ترین مردم از راه راستطاغوتپرستان، مسخ‌شدگان و گرفتاران به لعنت و غضب الهی از اهل‌كتاب، گمراه‌ترين مردم از راه راست: قُلْ يا أَهْلَ الْكِتابِ ... • قُلْ هَلْ أُنَبِّئُكُمْ بِشَرٍّ مِنْ ذلِكَ مَثُوبَةً عِنْدَ اللَّهِ مَنْ لَعَنَهُ اللَّهُ وَ غَضِبَ عَلَيْهِ وَ جَعَلَ مِنْهُمُ الْقِرَدَةَ وَ الْخَنازِيرَ وَ عَبَدَ الطَّاغُوتَ أُولئِكَ شَرٌّ مَكاناً وَ أَضَلُّ عَنْ سَواءِ السَّبِيلِ؛ بگو: اى اهل كتاب! ... بگو: آيا شما را از جايگاه و كيفرى كه نزد خدا بدتر از اين است، با خبر كنم؟ كسانى كه خداوند آنها را از رحمت خود دور ساخته، و مورد خشم قرار داده، و بعضى از آنها را به صورت ميمون‌ها و خوك‌ها قرار داده؛ و دربندگى طاغوت در آمده‌اند؛ موقعيّت و جايگاه آنها، بدتر است؛ و از راه راست، گمراهترند».» ۶ - غلوکنندگان هواپرست اهلکتابغلوّکنندگان هواپرست و گمراه از اهل‌كتاب، اغواگر بسيارى از مردم: «قُلْ يا أَهْلَ الْكِتابِ لا تَغْلُوا فِي دِينِكُمْ غَيْرَ الْحَقِّ وَ لا تَتَّبِعُوا أَهْواءَ قَوْمٍ قَدْ ضَلُّوا مِنْ قَبْلُ وَ أَضَلُّوا كَثِيراً وَ ضَلُّوا عَنْ سَواءِ السَّبِيلِ؛بگو: اى اهل كتاب! در دين خود، غلّو و زياده‌روى نكنيد؛ و غير از حق نگوييد؛ و از هوسهاى گروهى كه پيشتر گمراه شدندو بسيارى را گمراه كردند و از راه راست منحرف گشتند، پيروى ننماييد.» ۷ - کفر به اسلامانحراف و گمراهى اهل‌كتاب، به دليل کفر و بازداشتن مردم از پيوستن به اسلام: «إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا وَ صَدُّوا عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ قَدْ ضَلُّوا ضَلالًا بَعِيداً؛كسانى كه كافر شدند، و مردم را از راه خدا باز داشتند، در گمراهى دورى افتاده‌اند.» ۸ - پانویس۹ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۱۹، ص۹۶، برگرفته از مقاله «مصادیق ضلالت‌پیشگان (اهل کتاب)». |