در اصل ريشه لغوى عذاب اختلاف است. برخى آن را از «عَذْب» دانسته كه بنابراين «عَذّبتُه» يعنى لذّت زندگى را از او گرفتم و برخى گفته‌اند: اصل تعذيب، زياد زدن با انتها و بند شلّاق است.
گفتنى است كه عقوبتهاى مجرمانى مانند دزد، زناکار و ... در مقاله کیفر (قرآن) بحث خواهد شد. در اين مقاله، آیاتی معرفی می‌شوند که در آنها از واژه‌هاى «بأس»، «وبال»، «جزاء»، «عذاب»، «عقاب» و مشتقّات برخى از آنها و الفاظ و جملات با معانى مشابه استفاده شده است.
