تغیر مسیر یافته از - عون بن جعفر
زمان تقریبی مطالعه: 6 دقیقه
 

عون بن جعفر بن ابی طالب





عون بن جعفر از یاران امام حسین علیه‌السلام است که در کربلا به شهادت رسید.


۱ - معرفی عون



عون، مكنّى به ابوالقاسم،
[۱] مفید، محمد بن محمد، الارشاد، ص ۲۴۷-۲۴۸.
فرزند جعفر بن ابی‌طالب عليه السلام و اسماء بنت عمیس خثعمیه است.
[۳] وسيلة الدارين، ص ۲۴۲.
او در حبشه ديده به جهان گشود.
[۷] الاشتقاق، ص ۳۲۱.


۲ - سال تولد عون



سال تولدش به خوبى دانسته نيست ولى چون در واقعه جانسوز عاشورا ۵۶ يا ۵۷ ساله بوده است،
[۹] وسيلة الدارين، ص ۲۴۳.
سالزاد وى به احتمال ۴ يا ۵ ه. ق مى‌باشد.
بنابه گزارش يعقوبى، پیامبر صلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم، پس از شهادت جعفر در جنگ مؤته در سال هشتم ه. ق عون و دو برادرش عبدالله و محمّد را در آغوش گرفت و نوازش كرد.
[۱۰] تاريخ يعقوبى، ج ۲، ص ۶۵.

در گزارش ديگرى آمده است: پيامبر صلى‌الله‌عليه‌و‌آله‌وسلم، فرزندان او را طلبيد و به آرايشگر دستور داد سر آنها را بتراشد و سپس فرمود: عون در خلقت و اخلاق شبيه من است.
[۱۱] تذكرة الخواص، ص ۱۷۳.

نيز گفته‌اند: پيامبر صلى‌الله‌عليه‌وآله‌وسلم فرمود: او در خلقت و اخلاق شبيه پدرش مى‌باشد.

۳ - بیعت عون با امام علی علیه‌السلام



عون از بيعت كنندگان با علی عليه السلام و از ياران آن حضرت بود كه در تمام جنگ‌هايش شركت داشت.
[۱۷] وسيلة الدارين، ص ۲۴۲ به نقل از نصر بن مزاحم. چنين مطلبى در« وقعة صفين» وجود ندارد.


۴ - ازدواج عون



امیرالمؤمنین عليه‌السلام، دخترش، ام کلثوم را به ازدواج عون درآورد.
[۲۰] مامقانی، عبدالله، تنقيح المقال، ج۲، ص۳۵۵.
رجال‌نويسان و مورّخان گفته‌اند: از عون فرزندى باقى نمانده و يا نسلش مشهور نيست، ولى برخى گفته‌اند از او دو فرزند باقى مانده است.

۵ - پیوستن به امام حسین علیه‌السلام



عون پس از شهادت امام علی عليه‌السلام به امام حسن عليه‌السلام و سپس به امام حسین عليه‌السلام پيوست و با کاروان حسینی ، به اتّفاق همسرش از مدینه به کربلا آمد.
[۲۵] وسيلة الدارين، ص ۲۴۳.
[۲۶] مامقانی، عبدالله، تنقيح المقال، ج ۲، ص ۳۵۵.


۶ - شهادت عون



روز عاشورا ، پس از علی اکبر عليه‌السلام و به قولى عبدالله بن مسلم در سنّ ۵۶ يا ۵۷ سالگى به ميدان رفت و نبردى دلاورانه كرد. سى سوار و هيجده پياده را به هلاكت رساند ولى زید بن رقاد جهنی و عروة بن عبدالله خثعمی اسبش را پى كرده و او را به شهادت رساندند.
[۲۸] وسيلة الدارين، ص ۲۴۳.
[۲۹] مروج الذهب، ج ۲، ص ۳۰۰.
[۳۱] لباب النساب، ج ۱، ص ۳۶۱.
عبیدالله بن زیاد سر وى را با سر مبارک امام حسين عليه‌السلام نزد یزید بن معاویه فرستاد.

۷ - رجز عون در میدان



رجزی كه هنگام نبرد مى‌خواند چنين است:
انْ تَنْكرونى فانا بنُ جعفر ••• شهيد صدقٍ فى الجنان ازْهَر
يَطيرُ فيها بجناحٍ اخْضَر ••• كفى بهذا شرفاً فى المحشر
[۳۴] وسيلة الدارين، ص ۲۴۳.

اگر مرا نمى‌شناسيد، من پسر جعفرم كه از روى صداقت به شهادت رسيد؛و در بهشت پرتوافشان است و با بال سبز پرواز مى‌كند. در قیامت همين شرف مرا بس.
برخی رجز فوق را به عون بن عبدالله بن جعفر نسبت داده‌اند.
[۳۶] خوارزمی، مقتل الحسين عليه‌السلام، ج ۲، ص ۳۱.
[۳۷] وسيلة الدارين، ص ۲۴۱.


۸ - تذکر



برخى از معاصرين شهادت عون در کربلا را توهّم دانسته، مى‌گويند آن‌كه در كربلا به شهادت رسيد عون بن عبدالله بن جعفر است نه عون بن جعفر.
[۳۸] قاموس الرجال، ج ۸، ص ۲۸۳.


۹ - پانویس


 
۱. مفید، محمد بن محمد، الارشاد، ص ۲۴۷-۲۴۸.
۲. جمعی از نویسندگان، ذخیرة الدارین فیما یتعلق بمصائب الحسین علیه‌السلام، ص۳۱۶.    
۳. وسيلة الدارين، ص ۲۴۲.
۴. زبیری، مصعب بن عبدالله، نسب قریش، ص ۸۱.    
۵. دینوری، ابن قتیبه، المعارف، ص ۲۰۶.    
۶. بلاذری، انساب الاشراف، ج ۲، ص ۴۴.    
۷. الاشتقاق، ص ۳۲۱.
۸. جمعی از نویسندگان، ذخیرة الدارین فیما یتعلق بمصائب الحسین علیه‌السلام، ص۳۱۸.    
۹. وسيلة الدارين، ص ۲۴۳.
۱۰. تاريخ يعقوبى، ج ۲، ص ۶۵.
۱۱. تذكرة الخواص، ص ۱۷۳.
۱۲. ابن اثیر، ابوالحسن، اسدالغابة، ج ۴، ص ۱۵۷.    
۱۳. عسقلانی، ابن حجر، الاصابة فی تمییز الصحابة، ج ۴، ص ۶۱۸.    
۱۴. جمعی از نویسندگان، ذخیرة الدارین فیما یتعلق بمصائب الحسین علیه‌السلام، ص ۳۱۶.    
۱۵. طوسی، محمد بن حسن، رجال الطوسی، ص ۷۵.    
۱۶. جمعی از نویسندگان، ذخیرة الدارین فیما یتعلق بمصائب الحسین علیه‌السلام، ص ۳۱۶.    
۱۷. وسيلة الدارين، ص ۲۴۲ به نقل از نصر بن مزاحم. چنين مطلبى در« وقعة صفين» وجود ندارد.
۱۸. ابن سعد، الطبقات الکبری، ج ۸، ص ۳۳۸.    
۱۹. ابن حزم، جمهرة انساب العرب، ص ۳۸.    
۲۰. مامقانی، عبدالله، تنقيح المقال، ج۲، ص۳۵۵.
۲۱. بلاذری، انساب الاشراف، ج ۲، ص ۴۵.    
۲۲. دینوری، ابن قتیبه، المعارف، ص ۲۰۶.    
۲۳. دینوری، ابن قتیبه، المعارف، ص ۲۰۶.    
۲۴. جمعی از نویسندگان، ذخیرة الدارین فیما یتعلق بمصائب الحسین علیه‌السلام، ص ۳۱۸.    
۲۵. وسيلة الدارين، ص ۲۴۳.
۲۶. مامقانی، عبدالله، تنقيح المقال، ج ۲، ص ۳۵۵.
۲۷. جمعی از نویسندگان، ذخیرة الدارین فیما یتعلق بمصائب الحسین علیه‌السلام، جمعی از نویسندگان، ص ۳۱۸.    
۲۸. وسيلة الدارين، ص ۲۴۳.
۲۹. مروج الذهب، ج ۲، ص ۳۰۰.
۳۰. علوی، علی بن محمد، المجدی فی انساب الطالبین، ص ۲۹۶.    
۳۱. لباب النساب، ج ۱، ص ۳۶۱.
۳۲. بلاذری، انساب الاشراف، ج ۲، ص ۴۵.    
۳۳. جمعی از نویسندگان، ذخیرة الدارین فیما یتعلق بمصائب الحسین علیه‌السلام، ص ۳۱۸.    
۳۴. وسيلة الدارين، ص ۲۴۳.
۳۵. ابن شهرآشوب، محمد بن علی، مناقب آل ابی طالب علیهم‌السلام، ج ۳، ص ۲۵۴.    
۳۶. خوارزمی، مقتل الحسين عليه‌السلام، ج ۲، ص ۳۱.
۳۷. وسيلة الدارين، ص ۲۴۱.
۳۸. قاموس الرجال، ج ۸، ص ۲۸۳.


۱۰ - منبع



پژوهشی پیرامون شهدای کربلا، جمعی از نویسندگان، ص۲۹۵-۲۹۸.    






آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.