فی سبیل اللهفی سبیل الله در اصطلاحات فقه نظامی هر گونه کاری است که مصالح مردم ایجاب می‌کند و به منظور تقرّب به درگاه الهی باشد، مانند ساختن بیمارستان‌ها، مدرسه‌ها، پل‌ها و همچنین مخارج جنگ و جهاد. در این تعریف بین علمای شیعه و سنی اختلاف نظر وجود دارد. ۱ - معنای لغویفی سَبیلِ اللَّه یعنی هر کاری که راه خدا برای خدا انجام شود. ۲ - دیدگاه علمای امامیهاز نظر علمای امامیه، مراد از فی سبیل اللّه هرگونه کاری است که مصالح مردم ایجاب می‌کند و به منظور تقرّب به درگاه الهی باشد، مانند ساختن بیمارستان‌ها، مدرسه‌ها، پل‌ها و همچنین مخارج جنگ و جهاد. از نظر فقهای شیعه «فی سبیل الله» یکی از مصارف زکات به شمار می‌رود، با این بیان که جایز است مقداری از زکات را در صورت لزوم در هر یک از مواردی که فی سبیل الله گفته می‌شود، صرف کرد دلیل این حکم علاوه بر اجماع آیه زیر است. «انَّما الصَّدَقاتُ لِلْفُقَراءِ وَ الْمَساکینَ وَ الْعامِلینَ عَلَیْها وَ الْمُؤَلَّفَةِ قُلُوبُهُمْ وَ فِی‌الرِّقابِ وَالْغارِمینَ وَ فی سَبیلِ‌اللَّهِ وَ ابْنِ‌السَّبیلِ فَریضَةً مِنَ‌اللَّهِ وَ اللَّهُ عَلیمٌ حَکیمْ؛ زکات برای فقیران و تنگدستان و عاملان زکات، تألیف قلوب، برای آزادی بندگان و وامداران و فی سبیل اللّه در راه مانده، از سوی خداوند مقرر شده است و خدا دانا و حکیم است.» ۳ - دیدگاه اهل سنتازنظر اهل سنّت فی سبیل اللّه فقط کسانی هستند که با دشمنان دین در جنگ می‌باشند و در راه خدا بازمانده و نمی‌توانند خود را به لشگریان ملحق سازند. ۴ - فی سبیل الله در قرآنفی سبیل الله آرم مشخّصه جهاد اسلامی است. قرآن کریم می‌فرماید: «الَّذینَ آمَنُوا یُقاتِلُونَ فی سَبیلِ‌اللَّهِ وَالَّذینَ کَفَرُوا یُقاتِلُونَ فی سَبیلِ الطَّاغُوتِ؛ کسانی که ایمان آوردند در راه خدا پیکار می‌کنند، و آنها که کافرند، در راه طاغوت (بت و افراد طغیانگر) می‌جنگند.» ۵ - پانویس۶ - منبع• جمعی از نویسندگان، پژوهشکده تحقیقات اسلامی، اصطلاحات نظامی در فقه اسلامی،ص۹۷. |