زمان تقریبی مطالعه: 4 دقیقه
 

محمد تافلاتی





تافلاتی، محمدبن محمد طیّب مالکی، فقیه و شاعر حنفی قرن دوازدهم است.


۱ - مشخصات



وی در مغرب زاده شد؛ از زمان تولدش اطلاعی در دست نیست.
از کودکی به تحصیل پرداخت و در هشت سالگی قرآن را حفظ کرد.
در نحو، آجرومیّه صنهاجی را نزد پدر خود و در عقاید، کتاب سنوسیّه را نزد شیخ محمد سعدی جزایری آموخت و هنوز به سن بلوغ نرسیده بود که کتاب سنوسیّه را برای طلاّب تدریس می‌کرد.
سپس به قصد ادامه تحصیل به طرابلس و از آن‌جا به مصر رفت و در الازهر مشغول تحصیل شد.

۲ - اساتید



وی نزد استادانی چون محمدبن سالم حنفی (متوفی ۱۱۸۲) صاحب کتاب الثمره البهیّه و احمد ملوی (متوفی ۱۱۸۱) علم آموخت.
[۱] محمد خلیل بن علی مرادی، سِلک الدُرَر فی اعیان القرن الثانی عشر، ج۴، ص۱۰۲ـ ۱۰۵، بولاق ۱۲۹۱ـ۱۳۰۱، چاپ افست بغداد (بی تا).
[۲] محمد عبدالحی بن عبدالکبیر کتانی، فهرس الفهارس و الاثبات، ج۱، ص۲۶۹، چاپ احسان عباس، بیروت ۱۴۰۲/۱۹۸۲.
[۳] الموسوعه الفلسطینیه، دمشق ۱۹۸۴، ج۴، ص۱۴۴.


۳ - اسارت توسط اروپاییان



پس از مدتی، هنگامی که از راه دریا قصد بازگشت به وطن داشت، به دست فرنگیان (اروپاییان) اسیر و روانه مالطه (مالت) شد.
تافلاتی دو سال در آن‌جا اقامت کرد و با احاطه علمی به مناظره با مسیحیان در باره الوهیت مسیح و معجزه پیامبر اکرم صلی اللّه علیه و آله وسلم و دیگر مسائل پرداخت و به رغم سن کم، بر آنان فایق آمد.
[۴] محمد خلیل بن علی مرادی، سِلک الدُرَر فی اعیان القرن الثانی عشر، ج۴، ص۱۰۳ـ۱۰۴، بولاق ۱۲۹۱ـ۱۳۰۱، چاپ افست بغداد (بی تا).

وی پس از این توقف در مالطه به اسکندریه و قاهره و حجاز و یمن و بحرین و بصره و حلب سفر کرد؛ از زمان و مدت این سفرها اطلاعی در دست نیست.

۴ - سرگذشت



سپس در بیت المقدس اقامت گزید و در ۱۱۹۰ یا ۱۱۹۱ از دنیا رفت.
[۵] محمد خلیل بن علی مرادی، سِلک الدُرَر فی اعیان القرن الثانی عشر، ج۴، ص۱۰۸، بولاق ۱۲۹۱ـ۱۳۰۱، چاپ افست بغداد (بی تا).
[۶] الموسوعه الفلسطینیه، دمشق ۱۹۸۴، ج۴، ص۱۴۴.
[۷] ج ۲، ستون ۳۴۱، اسماعیل بغدادی، هدیه العارفین، ج ۲، در حاجی خلیفه، ج ۶.


۵ - تالفات



تألیفات تافلاتی را در نظم و نثر بیش از هشتاد اثر دانسته اند، از جمله: تحفه المجدین؛ غایه الارشاد فی احادیث البلاد؛ حسن التبیان فی معنی مدلول القرآن؛ الصلح بین المجتهدین؛ القهوه والدخان؛ المعراج؛ اسرارالبسمله؛ صخره بیت المقدس؛ الاسعاد فی شرح و تخمیس بانت سعاد؛ و دیوان شعر.
[۸] ج ۱، ستون ۲۵۷، اسماعیل بغدادی، ایضاح المکنون، ج ۱، در حاجی خلیفه، ج ۳.
[۹] الموسوعه الفلسطینیه، دمشق ۱۹۸۴، ج۴، ص۱۴۴.
[۱۰] محمد خلیل بن علی مرادی، سِلک الدُرَر فی اعیان القرن الثانی عشر، ج۴، ص۱۰۵، بولاق ۱۲۹۱ـ۱۳۰۱، چاپ افست بغداد (بی تا).
[۱۱] زرکلی، ج۷، ص۶۹.


۶ - فهرست منابع



(۱) اسماعیل بغدادی، ایضاح المکنون، ج ۱، در حاجی خلیفه، ج ۳.
(۲) اسماعیل بغدادی، هدیه العارفین، ج ۲، در حاجی خلیفه، ج ۶.
(۳) زرکلی.
(۴) محمد عبدالحی بن عبدالکبیر کتانی، فهرس الفهارس و الاثبات، چاپ احسان عباس، بیروت ۱۴۰۲/۱۹۸۲.
(۵) محمد خلیل بن علی مرادی، سِلک الدُرَر فی اعیان القرن الثانی عشر، بولاق ۱۲۹۱ـ۱۳۰۱، چاپ افست بغداد (بی تا).
(۶) الموسوعه الفلسطینیه، دمشق ۱۹۸۴.

۷ - پانویس


 
۱. محمد خلیل بن علی مرادی، سِلک الدُرَر فی اعیان القرن الثانی عشر، ج۴، ص۱۰۲ـ ۱۰۵، بولاق ۱۲۹۱ـ۱۳۰۱، چاپ افست بغداد (بی تا).
۲. محمد عبدالحی بن عبدالکبیر کتانی، فهرس الفهارس و الاثبات، ج۱، ص۲۶۹، چاپ احسان عباس، بیروت ۱۴۰۲/۱۹۸۲.
۳. الموسوعه الفلسطینیه، دمشق ۱۹۸۴، ج۴، ص۱۴۴.
۴. محمد خلیل بن علی مرادی، سِلک الدُرَر فی اعیان القرن الثانی عشر، ج۴، ص۱۰۳ـ۱۰۴، بولاق ۱۲۹۱ـ۱۳۰۱، چاپ افست بغداد (بی تا).
۵. محمد خلیل بن علی مرادی، سِلک الدُرَر فی اعیان القرن الثانی عشر، ج۴، ص۱۰۸، بولاق ۱۲۹۱ـ۱۳۰۱، چاپ افست بغداد (بی تا).
۶. الموسوعه الفلسطینیه، دمشق ۱۹۸۴، ج۴، ص۱۴۴.
۷. ج ۲، ستون ۳۴۱، اسماعیل بغدادی، هدیه العارفین، ج ۲، در حاجی خلیفه، ج ۶.
۸. ج ۱، ستون ۲۵۷، اسماعیل بغدادی، ایضاح المکنون، ج ۱، در حاجی خلیفه، ج ۳.
۹. الموسوعه الفلسطینیه، دمشق ۱۹۸۴، ج۴، ص۱۴۴.
۱۰. محمد خلیل بن علی مرادی، سِلک الدُرَر فی اعیان القرن الثانی عشر، ج۴، ص۱۰۵، بولاق ۱۲۹۱ـ۱۳۰۱، چاپ افست بغداد (بی تا).
۱۱. زرکلی، ج۷، ص۶۹.


۸ - منابع


دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «تافلاتی»، شماره۳۱۶۷.    






آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.