مغالطه اعراب و اعجامیکی از اقسام مغالطه لفظ مفرد، مغالطه در اعراب و اعجام است. ۱ - اقسام مغالطهمغالطه بر دو قسم است: ۱. مغالطه لفظی؛ ۲. مغالطه معنوی. ۲ - توضیح اصطلاحمغالطه لفظی یا مغالطه لفظ مفرد است و یا مغالطه لفظ مرکب. از اقسام مغالطه لفظ مفرد، مغالطه در اعراب (زیر و زبر) و اعجام (نقطه داشتن و نداشتن یا جابه جایی نقطه‌ها) است. این مغالطه در موردی است که لفظ دارای معانی متعددی بوده و منشا این تعدد اموری است که خارج از ذات و جوهر کلمه بوده و بر هیئت آن عارض می‌شوند. بیان مطلب آن است که بیان کننده قیاس مغالطی (قایس) در لفظ تغییر و تحولی ایجاد کند که سبب اشتباه شود و آن تغییر یا در نطق به آن لفظ است مانند: "برید" را "یزید" تلفظ کردن یا "بازار" را "بازآر" تلفظ کردن، و یا تغییر در نوشتار و خط است و در هر حال یا تصحیف به اعجام و نقطه‌گذاری است مانند: لفظ مهمله و بی‌نقطه را با نقطه تلفظ کردن یا نوشتن مثل (محرم و مجرم). ۳ - مترادفات مغالطه اعراب و اعجاممترادفهای مغالطه اعراب و اعجام عبارت‌اند از: غلط اختلاف اعراب و اعجام، غلط حال خارج از لفظ، غلط هیئت خارج لفظ، مغالطه اشتراک حال خارج لفظ، مغالطه اشتراک هیئت خارج لفظ و مغالطه احوال عرضی لفظ. [۵]
شهاب‌الدین سهروردی، یحیی بن حبش، منطق التلویحات، ص۹۶.
۴ - مستندات مقالهدر تنظیم این مقاله از منابع ذیل استفاده شده است: • مظفر، محمدرضا، المنطق. • سبزواری، ملاهادی، شرح المنظومة. • علامه حلی، حسن بن یوسف، الجوهر النضید. • خواجه نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد، اساس الاقتباس. • شهاب‌الدین سهروردی، یحیی بن حبش، منطق التلویحات. ۵ - پانویس
۶ - منبعپایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «مغالطه اعراب و اعجام»، تاریخ بازیابی۱۳۹۶/۴/۱۸. |