ملاک حجیت استصحابسبب و عامل اعتبار اصل استصحاب را ملاک حجیت استصحاب گویند. ۱ - تعریفملاک حجیت استصحاب، به معنای عاملی است که به اصل استصحاب اعتبار می‌بخشد. ۲ - اختلاف در حجیت استصحابدرباره ملاک حجیت استصحاب اختلاف وجود دارد؛ برخی معتقدند ملاک حجیت استصحاب، تعبد شرعی است، مثل جایی که «یقین به حالت سابق» و «شک به حالت لاحق» وجود دارد، و این ملاک برگرفته از روایات و اخبار باب استصحاب است، بدون این که خصوصیت دیگری در این عدم جواز نقض، دخالت داشته باشد. ۳ - بنای عقلا ملاک حجیتبرخی دیگر معتقدند ملاک حجیت استصحاب، بنای عقلا است؛ یعنی عقلا در جایی که به بقای حالت سابق یقین داشته باشند بر اساس حالت گذشته عمل می‌نمایند؛ از این رو، در نظر عقلا ملاک، وثوق و اطمینان است، نه تعبد عقلایی بر عمل طبق حالت سابق. برخی نیز اعتقاد دارند ملاک حجیت استصحاب این است که ثبوت در سابق موجب ظن به بقا در لاحق می‌باشد. [۲]
کفایة الاصول، آخوند خراسانی، محمد کاظم بن حسین، ص (۴۴۰-۴۳۸).
[۳]
سیری کامل در اصول فقه، فاضل لنکرانی، محمد، ج۱۴، ص (۱۷۸-۱۷۱).
[۴]
شرح اصول فقه، محمدی، علی، ج۴، ص۲۰۰.
[۷]
فرائد الاصول، انصاری، مرتضی بن محمد امین، ج۱، ص۳۱۱.
۴ - پانویس
۵ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۷۹۴، برگرفته از مقاله «ملاک حجیت استصحاب». |