نسخ اجماعنسخ حکم شرعی با اجماع، و نسخ حکم مستفاد از اجماع با دلیل دیگر را نسخ اجماع گویند. این بحث در اصول فقه کاربرد دارد. ۱ - تعریف نسخ اجماعنسخ اجماع، به این معنا است که نسبت به امری، اجماع منعقد شود و سپس دلیل معتبر دیگری، حکم آن اجماع را نسخ کند و یا آن‌که اجماع، حکم دلیل معتبر دیگری (اعم از کتاب و یا سنت) را نسخ نماید. ۲ - حکم نسخ اجماع یا نسخ به اجماعدر جواز نسخ اجماع و یا نسخ به اجماع اختلاف است و این بحث مبتنی بر این است که مشخص شود آیا اجماع، قبل از انقطاع وحی محقق است یا نه، که در صورت اول، باید گفت در نسخ اجماع ایرادی نیست، ولی در صورت دوم، ممنوع است. بیشتر علما معتقدند انعقاد اجماع پس از وفات رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله) و در زمان انقطاع وحی رخ داده است، گرچه دیدگاه مرحوم صاحب قوانین آن است که در زمان رسول اکرم (صلی‌الله‌علیه‌وآله) اجماع منعقد شده است. [۱]
میرزای قمی، ابوالقاسم بن محمد حسن، قوانین الاصول، ج ۲، ص ۹۹-۹۸.
[۲]
زهیرالمالکی، محمد ابوالنور، اصول الفقه، ج ۳، ص ۷۸-۸۰.
[۵]
عزیز برزنجی، عبداللطیف عبدالله، التعارض و الترجیح بین الادلة الشرعیة، جزء ۱، ص ۳۳۱.
[۷]
ابو زہره، محمد، اصول الفقہ، ص ۱۹۷۔
۳ - پانویس
۴ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوين توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامي، برگرفته از مقاله «نسخ اجماع». رده‌های این صفحه : نسخ
|