زمان تقریبی مطالعه: 4 دقیقه
 

وقایع کربلا در البدایة و النهایة





کتاب البدایة والنهایة اثر ابوالفداء اسماعیل بن کثیر دمشقی (۷۷۴ق) می‌باشد که در آن به گوشه ای از وقایع عاشورا اشاره شده است.


۱ - منابع مورد استفاده ابن کثیر



ابن کثیر از مورخان شافعی مذهب در گزارش خود از قیام امام حسین (علیه‌السّلام)، بیشترین اخبار خود را در این باره، از تاریخ طبری به اختصار، نقل کرده است. افزون بر این، او از برخی از مقاتل همانند مقتل احمد بن حنبل، ابن ابی الدنیا، بغوی و محدثانی چون شعبی و یعقوب بن سفیان گزارش‌هایی را آورده است.

۲ - خرده‌گیری به شیعه



او چون شاگرد ابن تیمیه
[۹] سید کاظم موسوی بجنوردی و دیگران، دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، ج۴، ص۵۱۱.
(۷۲۸ق)، که فرقه وهابیت برخاسته از اندیشه‌های اوست، بوده است، از افکار ستیزه جویانه وی با شیعه، تاثیر پذیرفته و از این رو در نگاشته خود، بر شیعه به دلیل عزاداری برای امام حسین، خرده گرفته و این کار را ریا دانسته است!
وی حتی پا را از این هم فراتر گذاشته و در جایی از اثرش، با عنوان «قصة الحسین بن علی و سبب خروجه من مکة فی طلب الامارة و...» برداشت و تفسیر تحریف آمیز و وارونه از اهداف و انگیزه قیام امام حسین (علیه‌السّلام) ارائه کرده و حضرت را همانند انسان‌های بی‌ایمان قدرت طلب و ریاست خواه دانسته که نهضت خود را به انگیزه طلب حکومت و دستیابی به قدرت، برپا داشته است! او با این سخن، به این قیام الهی و دینی، ماهیتی سیاسی_دنیوی داده است.
افزون بر این، او گزارش حوادث سال ۶۱ قمری مربوط به قیام امام حسین (علیه‌السّلام) را با عنوان «وهذه صفة مقتله ماخوذة من کلام ائمة هذا الشان لا کما یزعمه اهل التشیع من الکذب» آغاز کرده و با این تعبیر، ناهمسویی و تقابل خود را با شیعه نشان داده است. وی در این قسمت، اگرچه همان گزارش‌های طبری را آورده است، در پایان آن، از اینکه طبری، اخبار ابومخنف شیعی را آورده _در حالی که احادیث او نزد ائمه اهل سنت به رغم شمرده شدن وی از محدثان اهل ضبط، ضعیف شمرده شده است_ بر او خرده گرفته و افزوده است که اگر طبری و امثال او، چنین اخباری را درباره قیام عاشورا نیاورده بودند، او آنها را بیان نمی‌کرد؛ هرچند در برخی از آنچه که آورده، مناقشه و نظر است.

۳ - اعتراف ابن‌کثیر به حوادث خارق‌العاده



همچنین ابن کثیر، اگرچه عقوبت دنیوی کشندگان امام حسین (علیه‌السّلام) را پذیرفته و بر این باور است که افراد اندکی جان سالم از آن بدر بردند، حوادث خارق العاده پس از شهادت امام حسین (علیه‌السّلام)، از قبیل سرخی آسمان و باریدن خون از آن، کسوف خورشید، جاری شدن خون از دیوارهای کاخ ابن زیاد و... را منکر شده و با آنکه اعتراف کرده که طبرانی و حاکم نیشابوری اخباری را در این باره آورده‌اند، مدعی شده است که شیعه، چنین احادیث دروغین آشکاری را جعل کرده است پیداست که این گونه داوری، ناشی از تعصب آموی و ضد شیعی اوست و ارزش علمی ندارد.

۴ - پانویس


 
۱. ابن کثیر، البدایه و النهایه، ج۸، ص۱۵۶ ۲۳۰، تحقیق مکتب تحقیق التراث.    
۲. ابن کثیر، البدایه و النهایه، ج۸، ص۲۰۶.    
۳. ابن کثیر، البدایه و النهایه، ج۸، ص۲۱۶.    
۴. ابن کثیر، البدایه و النهایه، ج۸، ص۲۱۸.    
۵. ابن کثیر، البدایه و النهایه، ج۸، ص۲۱۷.    
۶. ابن کثیر، البدایه و النهایه، ج۸، ص ۱۷۳.    
۷. ابن کثیر، البدایه و النهایه، ج۸، ص۱۷۴.    
۸. ابن کثیر، البدایه و النهایه، ج۸، ص۱۸۳.    
۹. سید کاظم موسوی بجنوردی و دیگران، دایرةالمعارف بزرگ اسلامی، ج۴، ص۵۱۱.
۱۰. ابن کثیر، البدایة والنهایه، ج۸، ص۲۲۰ ۲۲۱، تحقیق مکتب تحقیق التراث.    
۱۱. ابن کثیر، البدایه و النهایه، ج۸، ص۱۶۰.    
۱۲. ابن کثیر، البدایه و النهایه، ج۸، ص۲۲۰.    
۱۳. ابن کثیر، البدایه و النهایه، ج۸، ص۲۲۰.    
۱۴. ابن کثیر، البدایه و النهایه، ج۸، ص۲۱۹.    


۵ - منبع


پیشوایی، مهدی، مقتل جامع سیدالشهداء، ج۱، ص۱۰۶_۱۰۸.






آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.