وقف اسکاناسکان، از اصطلاحات بکار رفته در علم تجوید بوده و به معنای ساکن‌نمودن حرف آخر کلمه می‌باشد، در صورتی که آن حرف متحرک باشد. ۱ - تعریفبه معنای ساکن‌نمودن حرف آخر کلمه می‌باشد، در صورتی که آن حرف متحرک باشد. مانند من قبلک، که هنگام وقف، فتحه کاف حذف شده و کاف ساکن می‌شود. البته به سکون عارضی، زیرا فتحه جزو کاف ضمیر است و برای وقف ساکن می‌شود. اسکان یکی از اقسام وقف است. وقف به اسکان مهمترین و بهترین شیوه وقف است بنابراین کلماتی که حرف آخر آنها مفتوح، مکسور، مضموم و مجرور و مرفوع باشند به طریق اسکان وقف می‌شوند و کلماتی که حرف آخر آنها تاء تانیث و یا منصوب باشند به قاعده ابدال وقف می‌گردند. و شیوه‌های دیگر وقف چندان معمول و مشهور نیست و بیشتر در اختلاف قرائات ذکر می‌شوند. ۲ - مثالمانند: «من قبلک»، «مَقاعِدَ» (به فتح دال) و «غَفُورٌ»؛ که در هنگام وقف این سه مورد، فتحه کاف و دال و تنوین راء، به سکون تبدیل می‌شود؛ و تبدیل این سکون را «سکون عارضی» می‌گویند. [۲]
بیگلری، حسن، سرالبیان فی علوم القرآن، ص۲۲۶.
[۳]
پور فرزیب مولایی، ابراهیم، تجویدجامع، ص۱۰۴.
[۵]
موسوی بلده، محسن، حلیة القرآن قواعد تجوید مطابق با روایت حفص از عاصم، ج۲، ص۱۱۵-۱۱۶.
۳ - پانویس
۴ - منبعسایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «قرائات از دیدگاه روایات»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۶/۲/۱۸. فرهنگ‌نامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «وقف اسکان». |