باکانباکان یا باچان یا بَتْجَنْ، که جمعیت آن در ۱۳۶۷ ش / ۱۹۸۸ حدود ۰۰۰، ۴۵ تن بوده است، جزیره ای مسلمان نشین می باشد. ۱ - موقعیت جغرافیائی باکاندر جنوب غربی جزیره هالماهرا در منطقه مُلوکای شمالی، در دریای مُلوکا، در ایالت ملوک، در شمال شرقی اندونزی می‌باشد. شمال آن آتشفشانی با چند چشمه گوگردی، مرکز آن نسبتاً هموار و پست و جنوب آن کوهستانی است. مرتفع ترین نقطه آن ۱۱۱، ۲ متر ارتفاع دارد. طول آن به حدود هشتاد کیلومتر و عرض آن به چهل تا ۴۳ کیلومتر می‌رسد. ۲ - اجزاء مجمع الجزایر باکانجزیره های کاسیروتا در شمال غربی، ماندیُلْی در مغرب و حدود هشتاد جزیره دیگر با مساحتی حدود ۸۰۰، ۱ کیلومتر مربع مجموعه جزایری را تشکیل می‌دهد که «باکان» خوانده می‌شود و در ۱۳۲۹ ش /۱۹۵۰ به ایالت ملوک ملحق شد. [۱]
دایره المعارف امریکانا، ذیل «بتجن»، دانبوری، ۱۹۸۴.
۳ - منابع طبیعی و محصولات باکانمعادن طلا، مس و ذغال قهوه ای دارد. محصولات عمده آن ادویه، نارگیل خشک، الوار و صدف مروارید است، و توتون و تنباکو برای مصرف محلی کشت می‌شود. شهر و بندر عمده آن، لابوها در ساحل غربی جزیره است و فرودگاه دارد. ۴ - ترکیب جمعیتی باکاناهالی باکان معتقدند که منشأ آنان از جزیره هالماهرا است. ساکنان دیگر آن اقوام سِرانی (بومیان مسیحی با اختلاط نژادی با پرتغالی ها)، ماکاسار و مالایایی اند. [۲]
دائرة المعارف جدید بریتانیکا، میکروپدیا، ذیل «باکان»، شیکاگو ۱۹۸۵.
۵ - ورود اسلام به باکاناز اواخر قرن ششم/ سیزدهم تا اوایل قرن دهم/ شانزدهم، اسلام در ملوک (از جمله باکان) به دست تجار گسترش یافت. [۳]
مرل کالوین ریکلفس، تاریخ جدید اندونزی، ج۱، ص۱۱، ترجمه عبدالعظیم هاشمی نیک، تهران ۱۳۷۰ ش.
[۴]
اندونزی: گذشته و آینده، تهران، ج۱، ص۱۹.
۶ - ورود اجانب به باکاندر ۹۶۶/ ۱۵۵۸ پرتغالی‌ها وارد باکان شدند. [۵]
دایره المعارف امریکانا،، ذیل «بتجن»، دانبوری، ۱۹۸۴.
در ۱۰۱۸/۱۶۰۹ هلندی‌ها جای آنان را گرفتند و نام باکان به «بارنِوِلْد» تغییر یافت. [۶]
دائرة المعارف جدید بریتانیکا، میکروپدیا، ذیل «باکان»، شیکاگو ۱۹۸۵.
در ۱۰۶۱/۱۶۵۰ سلطان باکان با کمپانی هند شرقی هلند قراردادی بست که به دنبال آن درخت های جزیره نابود شد و باکان اهمیّت خود را به عنوان جزیره ای ادویه خیز از دست داد. [۷]
دائرة المعارف جهان اسلام، ذیل «بتجن»، توسط سی.سی.بِرگ.
به نوشته ریکلفس در قرن یازدهم/ هفدهم، حاکمیت هلندی‌ها در جزایر ادویه خیز ملوک برقرار شد و کمپانی هند شرقی هلند در منطقه ملوک (از جمله باکان) فعالیت داشت. [۸]
مرل کالوین ریکلفس، تاریخ جدید اندونزی، ج۱، ص۹۷، ترجمه عبدالعظیم هاشمی نیک، تهران ۱۳۷۰ ش.
[۹]
مرل کالوین ریکلفس، تاریخ جدید اندونزی، ج۱، ص۱۰۵، ترجمه عبدالعظیم هاشمی نیک، تهران ۱۳۷۰ ش.
و تا اواخر قرن سیزدهم/ نوزدهم باکان سلطان نشین بود. [۱۰]
دائرة المعارف جدید بریتانیکا، میکروپدیا، ذیل «باکان»، شیکاگو ۱۹۸۵.
در طی جنگ جهانی دوم ژاپنی‌ها آن‌جا را اشغال کردند و جزیره باکان به پایگاه مهم نیروی دریایی ژاپن مبدّل شد. [۱۱]
دایره المعارف امریکانا، ذیل «بتجن»، دانبوری، ۱۹۸۴.
[۱۲]
دائرة المعارف جدید بریتانیکا، میکروپدیا، ذیل «باکان»، شیکاگو ۱۹۸۵.
۷ - فهرست منبع ها(۱) اندونزی: گذشته و آینده، تهران. (۲) مرل کالوین ریکلفس، تاریخ جدید اندونزی، ترجمه عبدالعظیم هاشمی نیک، تهران ۱۳۷۰ ش. (۳) دایره المعارف امریکانا، دانبوری، ۱۹۸۴. (۴) دائرة المعارف جهان اسلام، توسط سی سی بِرگ. (۴) دانشنامه ملی اندونزی، جاکارتا ۱۹۸۹، "باکان". (۵) دائرة المعارف جدید بریتانیکا، میکروپدیا، شیکاگو ۱۹۸۵. (۶) تایمز اطلس جهان، لندن ۱۹۹۲. (۷) فرهنگ لغت جدید جغرافیایی وبستر، ۱۹۸۸ اسپرینگفیلد، "بتجن". ۸ - پانویس
۹ - منابعدانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «باکان»، شماره۳۰۱. رده‌های این صفحه : اندونزی | جغرافیای اسلامی
|