ثلم (مفردات‌نهج‌البلاغه)ثَلم (بر وزن عقل) ثَلَم (بر وزن شرف)، ثلمه یکی از مفردات نهج البلاغه، به معنای شکستن و ایجاد خلل، شکسته شدن، خلل و شکست، است که حضرت علی (علیه‌السلام) در خصوص همکاری‌اش با خلیفه اول، فتنه‌ها، فرمان مالک اشتر و ... از این استفاده نموده است. ۱ - مفهومشناسیثَلم (بر وزن عقل) «ثَلَم» (بر وزن شرف)، «ثلمه» به معنای شکستن و ایجاد خلل، شکسته شدن، خلل و شکست، آمده است. چنان‌که گفته می‌شود: «ثلم الاناء ثلما: کسره.» ۲ - کاربردهاامام (صلوات‌الله‌علیه) در رابطه با همکاری خود با خلیفه اول، ضمن تصریح به داشتن حق خلافت به معنای واقعی، می‌فرماید: «فخشیت ان لم انصر الاسلام و اهله ان اری فیه ثلما او هدما تکون المصیبة به علیّ اعظم من فوت و لا یتکم التی انّما هی متاع ایام قلائل.» منظور از واژه «ثلم» شکستن و خلل؛ و منظور از واژه «هدما» از بین رفتن است. همچنین امام (علیه‌السلام) در نامه ۵۳، به لفظ ماضی «ثلموا» و در خطبه ۱۹۲، فرموده است:«الا و انکم قد نفضتم ایدیکم من حبل الطاعة و ثلمتم حصن الله المضروب علیکم باحکام الجاهلیة.» همچنین آن حضرت (علیه‌السلام) درباره فتنه‌ها فرموده است: «ثم یاتی بعد ذلک طالع الفتنة... تثلم منار الدین و تنقض عقد الیقین.» و در نامه ۵۳ به مالک اشتر چنین فرمان داده است: «غیر مثلوم و لا منقوص». ۳ - تعداد کاربرداین واژه شش بار در «نهج البلاغه» آمده است. ۴ - پانویس۵ - منبعقرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «ثلم»، ص۱۸۸. رده‌های این صفحه : مفردات نهج البلاغه | واژه شناسی واژگان نهج البلاغه
|