زمان تقریبی مطالعه: 3 دقیقه
 

دنانیر





دنانیر (م ۲۱۰ هـ)، از کنیزان آوازه‌خوان برجسته عصر عباسیان بود و در شعر و ادب سرآمد زمانش بوده و به روایت غنا و شعر قدیم می‌پرداخت.


۱ - معرفی اجمالی



زادگاه و محل زندگی دنانیر مدینه،
[۱] بستانی، پترس، دائرة المعارف، ج۸، ص۴۰.
و کنیز یکی از اهالی این شهر و آوازه‌خوان برجسته‌ای از آوازخوانان عصر عباسیان بود.
یحیی بن خالد برمکی، وزیر نامی عباسی پس از دیدن او شیفته‌اش گردید و خریداری‌اش کرد. او غنا را از بزرگان فن همچون بذل، ابراهیم موصلی و پسرش اسحاق موصلی، فلیح و ابن‌جامع آموخت. دنانیر به چنان نبوغ و رشدی در غنا رسید که در بسیاری از میادین مسابقه، گوی سبقت را از ابن‌جامع، مغنّی مشهور ربود و بر او پیشی گرفت. وی که به گفته برخی، سرآمد زمانش در شعر و ادب بود، بیشتر از دیگران به روایت غنا و شعر قدیم پرداخت.
[۳] کحاله، عمر رضا، اعلام النساء، ج۱، ص۴۱۷.

این زن اشعاری نیکو می‌سرود، طبعی لطیف و صدایی دلنشین داشت و همین امر‌ هارون عباسی (خلافت ۱۷۰-۱۹۳ هـ) را به قدری دلباخته او گردانید که برای شنیدن غنا و صدایش مکرر به مهمانی یحیی بن خالد می‌رفت و از بزم شعر و غنای کنیزش لذت می‌برد.
دنانیر پس از زوال برامکه موسیقی را رها کرد و حتی از خواهش رشید در اجرای آن امتناع ورزید و بدین‌سبب حکم تنبیه در حق او صادر و اجرا شد، اما عاقبت خلیفه بر او رقّت کرد و آزادش ساخت.

۲ - تاریخ وفات



دنانیر سرانجام به سال ۲۱۰ هـ درگذشت.

۳ - آثار



دنانیر کتاب مجرّد الاغانی را از خود به یادگار گذاشت.
[۷] کحاله، عمر رضا، اعلام النساء، ج۱، ص۴۱۷ - ۴۱۹.


۴ - مطالعه بیشتر



برای مطالعه بیشتر به منبع زیر مراجعه شود.
[۱۰] غربال، محمد شفيق، الموسوعة العربیة المیسره، ج۱، ص۸۰۴.


۵ - پانویس


 
۱. بستانی، پترس، دائرة المعارف، ج۸، ص۴۰.
۲. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۱۴، ص۲۱.    
۳. کحاله، عمر رضا، اعلام النساء، ج۱، ص۴۱۷.
۴. ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، الاغانی، ج۱۸، ص۳۰۶.    
۵. صفدی، خلیل بن ایبک، الوافی بالوفیات، ج۱۴، ص۲۲.    
۶. کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۴، ص۱۴۶.    
۷. کحاله، عمر رضا، اعلام النساء، ج۱، ص۴۱۷ - ۴۱۹.
۸. ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، الاغانی، ج۱۸، ص۳۰۴.    
۹. کحاله، عمر رضا، معجم المؤلفین، ج۴، ص۱۴۶.    
۱۰. غربال، محمد شفيق، الموسوعة العربیة المیسره، ج۱، ص۸۰۴.


۶ - منبع



• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۳۳۰، برگرفته از مقاله «عبدی دنانیر».






آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.