دنانیردنانیر (م ۲۱۰ هـ)، از کنیزان آوازهخوان برجسته عصر عباسیان بود و در شعر و ادب سرآمد زمانش بوده و به روایت غنا و شعر قدیم میپرداخت. ۱ - معرفی اجمالیزادگاه و محل زندگی دنانیر مدینه، [۱]
بستانی، پترس، دائرة المعارف، ج۸، ص۴۰.
و کنیز یکی از اهالی این شهر و آوازهخوان برجستهای از آوازخوانان عصر عباسیان بود.یحیی بن خالد برمکی، وزیر نامی عباسی پس از دیدن او شیفتهاش گردید و خریداریاش کرد. او غنا را از بزرگان فن همچون بذل، ابراهیم موصلی و پسرش اسحاق موصلی، فلیح و ابنجامع آموخت. دنانیر به چنان نبوغ و رشدی در غنا رسید که در بسیاری از میادین مسابقه، گوی سبقت را از ابنجامع، مغنّی مشهور ربود و بر او پیشی گرفت. وی که به گفته برخی، سرآمد زمانش در شعر و ادب بود، بیشتر از دیگران به روایت غنا و شعر قدیم پرداخت. [۳]
کحاله، عمر رضا، اعلام النساء، ج۱، ص۴۱۷.
این زن اشعاری نیکو میسرود، طبعی لطیف و صدایی دلنشین داشت و همین امر هارون عباسی (خلافت ۱۷۰-۱۹۳ هـ) را به قدری دلباخته او گردانید که برای شنیدن غنا و صدایش مکرر به مهمانی یحیی بن خالد میرفت و از بزم شعر و غنای کنیزش لذت میبرد. دنانیر پس از زوال برامکه موسیقی را رها کرد و حتی از خواهش رشید در اجرای آن امتناع ورزید و بدینسبب حکم تنبیه در حق او صادر و اجرا شد، اما عاقبت خلیفه بر او رقّت کرد و آزادش ساخت. ۲ - تاریخ وفاتدنانیر سرانجام به سال ۲۱۰ هـ درگذشت. ۳ - آثاردنانیر کتاب مجرّد الاغانی را از خود به یادگار گذاشت. [۷]
کحاله، عمر رضا، اعلام النساء، ج۱، ص۴۱۷ - ۴۱۹.
۴ - مطالعه بیشتربرای مطالعه بیشتر به منبع زیر مراجعه شود. [۱۰]
غربال، محمد شفيق، الموسوعة العربیة المیسره، ج۱، ص۸۰۴.
۵ - پانویس
۶ - منبع• پژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۳۳۰، برگرفته از مقاله «عبدی دنانیر». |