فطحیهفطحیه به پيروان عبداللّه افطح، فرزند امام صادق (ع) را گويند. ۱ - تاریخچه پیدایشپس از شهادت امام صادق (ع) گروهى از شیعیان از آن رو كه عبداللّه افطح فرزند ارشد امام صادق (ع) بود و دعوى امامت كرد، بدو گرويدند [۱]
فرهنگ فرق اسلامى، ۶۵
.
فطحيّه به حديثى از امام صادق (ع) تمسّك جستند كه بنابر آن، امام بايد فرزند ارشد امام پيشين باشد. ۲ - برخی از اعتقادات فطحیهفطحیّه معتقد بودند كه چون امام از دنيا مىرود، امام بعدى او را غسل مى دهد و بر او نماز مىگزارد و او را در قبر مىنهد و انگشترىاش را به وراثت مى برد [۲]
(الملل والنّحل،ج ۱ ص۱۶۷
۳ - علت انقراض فطحیه. فرقه فطحیّه به دلايل متعدّد بقا نيافت و پس از مدّتى از ميان رفت؛ از جمله آنكه: به اعتقادات عبداللّه، كژى ها و ناراستىهايى راه يافته بود. او به باورهاى حشویّه و مرجئه گرايش داشت و امام صادق (ع) نيز از اين امر آگاه بود [۳]
مصنّفات الشيخ المفيد، ۱۱/ جزء ۲/ ۲۱۰
ديگر آنكه عبداللّه از دانشِ بايسته امامت بىنصيب بود و از اين رو، روايتى درباره حلال و حرام از او روايت نكردهاند. چون پيروانش چيزى از او مىپرسيدند، درمىماند و پاسخ نمىداد [۴]
ر. ك. فرق الشيعه، ۸۸
سوم آنكه عبداللّه پس از پدر، بيش از هفتاد روز زنده نماند. او فرزند ذكورى نيز نداشت. اين عوامل موجب گشت تا برخى شیعیان از همان آغاز، امامت او را برنتابند و نپذيرند. برخى ديگر از شیعیان نيز پس از مرگ عبداللّه از عقيده خويش برگشتند و به امامت حضرت موسى بن جعفر (ع) گرويدند [۵]
فرق و مذاهب كلامى، ۶۷
.
۴ - پانویس
۵ - منبعفرهنگ شیعه،ص۳۶۰،پژوهشکده تحقیقات اسلامی،زمزم هدایت. |