کفن« كَفْنْ » به شیوه و ترتيب خاصي كه میت مسلمان را مي‌پوشانند، گفته مي‌شود و در فقه احکامی برای آن ذکر شده است. ۱ - معنی کفن« كَفْنْ » در لغت به معناي نشاندن و مستور كردن چيزي است و در اصطلاح فقهاء به شيوه و ترتيب خاصي كه میت مسلمان را مي‌پوشانند، گفته مي‌شود. واجب است میت مسلمانان را قبل از دفن كردن (مطابق آنچه كه ميت را با آن مي‌پوشانند) كَفَن نمایند. ۲ - قسمتهای تشکیل دهنده کفنكَفَنْ از سه قسمت تشکیل می شود. ۱- مِئزر(لنگ) ۲- قميص (پيراهن) ۳- إزار (سرتاسري) تشكيل شده است. ۳ - اندازه لنگواجب آن است كه لنگ به اندازه‌اي باشد كه بين ناف تا زانوي میت را بپوشاند و بهتر آن است كه از سينه تا روي پا برسد و پيراهن بايد از سرشانه تا نصف ساق پا تمام بدن را بپوشاند و بهتر آن است كه تا روي پا برسد و اندازه سرتاسري از جهت درازي بايد به قدري باشد كه سراسر بدن از سر تا پا را بپوشاند و از جهت پهنا به اندازه‌اي باشد كه يك طرف آن روي يك طرف ديگر بيايد و بهتر آن است كه درازي سرتاسري به قدري باشد كه بتوان آن را از طرف سر و پاهاي ميت بست. [۱]
الشهيد الاول (محمدبن جمال الدين مكي العاملي)؛ الروضه البهيه في شرح اللمعه الدمشقيه، بيروت، لبنان، دلو احياء التراث الاسلامي، بي تـا، الجزء الاول، ص ۱۳۶ – ۱۲۹.
طبيعي است آنچه در مورد كفن گفته شد ناظر به وضع طبيعي است و در حال ضرورت به اندازه‌اي كه ميسر باشد، اكتفا مي‌شود و با آن میت را مي‌پوشانند. همچنين در حال عجز، از هر چيز مباحي براي كفن مي‌توان استفاده نمود. ۴ - هزینه کفنكَفَنْ از جمله واجبات مالی میت است و از اصل مال وي (ترکه) برداشته مي‌شود و در مقدار واجب آن نيز انتخاب جنس متوسط نسبت به حال و شأن ميت، نيازي به اظهار رضايت بعض يا تمام ورثه نيست؛ ولي اگر بخواهند جنس اعلي را براي كفن انتخاب كنند و يا علاوه بر مقدار واجب كفن، براي اندازه مستحبي كفن از تركه استفاده كنند، نياز به إذن ورثه است. ۵ - جنس کفناز آنجا كه از كفن براي پوشاندن میت استفاده مي‌شود، پس كفن بايد از پارچه‌اي باشد كه بتواند بدن میت را پنهان نمايد و نازكي آن به قدري نباشد كه بدن میت از زیر آن پيدا باشد؛ اساساً تأكيد شرع بر آن است كه ميت و جسد مسلمان هر چه بيشتر و بهتر مستور شود، حرمت وي نيز بيشتر محفوظ مي‌ماند؛ از اين رو شرعاً مستحب است كه اجزاء ديگري بر اجزاي واجب كفن افزوده شود، مانند: عمامه در میت مرد و مقنعه و پارچه‌اي براي پوشش سينه‌ها در میت زن و نيز پارچه‌اي (ترجيحاً از جنس برد یمانی) براي پوشاندن تمام جسد از روي ديگر اجزاي كفن. ۶ - حنوطاز جمله مسائلي كه در حين كَفْنْ میت واجب است، حنوط میت مي‌باشد؛ يعني واجب است پس از آن كه میت مسلمان را غسل میت دادند؛ درحین كفن كردن، مقداري از كافور را به مواضع هفت‌گانه میت (پيشاني، كف دست‌ها، سر زانوها دست‌ها، سر و انگشت) قرار دهند. ۷ - مستحبات کفنهمچنین مستحب است شهادتین و اسامي ائمه (علیهم السلام) را بر روي برخي اجزاي كفن كه احتمال نجس و آلوده شدن آن اجزا كمتر است مانند: عمامه، پيراهن، سرتاسري، برد يماني و... بنويسند و بهتر آن است كه با تربت امام حسين (علیه السلام) باشد. [۲]
الموسوی الخمینی ،سید روح الله ،تحریر الوسیله ، قم ،موسسه نشر اسلامی ، ۱۴۲۰ه ق ج ۱و۲-ص۶۵-۶۹.
از ديگر مستحبات كَفْنْ آن است كه به همراه میت، دو چوب (جریده) تر و تازه در كفن همراه میت بگذارند كه يكي را در ترقوه طرف چپ بين پيراهن و لنگ و ديگري را در ترقوه طرف راست به بدن ميت برسانند و بهتر است اين چوب‌ها از شاخه درخت خرما يا درخت سدر يا درخت بيد يا درخت انار و يا هر درختي كه خشك نباشد، تهيه شود و ترتيب فضيلت آنها به نحوي است كه ذكر شد. [۳]
الطباطبايي اليزدي، سيد محمد كاظم؛ العروه الوثقي، تهران، المكتبه العلميه الاسلاميه، بي‌تا، المجلد الاول، ص ۴۰۲.
۸ - پانویس
۹ - منبعسایت پژوهه |