استان آرماویر

نام آرماویر از نام یکی از نخستین پایتخت‌های ارمنستان گرفته شده است. زمینهای این استان میان دو رشته کوه آرارات و آراگاتس قرار دارد و از دید گیتاشناختی بخشی از دره آرارات بشمار می‌آید. تمام بخش جنوبی این استان کرانه رود ارس است که مرز ارمنستان و ترکیه را تشکیل می‌دهد. آب و هوای آرماویر خشک و آفتابی است. پشته‌ای که ارمنستان بر روی آن جای گرفته چهل دره دارد و بزرگ‌ترین و بارورترین دره آن همین دره آرماویر است.

مرکز این استان شهر آرماویر است که تا چند سال پیش هوکتِمبریان نام داشت. در این شهر یک باغ گیاهشناسی شخصی وجود دارد.

از شهرهای دیگر این استان شهر یغِگنوت است که نام قدیم آن در زمان ایرانیان، صفی آباد بود و بعدها قمیشلو و بعد هم یغگنوت نام گرفت. شهر تازه دیگری هم در این استان ساخته شده بنام مِتسامور بمعنی مهمانسرا. متسامور برای جایگزین کردن کارکنان نیروگاه هسته‌ای ارمنستان در سال ۱۹۷۹ ساخته شد. البته این نیروگاه اکنون از کار افتاده است. شهر دیگر این استان کاراکِرت است که بازمانده یک دژ عصر آهن در پیرامون آن قرار دارد.

روستایی به نام آیگِک در این استان وجود دارد که در سال ۱۹۴۶ به منظور اسکان مهاجران ایرانی ساخته شده است.

از روستای هوکتمبر که تا سال ۱۹۳۵ سردارآباد نام داشت به سمت روستای دزِرژینسکی که برانیم به مکانی می‌رسیم که دژ مهم حکومت ایران به نام دژ سردار در آنجا بوده. (ارمنی‌ها آن را سرداری برد می‌نامند). این دژ را سردار حسینقلی خان قاجار ملقب به سردار ایروانی واپسین والی ایران در خانات ایروان در سال ۱۸۱۰ ساخت. برغم پدافند جانانه حسن خان قاجار، برادر حسینقلی خان، روس‌ها در ۱۸۲۸ به فرماندهی ارتشبد پاسکویچ بر این دژ چیره شدند. شوروی‌ها بعدها این دژ و یادگار ایرانی را به کل ویران کردند تا اثری از آن نماند.

شهر مقدس اچمیادزین در این استان واقع شده است.

استان آرماویر was formed پس از قانون جدید ۴ سپتامبر 1995, regarding the Administrative-territorial division جمهوری ارمنستان.

As of the beginning of 2009, the population of the urban communities was ۱۰۱٬۷۰۰; forming ۳۵٫۸٪ of the province's total population, while the rural communities had a population of ۱۸۲٬۸۰۰; forming ۶۴٫۲٪ of the province's population.

استان آرماویر شامل موارد زیر است 97 communities (hamaynkner), of which 3 are considered urban و 94 are considered rural.

شهرک‌ها یا جوامع شهری

روستاها یا جوامع روستایی

روستاهای بدون جوامع

• تایروف متعلق به ناحیه پاراکار

سازههای تاریخی، گردشگری و مذهبی این استان عبارتنداز:

• یادبود نبرد سارداراباد
• موزه مردم‌نگاری ارمنستان
• کلیسای هریپسیمه مقدس، واغارشاپات
• کلیسای گایانه قدیس
• صومعه تارگمانچاتس، آیگشات
• زوارتنوتس (تاریخی)
• فرودگاه بین‌المللی زوارتنوتس
• کلیسای جامع اچمیادزین
• کلیسای شوغاکات
• کلیسای جامع زوارتنوتس
• کلیسای سنت هریپسیمه