اغریرث

نام اغریرث در اوستا به شکل اغرارث آمده‌است. وی از شخصیتهای بسیار محبوب به‌شمار می‌رود. جزء اول آن (اغ) به معنای پیش‌رونده و جز دوم آن (رارث) از مشتقات raʘa به معنای گردونه است. در کل یعنی <با> گردونه پیش‌تاز.

اغریرث تورانی‌ست. پسر پشنگ و برادر افراسیاب (در اوستا فرنگرسین). او به‌دست برادرش کشته می‌شود.

پشنگ شاه توران اطلاع یافت منوچهر شاه ایران درگذشت و نوذر پسرش جانشین او گشت. پشنگ که کینهٔ قتل تور را دل داشت مترصد فرصت بود اوضاع ایران متلاطم گردد تا انتقام نیاکان گذشته را بستاند و اینک مرگ منوچهر بهترین فرصت بود. پشنگ جنگاوران بنام توران را چون ارجسپ، گرسیوز، کلباد، ویسه و همچنین دو فرزند خویش افراسیاب و اغریرث را نزد خویش خواند سخن‌ها براند و همه را متقاعد کرد تا به کین تور حمله‌ای به ایران شود. در این حمله سپهسالار توران افراسیاب بود پایتخت ایران آمل را محاصره و نوذر را هلاک نمود.

اغریرث بنا بدلایل نامعلوم از دشمنی و حمله به ایران مخالف بود و مخالفت‌های مکرر او در کار سپاه و جنگ، عاقبت باعث شد افراسیاب در مقام برادر و فرمانده لشکر، او را بهلاکت برساند چون وجودش در جنگ را مفید ندانست. پشنگ پس از متقاعد کردن نامداران توران با مخالفت اغریرث مواجه شد:

• شاهنامه
• فهرست تورانیان در شاهنامه

• حسین، الهی قمشه‌ای (۱۳۸۶). شاهنامه فردوسی. ترجمهٔ ناهید فرشادمهر. تهران: نشر محمد. شابک ۹۶۴-۵۵۶۶-۳۵-۵.