باجگیران
باجگیران شهری در بخش باجگیران شهرستان قوچان استان خراسان رضوی ایران است. این شهر نقطهٔ صفر مرزی بین ایران و ترکمنستان است. شهر باجگیران در ۷۸ کیلومتری شمال شهر قوچان و دو کیلومتری جنوب مرز ایران و جمهوری ترکمنستان قرار دارد.
| باجگیران | |
|---|---|
| کشور |  ایران |
| استان | خراسان رضوی |
| شهرستان | قوچان |
| بخش | باجگیران |
| نام(های) پیشین | باژگیران |
| سال شهرشدن | دوره قاجار |
| مردم | |
| جمعیت | ۴۷۵ نفر (۱۳۹۸) |
| رشد جمعیت | ۴۶٪+ (۵سال) |
| جغرافیای طبیعی | |
| ارتفاع | ۱۷۲۴ متر |
| آب‌وهوا | |
| میانگین بارش سالانه | ۲۴۰ میلی‌متر |
| شناسهٔ ملی خودرو | ایران |
| کد آماری | ۱۳۷۶ |
تاریخچه
بیشتر مردم آن از کردهای کرمانج تیرهٔ سیوکانلو هستند که از شرق ترکیه به این منطقه مهاجرت کرده‌اند زبان‌های متداول در شهر بیشتر کردی کرمانجی و به صورت اقلیت ترکی و فارسی است. مذهب تمامی اهالی شیعه دوازده‌امامی است.
در ۱۰ اردیبهشت ۱۳۰۸ زمین لرزه‌ای شمال شرقی ایران و ترکمنستان را لرزاند که بر اثر آن خانه‌های باجگیران آسیب دید.
منطقه باجگیران دولت خانه و چنزقان در قدیم زمستانگاه کُردهای تیرهٔ کیلانلو بود.
بخش باجگیران که یکی از مراکز مهم داد و ستد ایران - ترکمنستان می‌باشد توسط چپانلوئی‌ها بنا گردیده‌است.
اداره گمرگ‌های ایران در زمانی که در دوره قاجار به بلژیکی‌ها واگذار شده‌بود برای گرفتن سهم دولت از کالاهایی که از مرز عشق‌آباد خارج می‌شد باج‌گیرهایی را که اسب و تفنگ داشتند برای این کار استخدام کرد. این افراد باج‌گیر نخست در روستای بردر (در ۸ کیلومتری باختر باجگیران) جای گرفتند. بعداً که این گروه به محل کنونی شهر باجگیران انتقال یافتند نام آن‌ها (باجگیران) نیز به محل جدید داده شد. محل گمرک نخست ساختمان حاتم بیک، سپس کاروانسرای حاجی قربان و پس از آن به محل فعلی که با کمک آلمانی‌ها ساخته شده‌است منتقل شد.
جمعیت
بر پایه سرشماری عمومی نفوس و مسکن در سال ۱۳۹۵ جمعیت این شهر ۵۹۴ نفر (در ۱۸۸ خانوار) بوده‌است.
| جمعیت تاریخی | ||
|---|---|---|
| سال | جمعیت | ±% |
| ۱۳۶۵ | ۸۵۴ | — |
| ۱۳۷۰ | ۵۱۳ | ۳۹٫۹٪− |
| ۱۳۷۵ | ۶۴۵ | ۲۵٫۷٪+ |
| ۱۳۸۵ | ۷۵۳ | ۱۶٫۷٪+ |
| ۱۳۹۰ | ۴۰۶ | ۴۶٫۱٪− |
| ۱۳۹۵ | ۵۹۴ | ۴۶٫۳٪+ |
منابع
- ↑ دانشنامهٔ جهان اسلام، سرواژهٔ باجگیران.
- ↑ A. Manafy. The Kurdish Political Struggles in Iran, Iraq, and Turkey: A Critical Analysis (illustrated ed.). University Press of America, 2005. p. 6. ISBN 0-7618-3003-0.
- ↑ فرهنگستان زبان کردی
- ↑ گمرک جمهوری اسلامی ایران بایگانی‌شده در ۳۱ ژانویه ۲۰۱۰ توسط Wayback Machine: حوزه نظارت خراسان رضوی. بازدید: مارس ۲۰۱۰.
- ↑ نیکلاس امبرسز، چارلز. ملویل، تاریخ زمین لرزه‌های ایران، ترجمه ابوالحسن رَده، تهران ۱۳۷۰ خ. ص ۲۱۵–۲۱۶ [۱].
- ↑ کلیم‌الله توحدی، حرکت تاریخی کرد به خراسان در دفاع از استقلال ایران، مشهد، ج ۲، ۱۳۶۴ خ. ج ۲، ص ۱۸۷)
- ↑ «تعداد جمعیت و خانوار به تفکیک تقسیمات کشوری براساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۵» (اکسل). درگاه ملی آمار.