اسید مزدوج
بر اساس نظریه برونستد و لوری، اسید مزدوج گونه شیمیایی است که حاصل گرفتن یک پروتون(H) توسط باز است. به طور عکس باز مزدوج نیز گونه ای است که در نتیجه از دست دادن یک پروتون توسط اسید به وجود می‌آید که به یک اسید و باز مزدوج آن یک جفت کونژوگه یا Conjugated pair می‌گویند.
یوهانس نیکولاس برونستد (چپ) و مارتین لوری (راست).
به طور خلاصه، این تعریف را می‌توان بعنوان واکنش شیمیایی زیر نشان داد:
- اسید + باز
باز مزدوج + اسید مزدوج
جدول اسیدها و باز مزدوج آن‌ها
| اسید | باز مزدوج |
|---|---|
| H 2F+ یون فلورونیوم | HF هیدروژن فلوئورید |
| HCl هیدروکلریک اسید | Cl یون کلرید |
| H2SO4 سولفوریک اسید | HSO− 4 یون سولفات |
| HNO3 نیتریک اسید | NO− 3 یون نیترات |
| H3O یون هیدرونیوم | H2O ویژگی‌های آب |
| HSO− 4 یون سولفات | SO۲− 4 یون سولفات |
| H3PO4 فسفریک اسید | H2PO− 4 Dihydrogen phosphate یون |
| CH3COOH استیک اسید | CH3COO یون استات |
| HF هیدروفلوئوریک اسید | F یون فلورید |
| H2CO3 کربنیک اسید | HCO− 3 یون بی‌کربنات |
| H2S سولفید هیدروژن | HS یون سولفید هیدروژن |
| H2PO− 4 Dihydrogen phosphate یون | HPO۲− 4 Hydrogen phosphate یون |
| NH+ 4 یون آمونیوم | NH3 آمونیاک |
| H2O آب (پی‌اچ=۷) | OH یون هیدروکسید |
| HCO− 3 یون بی‌کربنات (هیدروژن کربنات) | CO۲− 3 یون کربنات |
جدول بازها و اسید مزدوج آن‌ها
| باز | اسید مزدوج | ||
|---|---|---|---|
| C 2H 5NH 2 اتیل آمین | C 2H 5NH+ 3 Ethylammonium ion | ||
| CH 3NH 2 متیل آمین | CH 3NH+ 3 یون هالید متیل آمونیوم | NH 3 آمونیاک | NH+ 4 یون آمونیوم |
| C 5H 5N پیریدین | C 5H 6N+ پیریدینیوم | ||
| C 6H 5NH 2 آنیلین | C 6H 5NH+ 3 Phenylammonium ion | ||
| C 6H 5CO− 2 Benzoate ion | C 6H 6CO 2 بنزوئیک اسید | ||
| F− یون فلورید | HF هیدروژن فلوئورید | ||
| PO۳− 4 یون فسفات | HPO۲− 4 Hydrogen phosphate یون | ||
| OH یون هیدروکسید | H2O آب (خنثی، پی‌اچ ۷) |
جستارهای وابسته
منابع
- ↑ *شارپ، دیوید ویلیام آرتور (۱۳۹۴). فرهنگ شیمی. ترجمهٔ عیسی یاوری. تهران: نوپردازان. ص. ۱۹۱. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۹۷۵-۲۴۰-۲.