تالشستان

تالش یا تالشستان (به تالشی: تولشستون یا تولشستان (الفبای لاتین: Tolışıston, Tolışıstan)) یک اصطلاح تاریخی است که امروزه دلالت بر ناحیه تالش دارد. نام تالشستان همچنین با توجه به مدل رایج شکل‌گیری نام سرزمین‌ها و کشورها با پسوند -ستان، گاهی برای جلوگیری از هم‌آوایی با نام قوم تالش استفاده می‌شود. این سرزمین به دو بخش تقسیم می‌شود: تالشستان شمالی که امروزه در کشور جمهوری آذربایجان جای دارد و تالشستان جنوبی که امروزه در کشور ایران قرار دارد. تالشستان پیش از جنگ‌های ایران و روسیه و انعقاد پیمان گلستان و پیمان ترکمانچای به طور کامل در خاک ایران جای داشت. این سرزمین از شمال به دشت مغان در کشور جمهوری آذربایجان می‌رسد و از جنوب در یک نوار باریک در امتداد ساحل جنوبی دریای کاسپین تا شهرک کپورچال واقع در نزدیکی بندر انزلی در ایران امتداد می‌یابد. شهرستان‌های آستارا، لنکران، لریک، ماسال‌لی، یاردیملی، جلیل‌آباد، بیله‌سوار و نفت‌چاله در جمهوری آذربایجان و شهرستان‌های آستارا، تالش، رضوانشهر، ماسال، بخش‌هایی از شهرستان‌های فومن، صومعه‌سرا، شفت، رودبار، نمین و اردبیل امروزی تالشستان را تشکیل می‌دهند. در برخی منابع از جمهوری خودگردان تالش-مغان که در سال ۱۹۹۳ میلادی اعلام استقلال کرد با نام تالشستان یاد می‌شود. اصطلاح تالشستان در طول تاریخ توسط شماری از نویسندگان قرون وسطی در رابطه با منطقه‌ای در گیلان به کار برده می‌شد. محمدصالح اصفهانی نقشه‌بردار ایرانی اصطلاح تالشستان را در سال ۱۶۰۹ در رابطه با بخشی از سرزمین گیلان به کار برد. در نوشته‌های عبدالفتاح فومنی در کتاب تاریخ گیلان محل زندگی و سکونت تالشان را بخش‌هایی از بیه‌پس می‌داند.

موقعیت تالش و زبان تالشی و سه لهجه اصلی آن

گستره زبان تالشی

منابع

↑ Williams, Victoria R. (2020-02-24). Indigenous Peoples: An Encyclopedia of Culture, History, and Threats to Survival [4 volumes] (به انگلیسی). ABC-CLIO. ISBN 978-1-4408-6118-5.
↑ Minahan, James B. (2016-08-01). Encyclopedia of Stateless Nations: Ethnic and National Groups around the World, 2nd Edition: Ethnic and National Groups around the World (به انگلیسی). ABC-CLIO. ISBN 978-1-61069-954-9.
↑ Minahan, James (2000). One Europe, Many Nations: A Historical Dictionary of European National Groups (به انگلیسی). Greenwood Publishing Group. ISBN 978-0-313-30984-7.
↑ Schulze, Wolfgang (2000). Northern Talysh (به انگلیسی). Lincom Europa. ISBN 978-3-89586-681-4.
↑ James B. Minahan. Encyclopedia of Stateless Nations: Ethnic and National Groups around the world. — Santa Barbara, California: ABC-CLIO, LLC, 2016. — С. 409. — شابک ‎۹۷۸−۱−۶۱۰۶۹−۹۵۳−۲.
↑ "Будет ли реабилитирован талышский народ в Российской Федерации?". // TolishPress.org. Retrieved 2020-04-11.
↑ Monthly Digest of News from Armenia. / Office of Research and Analysis, Armenian Assembly of America. — USA, 1993.
↑ "Talysh". //%5B%5BUnrepresented Nations and Peoples Organization. Retrieved 2020-06-18.
↑ "The geographical works of Sadik Isfahani. Translated by J.C. from original Persian mss. in the collection of Sir William Ouseley, the editor. London, Printed for the Oriental Translation Fund of Great Britain and Ireland; sold by J. Murray, 1832. Oriental Translation Fund. Publications ; — v. 20. pg 15: «Talish is the name of the son Japhet, the son of Noah (on whom be the peace of God), from him the name was given to a tribe in Gilan and from that tribe the country was called Talishistan. The Arabs write the name as Talish طالش».
↑ Абд-Ал-Фаттах Фумени. Тарих-и Гилян //Восточная литература
↑ "Talysh". //%5B%5BUnrepresented Nations and Peoples Organization. Retrieved 2020-06-18.
↑ Введение в историю и культуру талышского народа / Под ред. Г. С. Асатряна. — Ереван: Кавказский центр иранистики, 2011. — С. 13, 18, 20. — 200 с. — شابک ‎۹۷۸−۹۹۹۳۰−۶۹−۶۹−۰
↑ James B. Minahan. Encyclopedia of Stateless Nations: Ethnic and National Groups around the world. — Santa Barbara, California: ABC-CLIO, LLC, 2016. — С. 409. — شابک ‎۹۷۸−۱−۶۱۰۶۹−۹۵۳−۲.
↑ "Будет ли реабилитирован талышский народ в Российской Федерации?". // TolishPress.org. Retrieved 2020-04-11.
↑ Monthly Digest of News from Armenia. / Office of Research and Analysis, Armenian Assembly of America. — USA, 1993.

[1] Williams, Victoria R. (2020-02-24). Indigenous Peoples: An Encyclopedia of Culture, History, and Threats to Survival [4 volumes] (به انگلیسی). ABC-CLIO. ISBN 978-1-4408-6118-5.

[2] Minahan, James B. (2016-08-01). Encyclopedia of Stateless Nations: Ethnic and National Groups around the World, 2nd Edition: Ethnic and National Groups around the World (به انگلیسی). ABC-CLIO. ISBN 978-1-61069-954-9.

[3] Minahan, James (2000). One Europe, Many Nations: A Historical Dictionary of European National Groups (به انگلیسی). Greenwood Publishing Group. ISBN 978-0-313-30984-7.

[4] Schulze, Wolfgang (2000). Northern Talysh (به انگلیسی). Lincom Europa. ISBN 978-3-89586-681-4.

[5] James B. Minahan. Encyclopedia of Stateless Nations: Ethnic and National Groups around the world. — Santa Barbara, California: ABC-CLIO, LLC, 2016. — С. 409. — شابک ‎۹۷۸−۱−۶۱۰۶۹−۹۵۳−۲.

[6] "Будет ли реабилитирован талышский народ в Российской Федерации?". // TolishPress.org. Retrieved 2020-04-11.

[7] Monthly Digest of News from Armenia. / Office of Research and Analysis, Armenian Assembly of America. — USA, 1993.

[8] "Talysh". //%5B%5BUnrepresented Nations and Peoples Organization. Retrieved 2020-06-18.

[Murray-9] "The geographical works of Sadik Isfahani. Translated by J.C. from original Persian mss. in the collection of Sir William Ouseley, the editor. London, Printed for the Oriental Translation Fund of Great Britain and Ireland; sold by J. Murray, 1832. Oriental Translation Fund. Publications ; — v. 20. pg 15: «Talish is the name of the son Japhet, the son of Noah (on whom be the peace of God), from him the name was given to a tribe in Gilan and from that tribe the country was called Talishistan. The Arabs write the name as Talish طالش».

[Фумени-10] Абд-Ал-Фаттах Фумени. Тарих-и Гилян //Восточная литература

[11] "Talysh". //%5B%5BUnrepresented Nations and Peoples Organization. Retrieved 2020-06-18.

[:0-12] Введение в историю и культуру талышского народа / Под ред. Г. С. Асатряна. — Ереван: Кавказский центр иранистики, 2011. — С. 13, 18, 20. — 200 с. — شابک ‎۹۷۸−۹۹۹۳۰−۶۹−۶۹−۰

[13] James B. Minahan. Encyclopedia of Stateless Nations: Ethnic and National Groups around the world. — Santa Barbara, California: ABC-CLIO, LLC, 2016. — С. 409. — شابک ‎۹۷۸−۱−۶۱۰۶۹−۹۵۳−۲.

[14] "Будет ли реабилитирован талышский народ в Российской Федерации?". // TolishPress.org. Retrieved 2020-04-11.

[15] Monthly Digest of News from Armenia. / Office of Research and Analysis, Armenian Assembly of America. — USA, 1993.