شهرستان فومن

در فومن مردم گیلک و تالش در کنار هم زندگی می‌کنند و زبان‌های گیلکی با گویش بیه‌پس و لهجهٔ فومنی و تالشی با گویش جنوبی رایج است.

شهرستان فومن یکی از قطب‌های گردشگری ایران است. از جاذبه‌های دیدنی این شهرستان می‌توان به شهرک تاریخی ماسوله، دژ قلعه رودخان و همچنین شهر تاریخی فومن اشاره کرد. همچنین چشم‌اندازها، دشت‌ها، رودخانه‌ها و کوهستان‌های بسیار زیبایی نیز در این شهرستان قرار دارند.

سوغات

از سوغاتی‌های معروف این شهرستان می‌توان به کلوچه فومن، برنج، چای، توتون، مرکبات، صیفی جات، حصیر ،گَمَج (نوعی ظرف گلی پخت‌وپز غذا) و عروسک‌های سنتی ماسوله اشاره کرد.

فومنات

فومنات یا بیه‌پس منطقه‌ای باستانی در گیلان است که اقوام مختلفی همچون گیل‌ها و تالش‌ها در آن زندگی می‌کردند. فومنات امروزه بخشی از رشت، فومن، شفت، ماسال و صومعه سرا است که در ابتدا با بیه‌پیش (قسمت شرقی گیلک نشین) و طالش (قسمت غربی تالش نشین) ۳ قسمت ولایت گیلان را تشکیل می‌داده‌اند. در سال ۹۸۰ ه‍.ق به دستور شاه تهماسب صفوی مرکزیت گیلان از فومن به رشت که در آن زمان قریه‌ای در فومنات بود واگذار شد و به تدریج دیگر مناطق فومنات اهمیت خود را از دست دادند. در دوران قاجاریه منطقهٔ فومنات به شهرستان رشت ملحق شد و تا سال ۱۳۲۳ جزئی از شهرستان رشت به حساب می‌آمد که پس از آن به شهرستان فومنات تبدیل شد که شهرستان‌های امروزی صومعه سرا، شفت و فومن را شامل می‌شد و به مرکزیت شهر فومن بود. در ۱۶ آبان ۱۳۳۸ صومعه سرا و دهات توابع آن تحت نام شهرستان صومعه‌سرا از شهرستان فومنات جدا شده و نام شهرستان فومنات نیز به شهرستان فومن تغییر کرد. همچنین شفت نیز در سال ۱۳۷۴ از شهرستان فومن جدا شد.

• بخش مرکزی شهرستان فومن
  • دهستان رودپیش
  • دهستان گشت
  • دهستان گوراب‌پس
  • دهستان لولمان

شهر: فومن

• بخش سردار جنگل
  • دهستان آلیان
  • دهستان سردار جنگل

شهر: ماسوله، ماکلوان

از غذاهای این شهرستان می‌توان به میرزا قاسمی، فسنجان، باقالا قاتوق و سیرابیج اشاره کرد.

اطلس گیتاشناسی استان‌های ایران، تهران ۱۳۸۳خ.