تخت مرمر

تخت مرمر یا تخت مرمرین ۲۱۸ ساله فتحعلی شاه قاجار به صورت ۶۳ قطعه به هم وصل شده است و دارای تزیینات بسیار زیبا و منحصر به فردی است. این تخت در ایوان تخت مرمر واقع در کاخ موزه گلستان قرار دارد.

در سال ۱۲۲۱هجری قمری فتحعلی شاه قاجار به سبب محفوظ نبودن ایوان تخت مرمر و دشواری جابجایی تخت طاووس ، دستور داد تختی بسازند که همیشه در وسط ایوان قرار داشته باشد. این تخت به تخت مرمر یا تخت سلیمانی مشهور شد. طراحی تخت را میرزا بابای شیرازی نقاش باشی و سرپرستی حجاری آن را استاد محمد ابراهیم اصفهانی حجارباشی دربار انجام دادند.

تخت مرمر به شکل سکوی بلند دیواره داری روی دوش سه دیو و شش فرشته و یازده ستون مارپیچی که بعضی از آنها بر پشت شیر قرار دارند، در وسط ایوان مستقر شده‌ است. در سطح عمودی پله‌ها و بر روی طارمیهای تخت مرمر اشکال و دورتادور تخت کتیبه‌ هایی است که درون هر یک از آن‌ ها یک بیت یا مصرع از دو قصیده فتحعلی خان صبا (ملک الشعراء) که دارای مادّه تاریخ ساخت تخت می باشد در مدح فتحعلی شاه حک و زراندود شده‌ است. این اشعار به قلم نستعلیق استاد مهدی تهرانی ملک الکتاب سلطانی نوشته شده و نام سازنده اصلی تخت، محمدابراهیم، بر روی مجسمه‌ها حک شده‌ است.

تخت مرمر از ۶۵ قطعه مرمر زرد معادن یزد شامل ۵ قطعه سنگ مرمر صاف به ضخامت ۱۲ سانتی‌متر که از زیر به یکدیگر وصل شده ساخته شده: پله‌ها ۷ قطعه، طارمی‌ها ۲۱ قطعه، پایه‌ها و ستونها و مجسمه‌های حامل تخت ۲۱ قطعه و مجسمه‌های کوچک دور تخت ۱۲ قطعه. تخت مرمر از چهار طرف بر دوش ۳ دیو و ۶ فرشته یا انسان و بر ۱۱ ستون مارپیچی قرار گرفته‌ است.

ارتفاع تخت یک متر است و نشیمنگاه آن از دو سطح ۳*۲ متر (سطح جلو) و ۲۷ر۱*۷۰ر۱ متر (سطح عقب) تشکیل می‌شود. بعضی از ستونها در زیر تخت و بقیه در کناره‌های تخت و هرکدام در پشت شیری قرار گرفته‌اند. بر روی سطح عمودی کنار دو پله جلو تخت، نقش دو اژدها و در دوسوی پله اول دو مجسمه شیر حجاری شده‌ است. به دستور کریم خان ایوان تخت مرمر بنای نخستین دیوانخانه و ایوان دارالاماره نامیده شد.