تونی موریسون
کلوئی آنتونی ووفورد موریسون معروف به تونی موریسون (به انگلیسی: Toni Morrison) (زادهٔ ۱۸ فوریه ۱۹۳۱ – درگذشتهٔ ۵ اوت ۲۰۱۹) نویسنده، فمینیست، استاد دانشگاه و برندهٔ جایزه ادبی نوبل اهل آمریکا بود. او طی شش دهه فعالیت ادبی، ۱۱ رمان، ۵ کتاب کودک، دو نمایشنامه و یک اپرا نوشت. اولین رمان او به نام آبی‌ترین چشم در سال ۱۹۷۰ منتشر شد. رمان سرود سلیمان (۱۹۷۷) نام او را در ادبیات ملی آمریکا مطرح و جایزه ملی حلقه منتقدان کتاب را نصیب او کرد. موریسون در سال ۱۹۸۸ به خاطر رمان دلبند (که در فارسی به نام محبوب هم منتشر شده) برندهٔ جایزه پولیتزر شد و در سال ۱۹۹۳ نیز جایزه ادبی نوبل به او تعلق گرفت.
تونی موریسون | |
|---|---|
موریسون در سالِ ۲۰۰۸ میلادی | |
| نام اصلی | کلوئه آنتونی ووُفورد |
| زاده | ۱۸ فوریهٔ ۱۹۳۱ لورین، اوهایو |
| درگذشته | ۵ اوت ۲۰۱۹ (۸۸ سال) نیویورک سیتی |
| پیشه | نویسنده، فمینیست و استاد دانشگاه زن |
| ملیت | آمریکایی |
| جوایز مهم |  جایزه ادبی نوبل (۱۹۹۳)جایزه پولیتزر برای داستان (۱۹۸۸) |
| کتاب‌ها | سولا، آواز سلیمان آبی‌ترین چشم |
جوایز | |
موریسون در لورین، اوهایو به دنیا آمد و رشد. او در سال ۱۹۵۳ در رشتهٔ زبان انگلیسی از دانشگاه هاروارد فارغ‌التحصیل شد و مدرک لیسانس خود را دریافت کرد. در سال ۱۹۵۵ مدرک فوق‌لیسانسش را در رشتهٔ ادبیات آمریکا از دانشگاه کرنل دریافت نمود. در سال ۱۹۵۷ به دانشگاه هاروارد بازگشت، ازدواج کرد، دو فرزند به دنیا آورد و در سال ۱۹۶۴ از همسرش جدا شد.
موریسون اولین زن سیاهپوستی بود که توانست در اوایل دههٔ ۱۹۶۰ در انتشارات راندوم هاوس به عنوان ویراستار استخدام شود. شهرت او به عنوان یک نویسنده عمدتاً در دههٔ ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ به دست آمد. در سال ۱۹۹۸ از روی رمان دلبند او، فیلمی به همین نام ساخته شد. آثار موریسون بیش از هر چیز به خاطر پرداختن به پیامدهای خشن و ناگوار نژادپرستی در آمریکا و تجربهٔ سیاه‌پوستان آمریکا مورد ستایش قرار گرفته است.
موقوفه ملی علوم انسانی در سال ۱۹۶۶ تونی موریسون را به عنوان چهرهٔ منتخب «درس‌گفتار جفرسون» برگزید که بالاترین درجهٔ افتخاری دولت فدرال آمریکا برای دستاوردهای علوم انسانی است. موریسون در همان سال از سوی بنیاد ملی کتاب آمریکا، برندهٔ «مدال خدمت ممتاز» اعلام شد. رئیس‌جمهور باراک اوباما در ۲۹ مه ۲۰۱۲ نشان افتخار آزادی رئیس‌جمهوری را به موریسون اعطا کرد.
ابتدای زندگی
با نام اصلی کلوئی آنتونی ووفورد (به انگلیسی: Chloe Anthony Wofford) در سال ۱۹۳۱ در لورین، اوهایو به دنیا آمد. موریسون با سختی‌های بسیاری که پدرش در تأمین هزینه مالی کشید توانست به کالج برود. در سال ۱۹۵۳ از دانشگاه هاروارد مدرک کارشناسی و در سال ۱۹۵۵ مدرک کارشناسی ارشدش را از دانشگاه کورنل دریافت کرد. هفت سال در دانشگاه هاوارد و سپس در دانشگاه پرینستون تدریس کرد وی در سال ۱۹۵۸ با معمار جامائیکایی «هارولد موریسون» ازدواج کرد و صاحب دو فرزند شد. اما در سال ۱۹۶۴ پس از شش سال زندگی مشترک از همسرش طلاق گرفت. وی به نیویورک نقل مکان کرد و به عنوان ویراستار مشغول کار شد.
موریسون از چندین دانشگاه معتبر جهان از جمله هاروارد، آکسفورد، ژنو، و روتگرز دکترای افتخاری دریافت کرده‌است.
حرفه
آثار او تلفیقی از نقد اجتماعی را دربردارد و به خاطر فضای حماسی، دیالوگ‌های زنده و تصویر کردن شخصیت‌های سیاهپوست آمریکایی مشهور است. او نخستین زنِ سیاهپوستی بود که کرسی‌ای به نامِ خود در دانشگاه پرینستون داشت، اولین زن سیاهپوست آمریکایی و اولین زن سیاهپوست در میان تمام ملیت‌هاست که جایزه نوبل ادبیات را دریافت کرده‌است.
نخستین رمان وی، «آبی‌ترین چشم» در سال ۱۹۷۰ منتشر شد.
رمان «محبوب» که تلاش غمبار مادری به نام مارگارت را برای نجات دخترش از زیر یوغ برده‌داری، روایت می‌کند، در سال ۱۹۸۸ میلادی برنده جایزه پولیتزر شد.
در سال ۱۹۹۸ رمان «دلبند» منتشر شد که داستان یک زن برده سیاهپوست است. این رمان دستمایه فیلمی شد که اپرا وینفری نقش اصلی آن را بازی کرد. در سال ۱۹۷۷ جایزه حلقه منتقدین کتاب ملی آمریکا را برای «آواز سلیمان» گرفت و بنیاد قلم آمریکا در سال ۲۰۱۶ از موریسون برای یک عمر دستاورد ادبی تقدیر کرد. آکادمی نوبل سال ۱۹۹۳ میلادی وی را به دلیل احاطه بر زبان و قدرت تصویرگری ادبی ستود و شایسته دریافت جایزه سالانه ادبیات اعلام کرد.
درگذشت
تونی موریسون پس از مدت کوتاهی حضور در مرکز پزشکی مونتوفیور در برانکس، نیویورک سیتی سرانجام روز دوشنبه ۵ اوت ۲۰۱۹ در سن ۸۸ سالگی درگذشت.
آثار
اغلب آثار خود را به بیان تجربه زندگی زنان سیاهپوست اختصاص داد و جان‌مایه اکثر آثار او مذمت برده‌داری و بیان دشواری زندگی فقرا و میزان تبعیض علیه زنان است.
رمان‌ها
از او ۱۱ رمان برجای مانده‌است:
- ۲۰۱۲ - خانه، با ترجمه میچکاسرمدی و از سوی نشر زاوش منتشر شده‌است.
- ۲۰۰۸ - یک بخشش (به انگلیسی: A Mercy)، ترجمه فارسی: علی قادری، انتشارات مروارید که در سال ۱۳۸۸ چاپ گردید.
- ۲۰۰۳ - عشق، با ترجمه شهریار وقفی‌پور و اولین بار از سوی انتشارات کاروان و در سال ۱۳۹۵ توسط انتشارات مکتوب منتشر شده‌است.
- ۱۹۹۹ - بهشت، با ترجمه گیسو پارسای، توسط انتشارات روزگار به چاپ رسیده‌است.
- ۱۹۹۲ - جاز
- ۱۹۸۷ - محبوب، با ترجمه شیریندخت دقیقیان توسط نشر چشمه و با نام «دلبند» چاپ و منتشر شده‌است.
- ۱۹۸۱ - بچه قیر
- ۱۹۷۷ - سرود سلیمان، با ترجمه علیرضا جباری توسط نشر چشمه چاپ و منتشر شده‌است.
- ۱۹۷۳ - سولا، با ترجمه گلرخ سعیدنیا، توسط نشر قله به چاپ رسیده‌است.
- ۱۹۷۰ - آبی‌ترین چشم، با ترجمه نیلوفر مهشیدمهر و علی آذرنگ، توسط انتشارات دریچه به چاپ رسیده‌است.
ادبیات کودکان
- ۲۰۰۷ - اختیار دست کی است؟ آینه یا شیشه؟
- ۲۰۰۴ - اختیار دست کی است؟ توله سگ یا مار؟
- ۲۰۰۳ - اختیار دست کی است؟ مورچه یا آخوندک؟
- ۲۰۰۳ - اختیار دست کی است؟ شیر یا موش؟
- ۲۰۰۲ - کتاب آدم‌های بدجنس
- ۲۰۰۲ - جعبه بزرگ
نمایشنامه
- ۱۹۸۶ - امت خیالباف
غیرداستانی
- ۲۰۰۴ - به یاد بسپار
- ۱۹۹۷ - تولد یک ملیت
- ۱۹۹۲ - بازی در تاریکی
- ۱۹۷۴ - کتاب سیاه
- ۲۰۰۶ _ منشاء دیگران با مقدمه‌ای از نویسنده آمریکایی مدافع حقوق سیاه‌پوستان تا_ناهی_ کوتس
جوایز
- ۱۹۷۵: جایزه کتاب اوهیوانا برای سولا
- ۱۹۷۷: جایزه ملی حلقه منتقدان کتاب برای آواز سلیمان
- ۱۹۷۷: جایزه American Academy and Institute of Arts and Letters
- ۱۹۸۷–۸۸: جایزه کتاب رابرت اف. کندی
- ۱۹۸۸: جایزه هلمریچ
- ۱۹۸۸: جایزه کتاب آمریکا برای دلبند
- ۱۹۸۸: جایزه کتاب آنیسفیلد-وولف دربارهٔ روابط نژادی برای دلبند
- ۱۹۸۸: جایزه پولیتزر برای داستان برای دلبند
- ۱۹۸۸: جایزه کتاب فردریک جی ملچر برای دلبند.
- ۱۹۸۸: Ohioana Career Medal برای مشارکت‌ها برای آموزش، ادبیات، و علوم انسانی
- ۱۹۸۹: Honorary Doctor of Letters در دانشگاه هاروارد
- ۱۹۹۳: جایزه نوبل ادبیات
- ۱۹۹۳: Commander of the Arts and Letters, Paris
- ۱۹۹۴: Condorcet Medal, پاریس
- ۱۹۹۴: جایزه رگیوم جولی برای ادبیات
- ۱۹۹۶: سخنرانی جفرسون
- ۱۹۹۶: جایزه کتاب ملی
- ۲۰۰۰: مدال ملی علوم انسانی
- ۲۰۰۲: صد برترین آفریقایی‌تبارهای آمریکایی، فهرست شده توسط Molefi Kete Asante
- ۲۰۰۵: Honorary Doctorate of Letters از دانشگاه آکسفورد
- ۲۰۰۸: راه‌یافته به تالار مشاهیر نیوجرسی
- ۲۰۰۹: جایزه نورمن میلر، دستاورد یک عمر
- ۲۰۱۰: Officier de la لژیون دونور
- ۲۰۱۱: جایزه دستاورد خلاقانه کتابخانه کنگره برای داستان
- ۲۰۱۱: Honorary Doctor of Letters at دانشگاه راتگرز Graduation Commencement
- ۲۰۱۱: Honorary Doctorate of Letters from the دانشگاه ژنو
- ۲۰۱۲: نشان افتخار آزادی رئیس‌جمهوری
- ۲۰۱۳: مدال نیکلا-چنسلر اعطاشده توسط دانشگاه وندربیلت
- ۲۰۱۴: جایزه ملی حلقه منتقدان کتاب اعطاشده توسط حلقه منتقدان کتاب ملی
- ۲۰۱۶: جایزه پن/سائول بیلو برای دستاورد در داستان آمریکایی
- ۲۰۱۶: The Charles Eliot Norton Professorship in Poetry (The Norton Lectures), هاروارد University
- ۲۰۱۶: مدال ادوارد مکداول، اهداشده توسط The MacDowell Colony
- ۲۰۱۸: مدال تامس جفرسون، اهداشده توسط مجمع فیلسوفان آمریکا
پانویس
- ↑ «تونی موریسون درگذشت». ایبنا.
- ↑ «پایان مبارزه نویسنده «محبوب»؛ زن سیاهپوست برنده نوبل درگذشت». یورونیوز.
- ↑ «نویسنده برنده جایزه نوبل درگذشت». خبرگزاری مهر.
- ↑ «جایزه یک عمر دستاورد ادبی برای «تونی موریسون»». ایسنا. ۲۰۱۵-۰۳-۱۴. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۸-۰۷.
- ↑ Brockell, Gillian (August 6, 2019). "Toni Morrison, the Nobel Prize, a terrifying staircase and the king who rescued her". The Washington Post. Retrieved August 6, 2019.
- ↑ «تونی موریسون اولین نویسنده زن سیاهپوست برنده جایزه نوبل». jamejamonline. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۸-۰۷.
- ↑ «تونی موریسون، نخستین زن سیاهپوست برنده نوبل ادبیات درگذشت». BBC farsi. ۲۰۱۹-۰۸-۰۶. دریافت‌شده در ۲۰۱۹-۰۸-۰۷.
- ↑ https://ir.voanews.com/a/toni-morrison-american-author-died/5030947.html
- ↑ cite http://www.ohioana.org/programs/ohioana-book-awards/past-award-winners//
- ↑ "National Book Critics Circle: awards". www.bookcritics.org. Archived from the original on 1 August 2019. Retrieved 2019-04-02.
- ↑ Goulimari, Pelagia (March 29, 2012). Toni Morrison. Routledge. p. 26. ISBN 978-1-136-69868-2.
- ↑ 8th Annual RFK Book Award بایگانی‌شده در دسامبر ۲۰, ۲۰۱۴ توسط Wayback Machine. Robert F. Kennedy Center.
- ↑ "Peggy V. Helmerich Distinguished Author Award". helmerichaward.org. Retrieved 2019-04-02.
- ↑ "American Book Awards | Before Columbus Foundation" (به انگلیسی). Archived from the original on 7 April 2019. Retrieved 2019-04-02.
- ↑ "Winners by Year". Anisfield-Wolf Book Awards (به انگلیسی). Retrieved 2019-04-02.
- ↑ Hevesi, Dennis (1988-04-01). "Toni Morrison's Novel 'Beloved' Wins the Pulitzer Prize in Fiction". The New York Times (به انگلیسی). ISSN 0362-4331. Retrieved 2019-04-02.
- ↑ "Frederic G. Melcher Book Award". UUA.org (به انگلیسی). 2014-12-04. Archived from the original on 2 April 2019. Retrieved 2019-04-02.
- ↑ "A bench by the road". UU World Magazine (به انگلیسی). 2008-08-11. Retrieved 2019-04-02.
- ↑ Lee, Felicia R. (2008-07-28). "Toni Morrison's on Sullivan's Island: A Bench of Memory at Slavery's Gateway". The New York Times (به انگلیسی). ISSN 0362-4331. Retrieved 2019-04-02.
- ↑ "Honorary Degrees". harvard.edu. Harvard University. Retrieved November 9, 2016.
1989 Benazir Bhutto, Toni Morrison LL.D.
- ↑ "The Nobel Prize in Literature". NobelPrize.org (به انگلیسی). Retrieved 2019-04-02.
- ↑ Fultz, Lucille P. (2003). Toni Morrison: Playing with Difference (به انگلیسی). University of Illinois Press. p. xiii. ISBN 978-0-252-02823-6.
- ↑ Matus, Jill L. (1998-09-15). Toni Morrison (به انگلیسی). Manchester University Press. p. xiv. ISBN 978-0-7190-4448-9.
- ↑ "Toni Morrison to Deliver NEH's 1996 Jefferson Lecture". The Chronicle of Higher Education (به انگلیسی). 1996-02-09. ISSN 0009-5982. Retrieved 2019-04-02.
- ↑ "National Book Foundation - DCAL Medal". National Book Foundation (به انگلیسی). Retrieved 2019-04-02.
- ↑ "Toni Morrison". National Endowment for the Humanities (NEH) (به انگلیسی). Retrieved 2019-04-02.
- ↑ Asante, Molefi Kete (2002). 100 Greatest African Americans: A Biographical Encyclopedia. Amherst, New York: Prometheus Books. شابک ۱−۵۷۳۹۲−۹۶۳−۸.
- ↑ "Oxford University Gazette, 10 February 2005: University Agenda" بایگانی‌شده در ژوئن ۱۰, ۲۰۱۱ توسط Wayback Machine, University of Oxford, February 2005.
- ↑ "Toni Morrison". New Jersey Hall of Fame (به انگلیسی). 2014-04-11. Retrieved 2019-04-02.
- ↑ "Mailer Prize – The Norman Mailer Center" (به انگلیسی). Archived from the original on 10 August 2018. Retrieved 2019-04-02.
- ↑ "Toni Morrison reçoit la Légion d'honneur". L'Express (به فرانسوی). November 3, 2010. Retrieved August 6, 2019.
- ↑ "Library of Congress Prize for American Fiction Awarded to Don DeLillo". Library of Congress, Washington, D.C. 20540 USA. Retrieved 2019-08-06.
- ↑ "Nobel Laureate Toni Morrison to Speak, Receive Honorary Degree at Rutgers' 245th Commencement May 15". Rutgers Today (به انگلیسی). 2011-02-08. Retrieved 2019-08-06.
- ↑ "Dies Academicus 2011" بایگانی‌شده در ۱۵ اکتبر ۲۰۱۱ توسط Wayback Machine, Service de communication, Université de Genève, October 2011.
- ↑ Toni Morrison's "Intervention" بایگانی‌شده در مارس ۴, ۲۰۱۶ توسط Wayback Machine, Dies Academicus 2011, Université de Genève, October 14, 2011.
- ↑ Clark, Lesley (May 29, 2012). "Obama awards medals to Bob Dylan, Toni Morrison, others". McClatchy Newspapers. Retrieved September 28, 2017.
- ↑ Patterson, Jim (May 9, 2013). "Novelist Morrison tells grads to embrace interconnectedness". Vanderbilt News.
- ↑ "National Book Critics Circle Announces Finalists for Publishing Year 2014". National Book Critics Circle. January 19, 2015. Archived from the original on 22 January 2015. Retrieved January 29, 2015.
- ↑ Rita Dove، "Sandrof Award: Rita Dove's Homage to Toni Morrison" بایگانی‌شده در ۲۱ مارس ۲۰۱۵ توسط Wayback Machine, Critical Mass, March 15, 2015.
- ↑ Maggie Galehouse (March 1, 2016). "PEN Literary Award winners announced". Houston Chronicle. Retrieved March 2, 2016.
- ↑ "2016 PEN Literary Award Winners". PEN. March 1, 2016. Retrieved March 2, 2016.
- ↑ "Norton Lectures". Harvard.edu. Harvard University. Archived from the original on 2 November 2016. Retrieved November 9, 2016.
Harvard's preeminent lecture series in the arts and humanities, the Norton Lectures recognize individuals of extraordinary talent who, in addition to their particular expertise, have the gift of wide dissemination and wise expression. The term "poetry" is interpreted in the broadest sense to encompass all poetic expression in language, music, or the fine arts. Past Norton Professors have included T.S. Eliot, Jorge Luis Borges, Leonard Bernstein, Czeslaw Milosz, John Cage, and Nadine Gordimer. The Norton Professor in 2016 is Toni Morrison
- ↑ "Toni Morrison wins MacDowell medal for lifetime achievement - The Boston Globe". BostonGlobe.com. April 8, 2016. Retrieved December 27, 2017.
- ↑ "2018 Jefferson Medal | American Philosophical Society". www.amphilsoc.org. Retrieved 2019-04-06.
منابع
پیوند به بیرون
- ↑ A remark in her acceptance speech that "there is no suitable memorial or plaque or wreath or wall or park or skyscraper lobby" honoring the memory of the human beings forced into slavery and brought to the United States; "There's no small bench by the road," led the Toni Morrison Society to begin installing benches at significant sites in the history of slavery in America; the first "bench by the road" was dedicated July 26, 2008, on سولیوانس آیلند، کارولینای جنوبی، the point of entry for about 40 percent of the enslaved Africans brought to آمریکای شمالی بریتانیا.