جیت کان دو

در جیت کان دو، قبل از هر کاری باید احترام و آداب و رسوم آن را بیاموزید زیرا به نظر بروس لی احترام به باشگاه، استاد و شاگردان به یک دیگر، مهم‌تر از خود جیت کان دو است همان‌طور که بارهای در کتاب تائوی جیت کان دو یاد آورد شده‌است که قبل از یادگرفتن جیت‌ کان‌ دو احترام را یاد بگیرید و هم‌ زمان با یادگیری جیت کان دو درون خود را بشناسید. از این رو در جیت کان دو اهمیت زیادی به احترام داده می‌شود و تا به حال شیوه‌های احترام زیادی نیز عوض شده‌اند.

شاگردان وقتی وارد باشگاه می‌شوند، وقتی در حین تمرینات برای آب خوردن یا کار دیگری خارج می‌شوند، هنگام ورود یک نفر که درجه اش از همه بالاتر است، هنگام اتمام کلاس و… موظف به گذاشتن احترام هستند.

در جیت کان دو ترتیب کمربندها (شالبندها) به این ترتیب است:

• زرد
• نارنجی
• سبز
• آبی
• بنفش
• قهوه ای
• قرمز
• مشکی

وقتی به کمربند مشکی رسیدید این کمربند به ۹ دان تقسیم می‌شود. از دان ۱ تا ۱۰

لقب‌های رزمی‌کاران نیز همراه با کمربندها و درجات تغییر می‌کند. این لقب‌های عبارتند از:

• توسان ۲
• دای تو ۳
• سی هینگ ۴
• دای سی هینگ ۵
• پو تینگ ۶
• استاد ۷
• سی فو ۸
• دای سی فو ۹
• سی جو

در باشگاه و در حال تمرینات نیز رزمی کاران، باید یک دیگر را به این نام‌ها صدا بزنند. درجهٔ سی جو درجه‌ای است که فقط به ابداع‌کننده جیت کان دو یعنی سی جو بروس‌لی گفته می‌شود.

یکی از تغییرهای اساسی که بروس لی در سیستم چی سائو وینگ چون انجام داد، شکل ایستادن هنگام انجام چی سائو بود. در وینگ چون سنتی پاها روبروی هم و به اندازه عرض شانه‌ها از هم جدا می‌باشند، پاشنه‌ها به طرف بیرون و زانوها به طرف داخل قرار می‌گیرند. به نظر بروس لی این ایستادن باعث کندی و سنگینی حرکت بدن بود و قسمت زیادی از بدن در معرض ضربه حریف قرار داشت، برای همین در جیت کان دو، چی سائو با پای راست یا چپ جلو ایستاده و پاشنه پای عقب بالا انجام می‌شود.

دیگر تغییر بروس لی روی فوک سائو بود که برخلاف وینگ چون سنتی، تکنیک‌های دست را با پشت دست، ساعد یا بند انگشتان که آن‌ها را غیرطبیعی و موجب زخمی شدن فرد می‌دانست، انجام نمی‌داد و ضربات دست را به سبک بوکسورها اجرا می‌کرد.

پس از سفر بروس لی از هنگ کنگ و عدم دسترسی به استاد ییپ من، او به فکر ایجاد روشی رزمی افتاد. ایده جیت کان دو در سال ۱۹۶۵ در ذهن بروس‌لی متولد شد. مبارزه با وان جک مان تأثیر بسزایی بر فلسفه مبارزه بروس‌لی گذاشت. با آن که بروس حریفش را به طرز فجیعی شکست داد، اما معتقد بود که آن مبارزه بیشتر از حد معمول طول کشیده و او نتوانسته‌است آن طور که انتظار دارد از تکنیک‌های وینگ چون استفاده کند، به علاوه او دیگر نمی‌توانست به یادگیری و تکمیل هنر رزمی وینگ چون بپردازد چون فرسنگ‌ها از استادش دور بود.

او به سیستمی احتیاج داشت تا به شکوفایی هرچه بیشتر داشته‌هایش بپردازد. به همین خاطر با تأکید بر «کاربردی بودن، انعطاف‌پذیری، سرعت و کارآمدی» به توسعهٔ سیستم جدیدی پرداخت. او شروع به استفاده از روش‌های آموزشی متفاوتی کرد: بدنسازی برای افزایش قدرت، دویدن برای افزایش استقامت، تمرینات کششی برای انعطاف‌پذیری و بسیاری از روش‌های دیگر که او دائماً در حال منطبق کردن با سیستمش بود.

لی بر آنچه که «روش بی روشی» می‌نامید بسیار تأکید داشت. ایده‌ای که بیان‌گر رهایی از روش‌های فرمالیته -همان سبک‌های سنتی- بود. بروس لی احساس می‌کرد سیستمی که او «جان فان ووشو» (آموخته‌های بروس لی از هنرهای رزمی) نامیده‌است، محدودکننده‌است و به همین خاطر آن را به آنچه که با نام جیت کان دو توصیفش کرد، تغییر شکل داد. نامی که بعدها از مطرح کردن آن اظهار پشیمانی کرد چون از نام جیت کان دو نیز ویژگی‌های خاصی برداشت می‌شد که هر سبکی به نوبه خود ادعا می‌کند، درحالی که ایدهٔ هنر رزمی او خروج از هر گونه عوامل محدودکننده بود.

• توکل شعار، حمیدرضا، ورزش‌های رزمی و بنیان‌گذاران بزرگ آن، تهران، انتشارات مهر، ۱۳۹۴.