خط مورب
کج‌خط، خط مورب یا اسلش نشانهای از گروه نشانه‌های سجاوندی است که در موارد زیر به کار می‌رود:
|
/ نشانه‌های سجاوندی | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| خط مورب | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
از این نویسه نباید در اعداد اعشاری فارسی استفاده کرد. به جای آن، باید از نویسه ممیز (٫) استفاده کرد.
کاربردها
- به جای «یا» و «واو» عطف یا معادل دو واژه که حکم واحد دارند، خط مورب (/) را به کار می‌بریم: دکمه/دکمه/تکمه/تگمه از واژه‌های چند املایی هستند. مردن/درگذشتن/دار فانی را وداع گفتن/سقط شدن با معنای واحد، کاربردهای متفاوت دارند.
- برای جدا کردن روز، ماه و سال در تاریخ یا جلد و صفحه، خط مورب (/) را به کار می‌بریم: مسابقه در تاریخ ۸۷/۵/۲۹ برگزار شد. رجوع شود به ۱۳۶/۴ (جلد ۴ صفحه ۱۳۶)
- برای جدا کردن مصراع‌های یک بیت (به خصوص شعر نو)، خط مورب (/) را به کار می‌بریم: خانه دوست کجاست؟ /در فلق بود که پرسید سوار/ آسمان مکثی کرد
- جدا کردن واج‌ها در مباحث زبان‌شناسی: واج‌های گ/ی/ا/ز/از واج‌های میانجی به‌شمار می‌آیند
نویسه‌های مشابه
در استاندارد یونیکد، انواع دیگری از کج‌خط نیز وجود دارد که هم از نظر ظاهری و هم از نظر کد یونیکد و هم از نظر کاربرد با کج‌خط معمولی تفاوت دارند:
- ممیز (٫) برای جدا کردن قسمت اعشاری از قسمت صحیح یک عدد فارسی (⇧ Shift+3 در صفحه کلید استاندارد فارسی)
- جدا کننده‌ی هزارگان (٬) برای دسته‌بندی ارقام یک عدد برای خوانایی بیشتر (⇧ Shift+2 در صفحه کلید استاندارد فارسی)
نویسه‌های کمتر استفاده شده:
- کج‌خط کسری (/) با کد یونیکد U+2044 برای نشان دادن کسر یا نسبت مانند ۲/۳
- کج‌خط تقسیم (/) با کد یونیکد U+2215 برابر علامت تقسیم (÷). مثلاً ۲۳ ÷ ۴۳ را می‌توان به صورت ۲۳ / ۴۳ نیز نوشت
جستارهای وابسته
منابع
- ↑ «کج‌خط» [رایانه و فنّاوری اطلاعات] هم‌ارزِ «اسلش» (به انگلیسی: slash)؛ منبع: گروه واژه‌گزینی. جواد میرشکاری، ویراستار. فرهنگ واژه‌های مصوب فرهنگستان. تهران: انتشارات فرهنگستان زبان و ادب فارسی.
- ↑ زبان فارسی (۱)، انتشارات چاپ و نشر کتاب‌های درسی، ۱۳۸۶، ص. ص۲۹
- ↑ حسن ذوالفقاری، منتشر شده توسط نجوای قلم (2017-01-10). «خط مورب (ممیز)». آموزش ویراستاری، آموزش مقاله‌نویسی، حافظ خوانی | مؤسسه نجوای قلم. بایگانی‌شده از اصلی در ۱ اكتبر ۲۰۲۰. دریافت‌شده در 2020-01-05.
- ↑ https://en.wikipedia.org/wiki/Slash_(punctuation)#Mathematics
- ویکی‌پدیای انگلیسی-بازدید در ۲ اکتبر ۲۰۰۹