دی (روز)
دی در گاه‌شماری ایران باستان غیر از روز اول هر ماه که هرمزد روز نامیده می‌شود سه روز دیگر به نام اهورامزدا است که به صورت دی آمده و برای باز شناختن هر یک از این سه روز به نام روز بعد الحاق شده و دی به آذر (روز هشتم)، دی به مهر (روز پانزدهم) و دی به دین (روز بیست و سوم) گفته می‌شود. دی یکی از نام‌های اهورامزدا است در اوستا به صورت دَثوش یا دَدوش یا دَذوه صفت و به معنی آفریننده است.
| ترتیب | نام روز به اوستایی | نام رایج | معنی |
|---|---|---|---|
| ۱ | اهورامزداه | هرمزد | نام خداوند |
| ۲ | وُهومَنَه | بهمن | منش نیک |
| ۳ | آشه‌وَهیشتَه | اردیبهشت | بهترین راستی |
| ۴ | خششرهَ‌وَئیریَه | شهریور | شهریاری والا |
| ۵ | سپنتا آرمیتی | سپندارمذ | اندیشه هماهنگ |
| ۶ | هَئوروَتات | خرداد | کمال ایزدی |
| ۷ | اَمرتات | امرداد | بی‌مرگی و نامیرایی |
| ۸ | آفریدگار | دی به آذر | آفریدگار |
| ۹ | آتَر | آذر | آتش |
| ۱۰ | آپُوُ | آبان | آب |
| ۱۱ | خَورخشِیُتَه | خور | آفتاب و خورشید |
| ۱۲ | ماه | ماه | ماه |
| ۱۳ | تیشنریه | تیر | ستارهٔ تیر و ایزد باران |
| ۱۴ | گو | ایزد گوش | جهان، هستی و زندگی |
| ۱۵ | آفریدگار | دی به مهر | آفریدگار |
| ۱۶ | میثره | مهر | نگهداشتن پیمان |
| ۱۷ | سرَوشَه | سروش | وخش ایزدی (الهام و وحی) |
| ۱۸ | رشنو | رَشن | دادگری |
| ۱۹ | فروَشی‌ها | فروردین | فروهر و روان رفتگان |
| ۲۰ | وِرثرغَنَه | بهرام | پیروزی |
| ۲۱ | رامَن | رام | رامش و آشتی (صلح) |
| ۲۲ | واتَه | باد | باد |
| ۲۳ | آفریدگار | دی به دین | آفریدگار |
| ۲۴ | دینا | دین | وجدان بینش درونی |
| ۲۵ | اَشی | ارد | خوشبختی دارائی |
| ۲۶ | اَرشتات | اشتاد | راستی |
| ۲۷ | اَسمَن | آسمان | آسمان |
| ۲۸ | زَم | زامیاد | زمین |
| ۲۹ | مَنثره سپنته | مهراسپند | گفتار نیک |
| ۳۰ | اَنغَرا رَرُچاه | انیران یا انارام | روشنایی بی‌پایان |
پانویس
جستارهای وابسته
منابع
- عفیفی، رحیم (۱۳۷۴)، اساطیر و فرهنگ ایران در نوشته‌های پهلوی، تهران: انتشارات توس
- هاشم، رضی (۱۳۵۸)، گاه‌شماری و جشن‌های ایران باستان، تهران: انتشارات فروهر