فهرست رشتههای دانشگاهی
رشتههای دانشگاهی شاخههایی از دانش هستند که در دانشگاهها و دیگر مراکز آموزش عالی تدریس میشوند و مورد پژوهش قرار میگیرند. تفاوتهای فراوانی در شیوه ارائه رشتههای علمی در دانشگاههای مختلف سراسر جهان وجود دارد. تعریف و شناخت رشتههای دانشگاهی توسط ژورنالهای آکادمیکی که چاپ تحقیقات را به عهده دارند و انجمنهای علمی، گروههای آموزشی یا هیئتهای علمی دانشگاهها انجام میشود.
با این حال هیچ معیار رسمی وجود ندارد که طبق آن بتوان حدس زد که یک برنامه آموزشی یا ژورنال دانشمحور رشتهای دانشگاهی ایجاد کند. تفاوت هنگفتی بین رشتههای دانشگاهی که تاریخچهٔ طولانی تدریس در تمام دانشگاههای جهان دارند و دارای ژورنالها و کنفرانسهای زیادی هستند با پیشنهادهای تشکیل رشتههای جدید که تنها توسط چند دانشگاه و انتشاراتی پشتیبانی میشوند وجود دارد. رشتههای دانشگاهی معمولاً دارای زیررشتهها و شاخههای متعددی هستند که خطوط افتراق آنها غالباً قراردادی و مبهم است.
مقدمه
دانشگاه پاریس در سال ۱۲۳۱ (میلادی) (۶۱۰) دارای چهار دانشکده بود: الهیات، طب، فقه و هنر. اما ریشهٔ بسیاری از رشتههای دانشگاهی به سکولاریزاسیون دانشگاهها که از میانههای سده ۱۹ میلادی تا پایان آن ادامه داشت بازمیگردد. در آن زمان زبانهای غیرکلاسیک و ادبیات، علوم اجتماعی همچون علوم سیاسی، اقتصاد، جامعهشناسی و مدیریت عمومی به همراه رشتههای علوم طبیعی و فناوری مثل فیزیک، شیمی، زیستشناسی و مهندسی به برنامههای درسی پیشین اضافه شدند.
در آغاز سده ۲۰ میلادی، رشتههای نوینی همچون آموزش و روانشناسی نیز به دانشگاهها اضافه شدند. در دهههای ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ جهان شاهد انفجار رشتههای جدید بود که روی موضوعات خاص نظیر مطالعات رسانه، مطالعات زنان و مطالعات سیاهپوستان تمرکز داشتند. رشتههای دیگری نیز به منظور تربیت افراد برای به عهده گرفتن وظایف و حرفههای خاص در دانشگاهها به وجود آمدند که از میان آنها میتوان به پرستاری، هتلداری و جرمشناسی اشاره کرد. در نهایت رشتههای میانرشتهای نظیر زیستشیمی، زمینفیزیک نیز به دلیل خدمات گسترده به دانش بشری به عنوان رشتههای مستقل شناخته شدند.
هیچ اجماعی در مورد این که چگونه میتوان رشتههای علمی را دستهبندی کرد وجود ندارد. برای مثال در مورد این که رشتههای مردمشناسی و زبانشناسی را باید تحت رشتههای علوم اجتماعی یا انسانی قرار داد اختلاف وجود دارد. فراتر از همهٔ آنچه گفته شد، هنوز در مورد تعیین معیار صحیح به منظور سازماندهی دانش تحت رشتههای مختلف بحث و جدل وجود دارد.
رشتههای منابع طبیعی
رشتههای علوم انسانی
ادبیات
تاریخ
دین
زبانشناسی
فلسفه
هنرهای تجسمی
- گرافیک (ارتباط تصویری)
هنرهای نمایشی
رشتههای علوم اجتماعی
باستانشناسی
جغرافیا
روانشناسی
علم اقتصاد
علوم سیاسی
مردمشناسی
مطالعات فرهنگی و قومی
مطالعات منطقهای
رشتههای علوم طبیعی
شیمی
علوم زمین
علوم زیستی
علوم فضا
فیزیک
رشتههای علوم صوری
آمار
ریاضیات
علوم رایانه
علوم سامانهها (سیستمها)
منطق
رشتههای علوم کاربردی و حرفهها
آموزش و پرورش
اقتصاد خانواده
روزنامهنگاری، مطالعات رسانه و ارتباطات
سرگرمی و نمایشهای فیزیکی انسان
علوم بهداشت و درمان
کسب و کار
کشاورزی
- علوم دامی
- دامپزشکی
- مهندسی شیلات
- اقتصاد کشاورزی
- حشرهشناسی
- مهندسی خاکشناسی زراعی
- مهندسی زراعت
- مهندسی صنایع غذایی
- کشاورزی بومشناختی
- مهندسی باغبانی
- مهندسی صنایع چوب و کاغذ
- مهندسی فضای سبز
- مهندسی گیاه پزشکی
مطالعات محیط زیست و جنگلداری
معماری و طراحی
مهندسی
پانویس
منابع
- Andrew Abbott, Chaos of Disciplines University Of Chicago Press 2001 ISBN 0-226-00101-6
- Alexandra Oleson & John Voss (eds) The Organization of Knowledge in Modern America, 1860-1920 Johns Hopkins University Press 1979 ISBN 0-8018-2108-8
- US Department of Education Institute of Education Sciences. Classification of Instructional Programs (CIP). National Center for Education Statistics.