زبان کرواتی
زبان اسلاوی جنوبی
زبان کرواتی در کرواسی و در بخش‌هایی از بوسنی و هرزگوین بکار برده می‌شود. این زبان متعلق به زبانهای هندواروپایی است. همچنین تشابهاتی نیز با زبان فارسی و حتی فارسی باستان دارد. در این زبان واژه‌هایی وجود دارد که مشابه آن تنها در زبان فارسی یافت می‌شود.
| کرواتی | |
|---|---|
| hrvatski | |
| بیان | [xř̩ʋa:tski:] |
| زبان بومی در | کرواسی، بوسنی و هرزگوین، صربستان (استان خودمختار وویوودینا)، مونته‌نگرو، رومانی (شهرستان کاراش-سورین) |
| قومیت | کرووات |
شمار گویشوران | ناشناخته (۵٫۶ میلیون اشاره‌شده ۱۹۹۱–۲۰۰۶) |
هندواروپایی
| |
| خط لاتین (Gaj's alphabet) Yugoslav Braille | |
| وضعیت رسمی | |
زبان رسمی در |  کرواسی بوسنی و هرزگوین (رسمی) صربستان (در استان خودمختار وویوودینا) اتریش (در بورگن‌لاند) اتحادیه اروپا |
زبان اقلیت شناخته‌شده در | |
| تنظیم‌شده توسط | Institute of Croatian Language and Linguistics |
| کدهای زبان | |
| ایزو ۱–۶۳۹ | hr |
| ایزو ۲–۶۳۹ | hrv |
| ایزو ۳–۶۳۹ | hrv |
| گلاتولوگ | croa1245 |
| زبان‌شناسی | بخشی از زبان صربی‌کرواتی |
نقشه زبان کروات در کرواسی و بوسنی و هرزگوین | |
الفبا
| A a | B b | C c | Č č | Ć ć | D d | Đ đ |
| Dž dž | E e | F f | G g | H h | I i | J j |
| K k | L l | Lj lj | M m | N n | Nj nj | O o |
| P p | R r | S s | Š š | T t | U u | V v |
| Z z | Ž ž | (ie) | (ŕ) |
واج‌شناسی
کرواتی همچون سایر گونه‌های صربی‌کرواتی دارای ۳۵ واج متشکل از ۲۵ همخوان و ۱۰ واکه است.
همخوان‌ها
دستگاه همخوان‌های صربی‌کرواتی ۲۵ همخوان را در بر می‌گیرد. یک ویژگی آن حضور همخوان‌های پسالثوی و انسایشی کامی و نبود سایشی کامی است. در صربی‌کرواتی برخلاف بیشتر زبانهای اسلاوی همچون روسی برای بسیاری از همخوان‌ها هیچ گونهٔ کامی در برابر متضاد غیرکامی آن وجود ندارد.
| لبی | دندانی/ لثوی | برگشته | (ششی-) کامی | نرم‌کامی | ||
|---|---|---|---|---|---|---|
| خیشومی | m | n | ɲ | |||
| انسدادی | بی‌واک | p | t̪ | k | ||
| واک‌دار | b | d̪ | ɡ | |||
| انسایشی | بی‌واک | t̪͡s̪ | t͡ʂ | t͡ɕ | ||
| واک‌دار | d͡ʐ | d͡ʑ | ||||
| سایشی | بی‌واک | f | s̪ | ʂ | x | |
| واک‌دار | v | z̪ | ʐ | |||
| ناسوده | مرکزی | j | ||||
| کناری | ɫ | ʎ | ||||
| لرزشی | r | |||||
واکه‌ها
دستگاه واکه‌های صربی‌کرواتی به‌طور خلاصه متشکل از پنج واکه /a, e, i, o, u/ به دو نوع کوتاه و بلند است. گرچه در نوشتار به جز در واژه‌نامه‌ها، تفاوت میان آن‌ها نمایان نمی‌شود.
| پیشین | مرکزی | پسین | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| کوتاه | بلند | کوتاه | بلند | کوتاه | بلند | |
| بسته | i | i: | u | u: | ||
| میانی | e̞ | e̞ | o̞ | o̞ | ||
| باز | ä | ä | ||||
مثال‌ها
| فارسی | کرواتی | صربی |
|---|---|---|
| مقایسه کردن | Usporedba | Поређење (Poređenje) |
| اروپا | Europa | Европа (Evropa) |
| هلند | Nizozemska | Холандија (Holandija) |
| ایتالیاییان | Talijani | Италијани (Italijani) |
| کیهان | Svemir | Васиона (Vasiona) |
| ستون فقرات | Kralježnica | Кичма (Kičma) |
| هوا | Zrak | Ваздух (Vazduh) |
| آموزش | Odgoj | Васпитање (Vaspitanje) |
| هفته | Tjedan | Седмица (Sedmica) |
| تاریخ | Povijest | Историја (Istorija) |
| پنتلون (گونه‌ای شلوار) | Hlače | Панталоне (Pantalone) |
| طبله | Trbuh | Стомак (Stomak) |
| دانش | Znanost | Наука (Nauka) |
| اصالتاًّ | Osobno | Лично (Lično) |
| شخصی | Osoba | Лице (Lice) |
| سازمان ملل متحد | Ujedinjeni Narodi | Уједињене Нације (Ujedinjene Nacije) |
| نان | Kruh | Хлеб (Hleb) |
| مصنوعی | Umjetno | Вештачки (Veštački) |
| صلیب، چلیپا | Križ | Крст (Krst) |
| دموکراسی | Demokracija | Демократија (Demokratija) |
| کشف | Spoznaja | Сазнање (Saznanje) |
| جزیره | Otok | Острво (Ostrvo) |
| افسر | Časnik | Официр (Oficir) |
| ترافیک جاده‌ای | Cestovni promet | Друмски саобраћај (Drumski saobraćaj) |
| بزرگ‌راه | Autocesta | Аутопут (Autoput) |
| درازا | Duljina | Дужина (Dužina) |
| همکاری | Udruga | Удружење (Udruženje) |
| کارخانه | Tvornica | Фабрика (Fabrika) |
| ژنرال | Opće | Опште (Opšte) |
| مسیح | Krist | Христoс (Hristos) |
| متاسفم! | Oprosti | Извини (Izvini) |
| زبان بومی معیار | Materinski jezićni standard | Матерњи језички стандард |
| فارسی | انگلیسی | کرواتی |
|---|---|---|
| زم (زمستان) | Cold, Winter | Zima |
| زن | Wife, Woman | Žene, Žena |
| نیمه جان | Weak, Sick, Powerless | Nemoćan |
| نازک | Low, Low-Pitched | Nizak |
| شوربا (آش) | Soup | Čorba |
| شکر | Sugar | Šećer |
| نیست | Nothing | Ništa |
| زی، زیست | Live | Živ |
| دار، درخت | Tree | Drvo |
| نو | New | Nov |
| تازه | Fresh | Taze |
| کجا | Where | Kuda |
| مرده | Dead | Mrtav |
| نارنجی، نارنج | Orange | Naranča |
| زرد | Yellow | Žut |
| دادن | Give | Dati |
| داده | Given | Dato |
| تچان (پارسی کهن) | Flow | Teći |
| دو | Two | Dva |
| شش | Six | Šest |
| صد | Hundred | Sto |
| تـُنـُک | Thin | Tanak |
| گو، گفت | Talk | Govor |
| پاره (پارسی کهن) | Money | Pare |
| بی | Without | Bez |
| موش | Mouse | Miš |
| بیش (در پارسی کهن ویش) | More | Više |
| اِستان (جایگاه و پایگاه) | Appartment, Residence, Place | Stan |
| اژدها | Dragon | Aždaja |
| بَغ | God | Bog |
نگارخانه
منابع
- ↑ "Serbo-Croatian". Ethnologue.com. Retrieved 2010-04-24.
- ↑ "Croatia: Language Situation". Encyclopedia of Language and Linguistics (2nd ed.).
The official language of Croatia is Croatian (Serbo-Croatian). [...] The same language is referred to by different names, Serbian (srpski), Serbo-Croat (in Croatia: hrvatsko-srpski), Bosnian (bosanski), based on political and ethnic grounds. [...] the language that used to be officially called Serbo-Croat has gotten several new ethnically and politically based names. Thus, the names Serbian, Croatian, and Bosnian are politically determined and refer to the same language with possible slight variations.
- ↑ "Language and alphabet Article 13". Constitution of Montenegro. World Intellectual Property Organization. 19 October 2007.
Serbian, Bosnian, Albanian and Croatian shall also be in the official use.
- ↑ Slovenskej Republiky, Národná Rada (1999). "Zákon 184/1999 Z. z. o používaní jazykov národnostných menšín" (به Slovak). Zbierka zákonov. Retrieved 3 December 2016.
- ↑ "Národnostní menšiny v České republice a jejich jazyky" [National Minorities in Czech Republic and Their Language] (PDF) (به چکی). Government of Czech Republic. p. 2.
Podle čl. 3 odst. 2 Statutu Rady je jejich počet 12 a jsou uživateli těchto menšinových jazyků: [...], srbština a ukrajinština
- ↑ "2011. évi CLXXIX. törvény a nemzetiségek jogairól" [Act CLXXIX/2011 on the Rights of Nationalities] (به مجاری). Government of Hungary.
22. § (1) E törvény értelmében nemzetiségek által használt nyelvnek számít [...] a horvát
- ↑ "Legge 15 Dicembre 1999, n. 482 "Norme in materia di tutela delle minoranze linguistiche storiche" pubblicata nella Gazzetta Ufficiale n. 297 del 20 dicembre 1999". Italian Parliament. Archived from the original on 12 May 2015. Retrieved 2 December 2014.
- ↑ Nordhoff, Sebastian; Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2013). "Croatian Standard". Glottolog 2.2. Leipzig: Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology.
- ↑ Morén (2005:5–6)
- ↑ Landau et al. (1999:68)