طوارق
طَوارِق یکی از اقوام بربر (آمازیغ) در شمال آفریقا هستند. طوارق قومی صحرانشین است که افراد آن روزگاری در همهٔ صحرای بزرگ آفریقا کوچ‌گردی می‌کردند ولی امروزه بیشتر در غرب صحرا سکونت دارند.
Kel Tamasheq ⴾⵍⵜⵎⴰⵣⵗⵜ | |
|---|---|
| کل جمعیت | |
| ح. ۳ میلیون | |
| مناطق با جمعیت چشمگیر | |
 نیجر | ۲٬۱۱۶٬۹۸۸ تن (۸٫۷٪ از کل جمعیت) |
 مالی | ۵۳۶٬۵۵۷ تن (۲٫۶٪ از کل جمعیت) |
 بورکینافاسو | ۳۷۰٬۷۳۸ تن (۱٫۸۵٪ از کل جمعیت) |
 الجزایر | ۲۵٬۰۰۰–۱۵۰٬۰۰۰ تن (۰٫۳۶٪ از کل جمعیت) |
 تونس | ۲٬۰۰۰ تن (عشایر، ۰٫۰۱۸٪ از کل جمعیت) |
| زبان‌ها | |
| زبان طوارقی (Tafaghist, Tamahaq, Tamasheq, تایرات، Tawellemmet), Maghrebi Arabic, فرانسوی، Hassaniya Arabic | |
| دین | |
| اسلام | |
| قومیت‌های وابسته | |
| دیگر قوم بربر، Hausa people | |
نام طوارق را دیگران برای ایشان به‌کار می‌برند و ایشان خود را با نام‌های «کِل‌تماشِق» (گویشوران تماشق) و امازغان (مردم آزاد) می‌نامند. زبان ایشان را طوارقی می‌گویند.
طوارق خط و الفبای ویژه‌ای برای خود دارند به‌نام تیفیناغ که امروزه کاربرد زیادی ندارد.
طی دو هزار سال، طوارق با کاروان‌های خود دادوستد صحراگذر را زنده نگه داشته‌اند. این کاروان‌ها، از طریق ۵ مسیر صحرایی، شهرهای بزرگ کنارهٔ جنوبی صحرا را به مناطق مدیترانه‌ای شمال آفریقا پیوند داده‌اند.
جمعیت طوارق در سال ۲۰۱۲ حدود ۲ تا ۳ میلیون نفر برآورد شده که نواری وسیع در صحرای بزرگ آفریقا و کناره‌های آن از لیبی، شمال نیجر، جنوب الجزایر و شمال مالی تا بورکینافاسو را در بر می‌گیرد. بیشترین جمعیت آن‌ها در مالی ساکن است که حدود ۱ میلیون نفر از جمعیت این کشور را تشکیل می‌دهد. تاریخ پسااستعماری طوارق در مالی و نیجر شاهد زنجیره‌ای از شورش‌ها بوده که به دلیل در حاشیه قرار گرفتن آن‌ها و عدم رعایت موافقتنامه‌های صلح بین آن‌ها و حکومت‌ها رخ داده‌اند. مالی شاهد سه قیام بزرگ طوارق در سال‌های ۶۴–۱۹۶۲، ۹۵–۱۹۹۰ و ۹–۲۰۰۷ بوده‌است. در سال ۲۰۱۲ نیز با سقوط حکومت معمر قذافی در لیبی و پیوستن دو تا سه هزار جنگجوی حرفه‌ای طوارق از ارتش لیبی به طوارق ناراضی اهل مالی شورش بزرگ دیگری در شمال این کشور درگرفت.
منابع
- ↑ "The World Factbook". Central Intelligence Agency. Archived from the original on 24 April 2020. Retrieved 2016-10-08., Niger: 11% of 18.6 million
- ↑ Pascal James Imperato; Gavin H. Imperato (2008). Historical Dictionary of Mali. Scarecrow. p. lxxvii. ISBN 978-0-8108-6402-3., Mali: 3% of 17.9 million population
- ↑ "The World Factbook". Central Intelligence Agency. Archived from the original on 24 April 2020. Retrieved 2016-10-08., Burkina Faso: 1.9% of 19.5 million
- ↑ Mali's Tuareg rebellion: What next? Jeremy Keenan Jeremy Keenan, English Aljazeera, 20 March 2012
مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Tuareg». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۷ آوریل ۲۰۰۷.