پلیکان
پلیکان یا مرغ سقا یا لَمبَر یا حواصل (نام علمی: Pelecanidae) خانواده‌ای از پرندگان آبزی درشت‌جثه با گلویی تخصص یافته به همراه منقاری بزرگ‌اند که می‌توانند برای جمع کردن مقدار زیادی طعمه و تخلیه آب ورودی از آن استفاده کنند. این خانواده دارای هشت گونه است و متعلق به راستۀ پلیکان‌سانان (نام علمی: Pelecaniformes) می‌باشد.
| پلیکان | |
|---|---|
| یک پلیکان استرالیایی در ویکتوریا، استرالیا | |
| رده‌بندی علمی | |
| فرمانرو: | جانوران |
| شاخه: | طنابداران |
| رده: | پرندگان |
| راسته: | پلیکان‌سانان |
| تیره: | پلیکانان Pelecanidae رافینسکوئه، ۱۸۱۵ |
| سرده: | Pelecanus کارل لینه، ۱۷۵۸ |
| گونه‌ها | |
ویژگی‌های زیستی
چهار گونهٔ سفیدرنگ پلیکان برای تخم‌گذاری روی زمین آشیانه می‌سازند و چهار گونهٔ تیره رنگ و قهوه‌ای و خاکستری از پلیکان‌ها معمولاً بر روی درختان آشیانه می‌سازند.
پلیکان‌ها از گذشته تا به امروز ارتباط تنگاتنگی با انسان‌ها در افسانه‌ها و داستان‌ها داشته‌اند. به طور معمول ماهیگیران و صیادان ماهی به دلیل حس رقابت با پلیکان‌ها در صید ماهی، رابطهٔ خوبی با پلیکان‌ها ندارند و معتقدند که پلیکان‌ها باعث کاهش تعداد ماهی‌ها می‌شوند. در مقابل، مهم‌ترین خطرهایی که نسل پلیکان‌ها را تهدید می‌کند تخریب زیستگاه‌های آن‌ها و تولید آلودگی‌های صنعتی توسط انسان است. در حال حاضر جمعیت سه گونه از هشت گونهٔ پلیکان‌ها مورد تهدید واقع شده و در خطر انقراض است.
یکی از ویژگی‌های بارز این پرنده، نداشتن زبان است که بر خلاف تمامی پرندگان دیگر زبان ندارد.
پلیکان‌ها جزء پرندگان غول‌پیکر محسوب می‌شوند و در بعضی از آن‌ها طول بال به ۳ متر و وزنشان به ۱۵ کیلوگرم می‌رسد و یکی از بزرگ‌ترین پرندگان پرواز کننده هستند. پلیکان‌ها دارای پروازی بلند و زیبا هستند پروازی که به ۱۰هزار پا نیز می‌رسد. آن‌ها روزانه تا ۱/۵ کیلوگرم ماهی می‌خورند و در برخی نقاط دسته‌های بسیار بزرگی تشکیل می‌دهند. به عنوان مثال در دریاچه روکوا در تانزانیا حدود ۷۵۰۰۰ پلیکان زندگی می‌کنند.
تغذیه
غذای اصلی پلیکان‌ها ماهی است اما در کنار آن از دوزیستان، خزندگان، سخت پوستان، حشرات، پرندگان و حتی پستانداران نیز تغذیه می‌کنند. نوع و اندازهٔ طعمه‌ها بستگی به موقعیت، گونه و اندازهٔ پلیکان دارد. پلیکان‌ها مسافت‌های زیادی را برای یافتن طعمه می‌پیمایند و در شکار کردن و تخم‌گذاری و زادآوری با یکدیگر همکاری می‌کنند.
پراکندگی جغرافیایی
پلیکان‌ها ساکن تمام قاره‌ها به جز قطب جنوب هستند و از تاسمانی تا سواحل غرب کانادا دیده می‌شود، اکثر پلیکان‌ها در مناطق گرم زندگی می‌کنند. آن‌ها را می‌توان در سراسر سواحل و کناره رودخانه‌های منتهی به دریا یافت.
| |||||||||||||||||||||||||||||||
نگارخانه
منابع
- ↑ جرویس رید، سایمون (۱۳۳۷). فهرست پیشنهادی اسامی پرندگان ایران. دانشگاه تهران، شماره ۴۶۵. ص. ۲۳.
- ↑ مجموعهٔ واژه‌های مصوّب فرهنگستان زبان فارسی تا پایان سال ۱۳۸۹.
- ↑ حبیبی، طلعت؛ راعی، محمدمهدی (۱۳۷۳). جانورشناسی عمومی مهره‌داران. موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران. ص. ۶۵۱. شابک ۹۶۴-۰۳-۳۴۴۴-۸.
- ↑ خالقی‌زاده، ابوالقاسم (۱۴۰۰). فرهنگ نام‌های محلی پرندگان ایران. تهران: مؤسسه ایرانشناسی. صص. ۴۳۱. شابک ۹۷۸-۶۰۰-۸۳۵۱-۵۲-۸.
- ↑ یزدگردی، امیرحسین (۱۳۷۱). حواصل و بوتیمار. موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران. ص. ۵۰۰. شابک ۹۶۴-۰۳-۵۴۳۷-۶.
- ↑ Louchart, A.; Tourment, Nicolas; Carrier, J. (2010). "The earliest known pelican reveals 30 million years of evolutionary stasis in beak morphology". Journal of Ornithology. doi:10.1007/s10336-010-0537-5.
- ↑ Kennedy, Martyn; Taylor, Scott A.; Nádvorník, Petr; Spencer, Hamish G. (2013-01). "The phylogenetic relationships of the extant pelicans inferred from DNA sequence data". Molecular Phylogenetics and Evolution. 66 (1): 215–222. doi:10.1016/j.ympev.2012.09.034. ISSN 1095-9513. PMID 23059726.
- ↑ https://en.m.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/1-55297-777-3.
- ↑ «خبرگزاری مهر». ۱۰ آذر ۱۳۹۱. دریافت‌شده در ۲۸ دی ۱۳۹۲.
- جعبه از ویکی‌پدیای انگلیسی