مشتاق اصفهانی

زمزمه‌های روی گردانی از سبک دورهٔ صائب، مقارن عصر فترت پس از صفویان زمانی بالا گرفت که میر سید محمدعلی مشتاق با تأسیس انجمن ادبی اصفهان، کاروان سالاری آن را عهده‌دار شد و با کمک یاران و همفکران خود این نهضتی را به سرانجامی توفیق‌آمیز نزدیک کرد. میر سید محمد علی از طبقهٔ سادات اصفهان بود و در این شیوه تازه، به یک معنی طریقهٔ محتشم را که در آغاز عهد صفویان تا حدی با شیوهٔ پیشنیان هم مربوط می‌شد بازآفرینی کرد. مشتاق با بازگشت به شیوهٔ قدما تا حد معتدلی علاقه به صنایع بدیعی را هم که در عصر صائب از یاد رفته بود، از نو برانگیخت. او در شیوهٔ قدما به طرز گویندگان عراق و فارس توجه داشت. گروه زیادی از شاعران معاصر وی مانند آذر، میرزا نصیر، صباحی، هاتف اصفهانی، عاشق، صهبا با او ارتباط و دوستی و هم قدمی داشتند و مشتاق بر گردن برخی از آن‌ها حق استادی داشت.

این بیت مشتاق بسیار مشهور است:

• حسین رفیق اصفهانی