موزه جواهرات ملی ایران

پادشاهان ایرانی تا پیش از دورهٔ صفوی نسبت به جمع‌آوری، حفظ و نگهداری جواهرات و سنگ‌های زینتی اقدام نکرده بودند. در دوران صفوی پادشاهان با ارسال سفرایی به کشورهای مجاور، اقدام به خرید، جمع‌آوری و حفظ جواهرات موجود و خریداری شده کردند.

پس از حملهٔ افغان‌ها به ایران مقداری از این جواهرات به افغانستان فرستاده شد که با همت نادر شاه بخش زیادی از آن‌ها به ایران بازگردانده شد. نادرشاه افشار جهت بازپس‌گیری بخشی از این جواهرات که به هندوستان فرستاده شده بود، نامه‌های متعددی را برای پادشاه هندوستان فرستاد، اما چون پاسخی نیافت با سپاه خویش راهی هندوستان شد. لشکرکشی نادر موجب آن شد که پادشاه هند هدایا و جواهرات زیادی را به نادر شاه اهدا کند. بخش زیادی از هدایا و غنایمی که نادر شاه از هندوستان جمع‌آوری نموده بود، هرگز به ایران نرسید.

نادر شاه پس از بازگشت به ایران به رسم آن روزگار بخشی از غنایم و هدایا را به حکام، امیران و پادشاهان کشورها و دیارهای اطراف ایران بخشید، مقداری از غنایم به آستان قدس رضوی و بخشی دیگر را به سپاهیان اعطا نمود.

پس از قتل نادر شاه یکی از سردارانش به نام احمد بیگ افغان ابدالی دست به غارت جواهرات خزانه زد و بخشی از این جواهرات از جمله الماس کوه نور که بعدها (احتمالاً بالاجبار) به ملکهٔ انگلستان اهدا شد، هرگز به ایران بازگردانده نشد.

در دوران قاجار جواهرات گردآوری شد و بخشی از آن‌ها بر تاج کیانی و کرهٔ جواهرنشان و تخت نادری سوار و مرصع گردید و در کاخ گلستان نگهداری می‌شد. با روی کار آمدن رضا شاه پهلوی، جواهرات سلطنتی به زیرزمین کاخ مرمر منتقل شده در سال ۱۳۱۶ و پس از تکمیل ساختمان بانک ملی ایران قسمت عمدهٔ این جواهرات به موزهٔ جواهرات ملی منتقل و پشتوانهٔ اسکناس گردید. بعدها این جواهرات به عنوان وثیقهٔ دولت بابت بدهی به بانک قرار گرفت. خزانهٔ جدید بانک مرکزی در تپه‌های عباس‌آباد تهران در حال ساخت است.

این خزانه در ساختمان بانک مرکزی ایران قرار دارد و به صورت موزه نیز استفاده می‌شود. بسیاری از جواهرات سلطنتی ایران از دورهٔ صفوی، دورهٔ افشار، قاجار و پهلوی در این موزه به نمایش گذارده شده‌است. از جمله این جواهرات می‌توان به الماس دریای نور، جقهٔ نادری، تاج شهبانو، تاج کیانی، کرهٔ جواهرنشان، تخت طاووس (قاجاری) (تخت خورشید) و تخت نادری اشاره کرد.

تهران، میدان امام خمینی ، خیابان فردوسی، نرسیده به چهارراه استانبول، نبش کوچه بانک مرکزی

ساختمان بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران، خزانه جواهرات ملی

روزهای شنبه تا سه‌شنبه | ساعت ۱۴:۰۰ تا ۱۷:۰۰

فروش بلیت تا ساعت ۱۶:۳۰

خزانه جواهرات ملی در روزهای چهارشنبه تا جمعه و همچنین تعطیلات رسمی تعطیل است.

از اسفند ماه سال ۱۳۹۸ به علت همه‌گیری ویروس کرونا، موزه تا اطلاع ثانوی تعطیل شد. این تعطیلی تا دی ماه ۱۴۰۱ به علت جابه‌جایی مکان موزه، هنوز ادامه دارد.

• برای بازدیدهای گروهی بیشتر از ۱۰ نفر تعیین وقت قبلی ضروری است.
• بازدید تنها برای افراد بالای 12 سال سن مجاز است.
• بلیت بازدید از خزانه جواهرات ملی در حال حاضر تنها به صورت حضوری عرضه می‌شود.
• ورود وسائل همراه بازدیدکننده به خزانه جواهرات ملی (به غیر از کتابچه راهنما) ممنوع می‌باشد.
• پیش از ورود به خزانه، لازم است تمام وسایل شخصی (شامل انواع کیف، تلفن همراه، ساعت هوشمند، انواع دوربین، دسته کلید، فندک، سیگار و غیره) به باجه امانات تحویل گردد.
• پیش از ورود به خزانه، عبور از گیت بازرسی الزامی است.
• بازدید از خزانه در قالب گروه و با همراهی راهنما انجام می‌شود.
• توضیحات توسط راهنماهای خزانه جواهرات ملی صرفاً به زبان‌های فارسی و انگلیسی ارائه می‌شود.
• استفاده از خدمات راهنما برای بازدیدکنندگان محترم رایگان می‌باشد.
• خزانه جواهرات ملی دارای سه ردیف پلکان و فاقد آسانسور و پله برقی است.
• بسته به تعداد بازدیدکنندگان در هر روز، ممکن است دقایقی را در صف انتظار بگذرانید.

• فهرست موزه‌های تهران
• تاریخ ایران
• تخت نادری
• تخت طاووس (قاجاری)
• الماس دریای نور

• راهنمای خزانه جواهرات ملی، بانک مرکزی جمهوری اسلامی، ۱۳۸۰

• موزه جواهرات ملی بایگانی‌شده در ۱۲ سپتامبر ۲۰۱۷ توسط Wayback Machine
• گنجینه و برخی قطعات معروف