موسی یبغو

موسی یبغو یکی از پسران سلجوق و عموی طغرل‌بیگ و چغری‌بیگ بود، که در طول عمر طولانی‌اش، در سلسله درگیری‌های میان سلجوقیان و غزنویان شرکت کرد و در نبرد دندانقان که میان این دو گروه به وقوع پیوست و به پیروزی سلجوقیان انجامید، شجاعت زیادی از خود نشان داد. پس از نبرد مذکور و در جریان تقسیم ممالک متصرفه میان خاندان سلجوقی، هرات، بست، سیستان و نواحی پیرامون آن در اختیار موسی قرار گرفت. او به ترتیب در سال‌های ۴۳۲ ه.ق/۱۰۴۰ م و ۴۳۴ ه.ق/۱۰۴۲ م، به سیستان سفر نمود و هربار پس از توقفی کوتاه در آن ناحیه، به خراسان بازگشت. سفر سوم وی به سیستان که در سال ۴۴۳ ه.ق/۱۰۵۱ م انجام شد، مصادف با تهاجمات غزنویان به این ناحیه در جهت تصرف و تخریب آن بود. او در این سال زرنج را به تصرف درآورد، اما با حملات سخت غزنویان، در راستای گردآوری نیروی تازه‌نفس، به سمت هرات عقب‌نشینی کرد. او در سال ۴۴۵ ه.ق/۱۰۵۳ م، در قلعهٔ اسپهبد سیستان استقرار یافت. مدتی بعد یاقوتی، فرزند چغری‌بیک، به سیستان آمد و به نام پدر خطبه خواند. موسی با عصبانیت تمام، نامه‌ای به طغرل نگاشت و با یادآوری خدماتش به وی و حکومت سلجوقی در ابتدای کار ایشان، از چغری‌بیک و پسرش شکایت کرد و درخواست احقاق حق خویش را نمود. طغرل نیز در بیانیه‌ای به کارگزار و مردم سیستان، به آنان فرمان داد که فقط از موسی و فرماندهانش اطاعت نمایند. با مراجعت یاقوتی از سیستان، تمامی آن نواحی در اختیار موسی قرار گرفت و وی القاب معزالدوله موسی مولی امیرالمؤمنین را دریافت کرد. موسی در عصر آلپ ارسلان، علیه وی طغیان نمود اما در برابر او مغلوب گشت و به حضور او فرستاده شد. آلپ ارسلان وی را مجازات نکرد و به نزدیک داشتن وی به خود، قناعت کرد.