کانون داغ تنوع زیستی
کانون داغ تنوع زیستی یا کانون حساس تنوع زیستی (به انگلیسی: biodiversity hotspot)، به هر منطقه جغرافیای زیستی دارای تنوع زیستی بالا گفته می‌شود که در معرض تهدید از سوی انسان است. نورمن مایر دربارهٔ این موضوع دو مقاله در مجله "The Environmentalist" (1988) و 1990 نوشته‌است و در آن کانون داغ یا حساس تنوع زیستی را «بخش‌هایی از زمین که دارای بیشترین و در معرض خطرترین تنوع زیستی است» معرفی کرده‌است.
برای کمّی کردن تعریف کانون داغ زیستی، مایر در نقشهٔ سال ۲۰۰۰ تنوع زیستی، کانون حساس را جایی تعریف کرده‌است که دو شرط را همزمان داشته باشد: (یک) منطقه باید دست کم ۰٫۵ درصد یا ۱۵۰۰ گونه از گیاهان آوندی را به عنوان فلور داشته باشد؛ و (دو) حداقل ۷۰ درصد از پوشش گیاهی اولیه‌اش را از دست داده باشد. در سراسر جهان، ۳۴ منطقه واجد شرایط تحت این تعریف به عنوان «کانون‌های حساس تنوع زیستی» شناخته شده‌اند و ۹ منطقه دیگر هم نامزد احتمالی هستند. این مناطق حساس، نزدیک به ۶۰ درصد از گونههای گیاهان، پرندگان، پستانداران، خزندگان و دوزیستان جهان را تشکیل می‌دهند که بسیاری از آنها گونههای بومی هستند.
طرح‌های حفاظت از کانون‌های حساس
تنها درصد کمی از کل مساحت نقاط مهم تنوع زیستی در حال حاضر حفاظت می‌شود. چندین سازمان بین‌المللی در حال فعالیت برای حفظ این مناطق هستند.
- صندوق مشارکت در اکوسیستم حساس (CEPF)
- صندوق جهانی طبیعت
- Birdlife International
- Plant life International
- Alliance for Zero Extinction
- انجمن نشنال جغرافی یک نقشه جهان از نقاط حساس و طرح و فراداده ArcView برای نقاط داغ تنوع زیستی ایجاد کرده‌است که شامل گونههای خاص در معرض خطر انقراض جانوری است که از طرف «سازمان بین‌المللی حفاظت» ارائه است.
پراکندگی کانون‌های داغ تنوع زیستی
- California Floristic Province •۸•
- Madrean pine-oak woodlands •۲۶•
- Mesoamerica •۲• (آمریکای میانه)
- جزایر کارائیب •۳•
- جنگل اطلس •۴•
- Cerrado •۶•
- Chilean Winter Rainfall-Valdivian Forests •۷•
- Tumbes-Chocó-Magdalena •۵•
- مناطق گرمسیری آند •۱•
- حوزه مدیترانه •۱۴•
- منطقه کیپ فلوریستیک •۱۲•
- جنگلهای ساحلی شرق آفریقا •۱۰•
- Eastern Afromontan •۲۸•
- جنگلهای گینه در غرب آفریقا •۱۱•
- شاخ آفریقا •۲۹•
- ماداگاسکار و جزایر اقیانوس هند •۹•
- Maputaland-Pondoland-Albany •۲۷•
- Succulent Karoo•۱۳•
- کوه‌های آسیای مرکزی •۳۱•
- هیمالیای شرقی با نپال •۳۲•
- هند و برمه، هند و میانمار •۱۹•
- گهات غربی هند•۲۱•
- سری‌لانکا•۲۱•
جنوب شرق آسیا و آسیا-اقیانوسیه
- جزایر ملانزی شرقی •۳۴•
- کالدونیای جدید •۲۳•
- نیوزیلند •۲۴•
- فیلیپین •۱۸•
- پلینزی-میکرونزی •۲۵•
- جنوب غربی استرالیا •۲۲•
- سوندالند •۱۶•
- والاسیا •۱۷•
- ژاپن •۳۳•
- کوه از جنوب غربی چین •۲۰•
- قفقاز •۱۵•
- ایرانی-آناتولی •۳۰•
جستارهای وابسته
- تنوع زیستی
- زیست‌شناسی حفاظت
- زیست‌بوم بحرانی
- ناحیه بوم‌شناختی
- جهانی ۲۰۰
- کنوانسیون هاوایی
- مناطق با تنوع زیستی بالا
- کانون‌های تنوع زیستی دارای امید
- کشورهای دارای تنوع زیستی بالا
- مناطق حفاظت شده
- مناطق تنوع زیستی کلیدی
- طبیعت وحش
منابع
- ↑ Myers, N. The Environmentalist 8 187-208 (1988)
- ↑ Myers, N. The Environmentalist 10 243-256 (1990)
- ↑ Russell A. Mittermeier, Norman Myers and Cristina Goettsch Mittermeier, Hotspots: Earth's Biologically Richest and Most Endangered Terrestrial Ecoregions, Conservation International, 2000 ISBN 978-968-6397-58-1
- ↑ Myers, N. et al.
- ↑ "Conservation International" (PDF). The Biodiversity Hotspots. 2010-10-07. Archived from the original (PDF) on 27 March 2012. Retrieved 2012-06-22.
- ↑ "Conservation International". The Biodiversity Hotspots. 2010-10-07. Archived from the original on 20 March 2012. Retrieved 2012-06-22.
- ↑ "Resources". Biodiversityhotspots.org. 2010-10-07. Archived from the original on 24 March 2012. Retrieved 2012-06-22.
پیوند به بیرون
- WDPA dataset on Ocean Data Viewer
- ProtectedPlanet.net
- Campaign For Nature – campaigns for protecting at least 30% of the planet by 2030
- DOPA, a Digital Observatory for Protected Areas
- United Nations Environment Programme World Conservation Monitoring Center, Protected Areas Programme
- IUCN World Commission on Protected Areas
- IUCN Global Protected Area Programme
- 2010 Biodiversity Indicators Partnership Indicator Factsheet: Management Effectiveness of Protected Areas
- A-Z of Areas of Biodiversity Importance
- Brazilian Amazon Protected areas – Instituto Socioambiental